Facebook, het moderne poesiealbum
De aandelen Facebook zijn kort na de beursgang achteruit gekacheld van 38 naar 34 dollar. Beleggers zijn dus alweer tien procent kwijt van hun investeringen. Dat voorspelt natuurlijk niets over de toekomst – je weet maar nooit wat voor dikke winsten er nog in het verschiet liggen, maar een beetje leedvermaak bekroop me wel. Altijd leuk als hoogmoed een tikje moet inbinden.
Facebook is onmiskenbaar een fenomeen van de bovenste plank. Het is groot (900 miljoen gebruikers wereldwijd) en het heeft een enorme aanzuigende werking. Onder veertig-minners ben je een outcast als je er niet op zit en die grens schuift automatisch op met het verstrijken van de tijd. Het zal dus nog groter worden (vast wel een paar miljard), totdat iedereen er vanzelfsprekend op zit omdat je anders misschien niet eens met goed fatsoen ergens kunt solliciteren. Zo ziet de extrapolatie van de huidige situatie eruit.
Een ander scenario is dat iemand over een paar jaar iets nieuws verzint, wat nog veel leuker en aantrekkelijker is dan Facebook, waar vervolgens alle trendsetters zich op storten, zodat Zuckerberg c.s. het nakijken heeft.
Verdienmodel
Wat het ook wordt, de geldverdienmogelijkheden blijven een zwakke plek in die sociale media. Misschien denk ik te veel old school, maar munt slaan uit sociale relaties lijkt me veel omslachtiger dan geld verdienen met concrete dingen die mensen willen hebben: auto’s, apparaten, kleding, vakanties, gadgets, zoekmachines desnoods, enfin alles wat consumabel is. Geld verdienen met behulp van sociale media gebeurt indirect, omdat het de gebruikers van die sociale media in de eerste plaats om het sociale contact is te doen. Pas in tweede of nog veel latere instantie klikken ze ook nog eens op een advertentie. En sommige door de wol geverfde Facebookgebruikers klikken helemaal nooit op advertenties, zelfs niet als die zogenaamd persoonlijk op hun smaak zijn toegesneden.
Poesiealbum
Facebook is eigenlijk niet meer dan een met toeters en bellen uitgerust poesiealbum. In de 18de en 19de eeuw hielden volwassenen er poëziealbums op na, waarin ze familie en vrienden zelfgemaakte gedichten lieten schrijven, vaak geïllustreerd met tekeningen of aquarellen. Later zonk dit cultuurgoed naar kinderniveau en werd het poëziealbum een poesiealbum voor jonge meisjes met standaardversjes, glitterplaatjes en beloftes van eeuwige vriendschap. Een latere variant was het vriendenboekje, waarin vriendjes en vriendinnetjes van de eigenaar voorgedrukte vragen naar personalia, voorkeuren en hobby’s konden invullen.
Foutje
Facebook is een combinatie van die basisvormen, waarbij de mededelingen over jezelf zijn gaan overheersen en gezellige foto’s de plaats ingenomen hebben van tekeningen en poesieplaatjes. De toon is onveranderlijk vrolijk, goedgehumeurd en optimistisch. Een enkeling verslingert zijn privacy met (voor een groot publiek) ongepaste persoonlijke mededelingen of gewaagde foto’s. Zo iemand verwart het concept poesiealbum met het concept dagboek. Begrijpelijk wellicht, omdat in de kantoorboekhandel de poesiealbums, vriendenboekjes en kinderdagboeken naast elkaar in het schap liggen en sterk op elkaar lijken in uiterlijk. Een foutje is dan snel gemaakt.
Maar in het algemeen overheerst op Facebook de zoetigheid die nu eenmaal past bij semi-openbaar vriendschapsonderhoud. Of aandeelhouders zullen binnenlopen op de revenuen van die zoetigheid? Ik heb er een hard hoofd in.
