Nagelaten cabaret
Wie niet op de televisie is geweest, bestaat niet. In het geval van cabaretier Kees Torn zou dat kunnen kloppen. Zijn hoofd was zelden op de buis te bewonderen, en nooit gaf hij toestemming om zijn theatervoorstellingen op de televisie uit te zenden. Wie Torn nooit in het theater heeft bezocht, kent hem misschien niet en heeft derhalve geen idee wat hij heeft gemist. En dat laatste kan worden samengevat in superlatieven als hilarische stoethaspel, geniaal woordkunstenaar, briljant liedjesschrijver en virtuoos pianist.
De spijtoptanten die nu ineens denken: hé, naar die man moeten we toch maar eens gaan kijken, hebben pech: Torn heeft besloten om er na negen shows mee op te houden. Aangezien die shows ook nooit op dvd uitkwamen en zelfs zijn liedjes nimmer op een eigen cd verschenen, besloot zijn impresariaat om de excentrieke kleinkunstenaar aan een vroegtijdige vergetelheid te ontrukken met Een Ommetje met Kees Torn, een kloeke box met zijn verzameld werk.
Hoewel cabaret op tv lang niet altijd overkomt, blijft het oeuvre van Torn op een beeldscherm recht overeind. Observaties als: “Waarom moeten de rokers eigenlijk altijd naar buiten? Het zijn toch de niet-rokers die behoefte hebben aan frisse lucht?” typeren zijn tegendraadse manier van denken.
En dan zijn er zijn briljante liedjes, zoals het met de Annie M.G. Schmidt-prijs bekroonde Streepjescode, waarin hij op zoek gaat naar zijn vader: “Dat je sinds de scheiding min of meer bent doodgezwegen/En de familie al mijn vragen steeds ontweek/Heb ik wat jou betreft zowat geen informatie losgekregen/Behalve dat ik sprekend op mijn vader leek.” Alles wat zijn vader hem naliet was een stapel boeken, en met behulp van de met potlood onderstreepte zinnen in die boeken probeert Torn er alsnog achter te komen wat voor man zijn vader nou eigenlijk was. Een ontroerend lied, waar in de laatste strofe alles weer op losse schroeven wordt gezet: “Had wat je las voor jou een zekere be-koring?/Was er een tekst die iets te weeg bracht in je geest?/Was het om aan te halen bij een overhoring?/Of zou het boek eerst van een ander zijn geweest?”
Dat Torn er na negen voorstellingen en zeventien jaar als soloartiest mee ophoudt, lijkt een arbitraire keuze. Maar Torn laat niets aan het toeval over. De eerste letters van de titels van zijn shows vormen tezamen het acrostichon LAPMIDDEL. Als een ware schaker met woorden dacht Kees Torn zelfs aan het begin van zijn carrière al negen zetten vooruit.
