Modder
Rare verhalen vertel je het best met een pokerface. Dat lukt Ramon Gieling (regisseur van films en documentaires, waaronder En un momento dado), soms. De personages in zijn verhalenbundel De hoofdletter Pijn maken onverklaarbare, droomachtige dingen mee. Ze overlijden of verdwijnen, en even plotseling keren ze terug of komen ze tot leven. Of toch niet?
Johannes Metz, de hoofdpersoon van het titelverhaal, wordt in Kenia overreden door een bus, maar de mensen die erbij waren, hebben alleen een stofwolk gezien. Later, een coma en een paar ingrijpende veranderingen verder, ziet Johannes de buschauffeur – waar anders – bij een Tsjechisch riviertje.
Gieling vertelt met grote stappen, verhalen vol plotselinge wendingen, maar omdat zijn hele wereld uit plotselinge wendingen lijkt te bestaan, geloof je hem. Je weet nooit helemaal of je droomt of niet, niks is überhaupt zeker, en alles gebeurt toch buiten je om – dat is tegelijkertijd de overtuiging die je nodig hebt om de verhalen te kunnen slikken, en de gedachte die in vrijwel elk verhaal naar voren komt.
Maar waar Gieling je met de ene hand rustig zijn wereld in trekt, geholpen door de exotische locaties en de verwijzingen naar andere kunstenaars, duwt hij je er met de andere hand ruw uit. Zijn beeldspraak is zo ongeïnspireerd dat je af en toe aan een parodie moet denken. Mensen ‘koesterden (-) hun geheim als een diamanten kleinood’, worstelen met een ‘modderstroom aan ondraaglijke herinneringen’ en een meisje besluit om ‘een diepe snede in de etsplaat van haar leven te graveren’.
Dergelijke zinnen zijn in elk verhaal te vinden, en soms zelfs samen op één pagina, als een bloemlezing van moeizame vergelijkingen. Gieling kan wel een verhaal vertellen, maar kan iemand hem de volgende keer alsjeblieft tegen zichzelf in bescherming nemen als hem een metafoor te binnen schiet?
Ramon Gieling: De hoofdletter Pijn. Augustus, €22,95. Ook via ako.nl.
