Spring naar de content

Vrijbuiter Berlijn

Berlijn is ‘arm maar sexy’, Berlijn is sjofel, hip en wild. Daarom kopen buitenlanders er zo graag een pied-à-terre. Met de komst van het geld raakt het ongedwongen karakter van de stad in de knel. Moet het hier wel een tweede Londen worden?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Pauline Bijster

Hoge hekken en camera’s bewaken het joodse kerkhof. In het donker ligt het er onheilspellend bij, tussen de woonblokken van de wijk Mitte. Tegenover het kerkhof bevindt zich de van oorsprong Amerikaanse galerie Peres Projects, waar op deze zaterdagavond bier en wijn rijkelijk vloeien. De meeste bezoekers van de opening zijn apart gekleed. Ze dragen hoeden, gekke kuiven of Charlie Chaplin-schoenen – ook wie veel geld heeft, probeert er in Berlijn uit te zien als een zwerver of een kraker. Een ingehuurde slager snijdt een geroosterd varken aan, voor bij de borrel. Om hem heen hangen schilderijen van de Texaanse kunstenaar Mark Flood, die de Amerikaanse cultuur bekritiseert met teksten als ‘Maximize shareholder value’ en ‘Call your whore’. Er wordt binnen gerookt, dat vindt iedereen hier normaal, en in de hal ligt een grote hond in de weg. Een stukje verderop, in het minimalistisch vormgegeven café Lois, spelen een baby en een andere grote hond samen op de grond. In Berlijn is het een uitzondering als er ergens géén hond is. De laatste jaren is het aantal toeristen dat naar Berlijn komt hard gegroeid, harder dan in Londen en Parijs: jaarlijks logeren er zo’n twintig miljoen bezoekers. Ook vestigen zich hier steeds meer internationale bedrijven. De bevolking groeit sterk, in vijf jaar met honderdduizend, tot bijna drieënhalfmiljoen. Mensen uit heel Duitsland en de rest van de wereld kopen de nog relatief goedkope huizen. Amerikanen, Zweden, Nederlanders en Engelsen zijn hier niet zeldzaam. Dit maakt de stad rijker, maar dat wordt slechts ten dele als een voordeel gezien. Linkse rebellen steken dure auto’s in brand en straatartiesten taggen leuzen op muren en metrostations als ‘All tourists are bastards’ – een variatie op het ook veelgeziene ‘All cops are bastards’. Soms worden die slogans aangeduid met ‘ATAB’, of ‘ACAB’, en dan weet iedereen wat dat betekent. Langzaam verandert Berlijn van de beetje gekke vrijstaat die de stad binnen Europa was in een heuse wereldstad, ook economisch. SPD-burgemeester Klaus Wowereit, die de leus ‘arm aber sexy’ bedacht, constateert dat de stad inmiddels niet meer zo arm maar nog steeds wel sexy is, wat misschien positief is maar niet zo mooi klinkt.
Gentrifi cation is hét woord waar iedereen in de stad momenteel over spreekt: de term duidt op de opwaardering van een buurt. Armoedige stadsdelen raken in zwang bij rijkeren, waardoor huizenprijzen stijgen en de oorspronkelijke bewoners die de wijk zo aantrekkelijk maakten– meestal kunstenaars – weer weg moeten.
Lees het gehele artikel in de HP/De Tijd van deze week.

Onderwerpen