Spring naar de content

Het Maurice de Hond-effect

Het zat Wilders dwars dat de SP zeven zetels won en de PVV er zeven verloor.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

Geert Wilders liet zich afgelopen week uitgebreid interviewen door Frits Wester. Dat was bijzonder, alleen al omdat RTL Nieuws de week ervoor Wilders had verweten vooral via Twitter te opereren en inhoudelijke vragen van journalisten niet te willen beantwoorden. Dat aan de kaak stellen was een bewuste keus geweest, lichtte Wester later toe bij Pauw & Witteman. Wat het gesprek nog bijzonderder maakte, was de reden dat Wilders het was aangegaan. Zijn doel was een rechtstreekse aanval op de SP.

Tot voor kort was vooral de PvdA het mikpunt van de PVV-voorman. Zo werd Job Cohen bij de Algemene Beschouwingen uitgemaakt voor de ‘bedrijfspoedel van het kabinet-Rutte’, nadat hij al eerder was bestempeld tot ‘de grootste gedoger’.

Wilders’ uithaal naar de SP kwam niet uit de lucht vallen. Over het succes van die partij onder leiding van Emile Roemer schreef ik vorige week al, maar wat Wilders vooral dwarszat was dat de SP zeven zetels in de peilingen was gestegen terwijl de PVV er zeven had verloren. Het leek dus alsof PVV-kiezers rechtstreeks waren overgelopen naar de SP. Léék, want alle juichverhalen die inmiddels in de media zijn verschenen over Roemer en zijn SP zijn slechts gebaseerd op een enkele peiling van Maurice de Hond. TNS Nipo en de Politieke Barometer laten een ander beeld zien. Toch laten alle landelijke kranten zich zo meeslepen door die ene peiling dat ze al over ‘premier Roemer’ schrijven.

Een duidelijk voorbeeld van het bandwagon-effect: door de peiling van De Hond is er zoveel positieve media-aandacht geweest voor de SP en Roemer dat dat ook invloed zal hebben op andere peilingen. Want kiezers willen graag bij een winnaar horen.


Dat Wilders dat effect serieus neemt, is niet zo verwonderlijk. En het is evenmin vreemd dat hij dat wil pareren door op televisie te verschijnen. In het verleden bleken media-optredens van de Grote Blonde Leider een beproefd recept voor oplevingen in de peilingen. Zeker als hij een platform had weten te vinden dat hem de ruimte gaf om zijn boodschap goed neer te zetten.

Wat wel verrassend mag heten, was de manier waaróp. Wilders richtte zijn pijlen onder meer op het Europastandpunt van de SP: de SP zou een federaal Europa nastreven. Een nieuw en verbazingwekkend verwijt. Een belangrijk verschil tussen de PvdA en de SP is nu juist hun houding ten opzichte van Europa – volgens de nieuwe PvdA-voorzitter, Hans Spekman, een van de belangrijkste redenen dat hij lid is van de PvdA en niet van de SP.

Sterker nog, bij de eurocrisis onthouden uitgerekend de SP en de PVV gebroederlijk hun steun aan het kabinet. Nogal opmerkelijk dus dat Wilders met Europa op de proppen komt om de SP als wolf in schaapskleren te betitelen. Het zal wel zijn ingegeven door wat Henk en Ingrid willen, namelijk een strenger immigratiebeleid en minder Europa, waarbij Wilders er gemakshalve maar van uitgaat dat het stel het verkiezingsprogramma van de SP toch niet leest.

Volgens Wilders is het een ramp voor het land als de SP gaat regeren. Ik zie daarin inderdaad een gevaar. Maar de PVV lijkt me op sociaal-economisch terrein evenzeer een risico. Wilders gaf dat feitelijk zelf ook toe, met zijn uitspraak dat hij de kans dat hij overeenstemming bereikt met de VVD en het CDA over extra bezuinigingen op vijftig procent schat.


Voor de toekomst van Nederland is het van belang dat wij niet alleen onze financiën op orde hebben, maar ook dat we onze concurrentiepositie behouden. Dat laatste kan alleen als we in de pas blijven lopen met Duitsland. En dat doen we steeds minder. Waar Duitsland economische groei en een dalend financieringstekort laat zien, loopt Nederland in beide opzichten achter. We lopen keihard tegen de grenzen aan van dezelfde Europese regels die volgens ons wel streng moeten gelden voor Griekenland, Spanje, Italië, Portugal en Ierland. Dat heeft gevolgen voor onze kredietwaardigheid, en daarmee ook voor onze concurrentiepositie. Als Wilders zich daar ook echt zorgen om maakt, heeft hij recht van spreken dat het land beter af is met zijn gedoogsteun dan met de SP.