13 vragen & 13 antwoorden over vrijdag de dertiende
Het is vrijdag de dertiende. Volgens velen dé ongeluksdag. Maar waar komt dat eigenlijk vandaan? Dertien antwoorden op dertien vragen.
1. Hoe heet dit fenomeen?
De wetenschappelijke naam voor de angst voor vrijdag de dertiende is paraskevidekatriafobie. Deze irrationele angst leidt er in sommige gevallen zelfs toe dat mensen hun huis niet meer uit durven te gaan.
2. Waar komt deze angst eigenlijk vandaan?
Een verklaring vanuit de christelijke oorsprong is de combinatie van vrijdag – de dag dat Jezus werd gekruisigd – en 13, het aantal aanwezigen bij het Laatste Avondmaal.
3. Hoe vaak is het oppassen geblazen?
Per vierhonderd jaar zijn er 688 vrijdagen de dertiende. Relatief een grotere kans dat de dertiende van een maand op een vrijdag valt. Zo zijn er ‘slechts’ 684 dinsdagen en zaterdagen de dertiende.
4. Gebeuren er ook echt meer ongelukken op vrijdag de dertiende?
Volgens het Centrum voor Verzekeringsstatistiek niet. Er worden juist minder schademeldingen gedaan dan op andere vrijdagen.
5. Waar komt dat door?
Óf het is helemaal geen speciale dag, of mensen sluiten zo voorzichtig hun risico’s uit dat er vervolgens weinig misgaat.
6. Is vrijdag de dertiende overal ter wereld een ongeluksdag?
Nee. Italianen beschouwen 13 juist als een geluksgetal. Zij vrezen dan weer vrijdag de zeventiende. In veel landen met Spaans als voertaal is dinsdag de dertiende een een dag om goed op te letten.
7. Lang, lang geleden dus?
De Maya’s beschouwden het getal 13 als heilig. Zij kenden dertien kosmische punten: het centrum van de wereld, vier windrichtingen op aarde, vier in de hemel en vier in de onderwereld. Hun dagen werden genummerd van 1 tot 13 en hun ingewikkelde kalenderberekeningen zijn gebaseerd op combinaties van dat getal.
8. Wat zijn de gevolgen van al dit bijgeloof?
In de Verenigde Staten verzuimen opvallend veel mensen van hun werk, en worden veel zakelijke transacties uitgesteld.
9. Nog meer vermijdingsgedrag?
Sommige hotels hebben geen kamer 13, veel ziekenhuizen geen operatiekamer 13, gebouwen geen dertiende verdieping. En in de autosport wordt het startnummer 13 niet toegekend.
10. Heeft het dan zin om gewoon maar thuis te blijven met de gordijnen dicht?
Een 54-jarige Roemeen dacht in 2004 van wel. Hij weigerde op de ongeluksdag zijn huis uit te gaan. Echter werd hij binnenshuis gestoken door een zeldzame, dodelijke wesp. De arme man overleed direct en kreeg alsnog het ongeluk dat hij zo vreesde.
11. Wat zijn de grootste ongelukken van deze onheilspellende dag?
Op de vorige vrijdag de dertiende, in januari, kapseisde cruiseschip Costa Concordia. In Nederland voltrok zich een treinramp op vrijdag de dertiende september 1918. Hierbij kwamen 41 mensen om het leven.
12. Heeft iedereen er ‘last’ van?
Natuurlijk niet. Voor velen zal de dag voorbijgaan als elke andere vrijdag. In 2010 gebeurde wel iets bijzonders: Een 13-jarige jongen werd om exact 13.13 uur door de bliksem getroffen. Op dezelfde dag won een Fransman in een loterij €13 miljoen, dus het was niet voor iedereen een pechdag. Kees Flodder had er duidelijk wel last van, zij kwam de deur niet uit om de ongeluksdag.
14. Wat staat u vandaag te wachten?
Dat valt nog te bezien. Op de vorige vrijdag de dertiende mislukte de lancering van een omstreden lancering van de Noord-Koreaanse satelliet. Maar dat was vast toeval.
