Spring naar de content

Pechtold (D66): Koninklijk Huisarchief moet openbaar

D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold pleitte eind vorig jaar voor nieuw onderzoek naar Prins Bernhard en zijn zakelijke beslommeringen. Premier Rutte hield de deur dicht: het Koninklijk Huisarchief is een privé-archief en het is aan de Oranjes daar wel of geen toegang tot toe te verlenen. Het lijkt erop dat Pechtold een list heeft gevonden: het ‘geheime’ Koninklijk Huisarchief wordt namelijk onderhouden door de belastingbetaler. En dan valt het onder de Wet op de openbaarheid van bestuur.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Bas Paternotte

Pechtold kwam er met de hulp van enkele historici achter dat het Koninklijk Huisarchief valt onder de Stichting Historische Verzamelingen Huis van Oranje. De stichting is in 1972 opgericht door koningin Juliana, de huidige voorzitter is de Prins van Oranje. Volgens de statuten dient de stichting een algemeen doel: ‘het verkrijgen en beheren van roerende en onroerende zaken met betrekking tot of verband houdende met het Huis van Oranje-Nassau (-) teneinde die zaken (-) te doen dienen ten algemene nutte‘.

Daarnaast worden twee van de drie bestuursleden van de stichting benoemd door de minister van Onderwijs, waardoor er volgens Pechtold sprake is van ‘rechtstreekse ministeriële invloed’. Mede met het oog op het feit dat het archief onderhouden wordt door de belastingbetaler – het is een post op de Rijksbegroting – moet volgens Pechtold het archief als een bestuursorgaan gezien worden. En daarom zou volgens Pechtold cum suis het archief onder de Wet openbaarheid van bestuur en de Archiefwet moeten vallen. We zijn benieuwd hoe premier Rutte zich uit deze vragen zal draaien. Want het lijkt erop dat de premier dezelfde instelling heeft als zijn voorganger Jan Peter Balkenende: dat archief blijft dicht.

De Tweede Kamer heeft in het verleden al eerder geprobeerd het Koninklijk Huisarchief openbaar te maken. In januari 2005 werd de motie-Kalsbeek met een Kamermeerderheid aangenomen. Volgens de motie moet het archief worden overgebracht naar het Nationaal Archief zodat het beschikbaar is voor onderzoek. De eind vorig jaar overleden historicus Lambert Giebels maakte zich daar jaren hard voor. Hij vond het onverteerbaar dat alleen Cees Fasseur toegang kreeg tot het het archief.