Drs zkt lief
Wat was het laatste woord dat u moest opzoeken? Bij mij was het ‘syncretisme’: de versmelting van wijsgerige en religieuze opvattingen. Ik had er nog nooit een term voor nodig gehad. Een stagiair gebruikte het in zijn artikel.
Mijn onwetendheid zou me vroeger hebben geërgerd. Ieder kennishiaatje, hoe nietig ook, zag ik als een nederlaag. Dat is een aandoening die je vaker ziet bij afstammelingen van zichzelf omhoog worstelende autodidacten. Het slijt gelukkig met de jaren. Bovendien, ook frustratie laat zich mithridatiseren. Ja, zoek dat maar even op.
In geen enkel ander aspect van het leven is het verschil tussen verstand en kennis zo goed merkbaar als op de markt van aantrekken en afstoten. De meeste mannen hebben er geen bezwaar tegen te daten met een vrouw zonder opleiding. Mijn eerste grote liefde had niet eens haar middelbare school afgemaakt. Dat stoorde mij aanzienlijk minder dat dan ze me meestal versloeg bij het schaken.
Wat een verschil met wat zich afspeelt in het andere kamp. De traditionele verklaring voor het overschot aan single hoogopgeleide vrouwen is dat die groep het niet wil aanleggen met partners onder hun diplomaniveau. Terwijl mannen dan weer niet graag in de schaduw van haar salarisschaal zitten. Dat is wat al te gedateerd gedacht. Legio vrienden van me zitten te springen om huisman te worden. Ze zijn al zo gek op koken. Nu nog iemand die ze wil onderhouden.
Vrouwen zelf zwatelen meestal iets over ‘s avonds ook nog een goed gesprek kunnen voeren. Dat is pretentieuze en beledigende onzin. Alsof een bul iets te maken heeft met snelheid van geest. Een gedragskundig kliekje uit meer traditioneel-hiërarchische tijden, lijkt me correcter als duiding.
Als ik het aanleg met een natuurkundige, schakel ik ook na drie zinnen over op moeizaam knikken. Frustrerend voor beiden, maar hopelijk is een relatie meer dan een avondlijke klankbordsessie. Een gebrek aan empathie lijkt me funester dan het ontberen van het juiste Vakkenpakket.
Op maatschappelijk niveau zie je eenzelfde immobiliteit. Het aantal sociale klimmers neemt af in Nederland. Wie voor een dubbeltje wordt geboren, vindt het eigenlijk wel best zo. Kwartjes komt hij of zij nog maar nauwelijks tegen. Een huwelijk met iemand uit een lagere klasse, het klinkt al ouderwets. Nu er meer vrouwen dan mannen studeren, valt te verwachten dat het fenomeen op den duur niet meer dan een sprookje zal zijn. Hoogopgeleide moslima’s die met een geloofsgenoot willen huwen, worden dan weer gek van de machtsverhoudingen die niet meer passen bij hun nieuw verworven bewegingsvrijheid.
Er is helaas geen oplossing voor. Jezelf verheffen gaat per definitie ten koste van de groep die je achterlaat. Emancipatie gaat met eenzaamheid gepaard.
