Brokkenpiloot

Het was stralend weer toen Jan Tuijp op 6 augustus 2010 in zijn propellorvliegtuigje met drie medepassagiers opsteeg van vliegveld Lelystad. Ze zouden een rondje Volendam doen en daarna wel verder zien.

Jan was apetrots op zijn rood-wit-blauwe Fuji FA-200, die hij het registratienummer PH-BZN had meegegeven, als eerbetoon aan de in 2007 opgeheven Band Zonder Naam. Ruim veertig jaar had hij als bassist en tekstschrijver deel uitgemaakt van de succesvolle palingsoundformatie.

Over zijn vliegkunsten was Jan niet onbescheiden. Op een keer was hij met zijn vrouw helemaal naar Albanië gevlogen, waar zijn toestel na de onaangekondigde landing door militairen werd omsingeld, schreef hij op zijn weblog. Toen hij in de buurt van Borculo een brand zag woeden, scheerde hij een paar keer met zijn toestel door de rookkolom, tot verbijstering van hulpdiensten op de grond.

Niet alleen in de lucht nam Tuijp risico’s. In 2008 raasde hij, zonder gordel om, in een jeep door Griekenland, vloog uit de bocht, miste op een haar na een tegenligger en kwam aan de rand van een ravijn tot stilstand.

Op het vliegveld van Lelystad was zijn bedrijfje gevestigd, Aerotuijp. Het verzorgde opleidingen voor beroepsvliegers en hield zich bezig met luchtfotografie. Aan het vliegtuigje hing een camera waarmee messcherpe foto’s konden worden gemaakt. Via internet verkocht Tuijp die foto’s aan particulieren.

Aan het begin van 2010 gebeurde er iets onverwachts. Jan Keizer, voormalig zanger van de band, kondigde doodleuk aan dat hij solo zou gaan, met Anny Schilder nog wel! Schilder was de eerste zangeres van de Volendamse band. Ze had niet lekker in de groep gelegen, pas nadat zij was vertrokken en Carola Smit was aangetreden, was het hits gaan regenen, met hoogtepunten als Mon amour, Banjo Man en Yeppa. Vijfenvijftig topveertighits scoorden ze, er werden twaalf miljoen geluidsdragers verkocht. Van Deinum tot Nibbixwoud speelden ze zalen plat.

Tuijp was op vakantie op de Zuidpool, toen De Telegraaf hem van Keizers soloplannen op de hoogte stelde. “Ik ben hier prachtige gletsjers en pinguïns aan het fotograferen,” zei Tuijp. “Het gaat allemaal een beetje langs me heen. Wat mij betreft zoeken ze het maar uit.”

Toch voelde het als hoogverraad, zo bleek een poosje later. Op de Dijk in Volendam sprak iedereen hem erop aan, zei hij in een volgend Telegraaf-interview. Keizer moest toch begrijpen ‘dat dit handelen vragen oproept bij de fans’. In juni 2007 waren ze als goede vrienden uit elkaar gegaan, na een emotioneel afscheidsconcert in Ahoy, en nu dit. “Dit is niet goed voor het imago van BZN. Doodzonde van alles wat wij in 42 jaar hebben opgebouwd.”

Vlak daarna werd Tuijp met hartklachten opgenomen in het ziekenhuis van Purmerend, waar een vernauwing van de linkerkransslagader werd geconstateerd. “Ik mag hier mijn telefoon eigenlijk niet gebruiken, dus bel mijn vrouw Mary maar even,” zei hij toen De Telegraaf hem belde.

Tuijp maakte dus een moeilijke fase door, toen hij op 10 augustus 2010 in zijn BZN-vliegtuig het luchtruim koos. Na het rondje Volendam vloog hij richting de kust, waarna hij ineens scherp naar links stuurde en zonder zich te melden het luchtverkeersleidingsgebied van Schiphol binnenvloog. Een stampvol passagiersvliegtuig dat juist de landing had ingezet, wist hem door snel optrekken te ontwijken, en ook de bemanning van een tweede passagiersvliegtuig moest alles op alles zetten om een crash te voorkomen.

De Onderzoeksraad van Pieter van Vollenhoven dook op de zaak en presenteerde vorige week zijn bevindingen. Nederland is aan een ramp ontsnapt, luidde de conclusie. Tuijp ontkent in de buurt van Schiphol te zijn geweest, in weerwil van de feiten. Niemand weet wat hem bezielde, maar op de Dijk in Volendam wordt gefluisterd dat hij vanwege Keizers soloplannen een radicale daad had willen stellen. Gelukkig wist Carola, eveneens aanwezig in het toestel, tijdig de stuurknuppel te grijpen.