Staan voor je mensen

Maar voor twee ministers uit zijn kabinet was de week heel wat minder vrolijk: Piet Hein Donner en Gerd Leers. Donner zagen we zoals we hem nog niet kenden: getergd stond hij de camera’s te woord. Als iemand die zich ergert. Vooral aan de media, die hem maar blijven achtervolgen over zijn vermeende kandidatuur voor het vice-presidentschap van de Raad van State. En vermoedelijk ook aan de rommelige manier waarop deze procedure verloopt.

Donner respecteer ik zeer, als minister en politicus én als mens. Het is een wijs en belezen man, voor wie integriteit met een hoofdletter wordt geschreven. Zou hij een goede ‘onderkoning’ van Nederland zijn? Absoluut. Of hij dat zelf wil en of hij het misschien wordt? Dat weet ik niet, maar wat ik wel weet, is dat ook ik me erger aan wat hem nu overkomt. Omdat dit proces nu al veel te lang voortsleept, komt Donner steeds meer onder vuur te liggen.

Voor de PvdA, die zich in de oppositie graag wil profileren, was hij bij de behandeling van de begroting Algemene Zaken een makkelijke schietschijf. Als het waar is dat Rutte ook met Cohen over deze functie heeft gesproken, dan valt me deze aanval van diezelfde Cohen zwaar tegen. Ook hem beschouw ik namelijk als een integer politicus.

Wat me ook tegenvalt, is het schijnbare gebrek aan regie in deze procedure. De veelbesproken advertentie voor de vacature zou vlak na de zomervakantie verschijnen. Ook het feit dat minister Opstelten van Justitie verantwoordelijk zou worden voor de procedure was al veel langer bekend. Dat het allemaal zo lang duurt, voedt de stroom aan speculaties, met Donner als mikpunt. Rutte mag zich dit aantrekken.

Dat gebrek aan daadkracht past niet bij hem. Rutte staat namelijk bekend als een voortvarend probleemoplosser. Zo voortvarend zelfs dat het risico bestaat dat hij niet genoeg tijd neemt om een goede afweging te maken.

Dat merkte ook Gerd Leers. Twee weken geleden verscheen een interview met hem over zijn migratiebeleid in Christen Democratische Verkenningen. Leers legde hierin duidelijk uit wat de doelstellingen van het regeerakkoord zijn: migratie wordt beperkt door het aanpakken van bijvoorbeeld gezinsvorming, voor echte vluchtelingen blijft Nederland een gastvrij land, en in het kader van innovatie en economie zijn kenniswerkers welkom. Vanuit dat perspectief noemde hij migratie een mogelijke verrijking voor de samenleving. Een prima verhaal.

Hij noemde de vermindering van het aantal immigranten geen doel op zich maar een gevolg van het strengere beleid. Geert Wilders reageerde met een kritische tweet, want voor hem is een lagere instroom wel degelijk het belangrijkste doel. In het coalitieoverleg met Rutte en Verhagen eiste hij dat Leers hierop zou worden aangesproken.

Wilders kreeg toen niet te horen dat hij zelf ook weleens uitspraken doet waarvan hij verwacht dat er geen punt van wordt gemaakt. Nee, kennelijk deelden Rutte en Verhagen zijn standpunt, en daarom kreeg Leers nog tijdens de vergadering het telefonische verzoek om contact op te nemen met Wilders. Dat voorval kwam wonderlijk genoeg naar buiten, zodat het interview dat Leers die avond bij Pauw & Witteman had, volledig in het teken van zijn ‘excuses’ kwam te staan. Loyaal als hij is, had Leers volmondig gevolg gegeven aan het verzoek en noemde het zelfs ‘begrijpelijk’. Dat maakte ook hem tot mikpunt, en bovendien werd opnieuw het beeld versterkt dat Wilders bepaalt wat er wel en niet gezegd kan worden.

Ik moest daarbij denken aan mijn tijd als staatssecretaris van Defensie. Nog steeds wordt Henk Kamp daar geprezen als een geweldige minister. Wat daarbij altijd wordt genoemd, is dat hij intern buitengewoon kritisch kon zijn, maar naar buiten toe altijd pal stond voor zijn mensen. Een voorbeeld van goed leiderschap. Staan voor je mensen.