Censuur en spionage: Apple rules
Het is oorlog in de digitale wereld. Een oorlog tussen grote bedrijven om geld en invloed. Uw geld, uw online bestedingen die naar verwachting over enkele jaren de belangrijkste inkomstenbron zullen zijn voor bijvoorbeeld Amazon en Apple, maar ook voor uitgevers, spellenmakers en de muziekindustrie.
En omdat in ‘love and war’ alles geoorloofd is, heeft de digitale oorlog trekjes van een echte krijg: censuur en spionage zijn de middelen die worden ingezet om marktaandelen te vergroten. En dat allemaal zonder dat de echte regeringen van deze wereld zich er zichtbaar mee bemoeien.
Een Amerikaanse schrijfster van instructieboeken probeerde deze week haar e-book te verkopen via de iBookstore van Apple omdat die winkel inmiddels zo’n twintig procent marktaandeel heeft. Het boek werd geweigerd. Niet omdat het aanstootgevend is of slecht geschreven, dat zou ik nog kunnen billijken, maar omdat in het boek enkele keren de naam van Apples grootste concurrent Amazon wordt genoemd. Ja, dat leest u goed. Apple censureert boeken in zijn winkel op inhoud. Echte inhoud, want niemand kan ontkennen dat je bij het schrijven van een boek over online boeken verkopen Amazon wel moet noemen. Dat is immers verreweg de grootste op dat terrein.
Dat klemt des te meer omdat wij als consumenten geen flauw idee hebben welke criteria Apple hanteert bij de selectie van boeken: daarover doet het bedrijf, zoals gebruikelijk, geen mededelingen. Dat geldt trouwens ook voor Amazon of Kobo, andere medebepalers van ons toekomstige leesgedrag. Wie online een boek koopt moet er maar op vertrouwen dat het aanbod de waarheid is en wel de hele waarheid. Volgens Apple of Amazon dan.
Erger nog is dat de firma’s erop gebrand zijn alles van u te weten te komen: niet alleen uw leesvoorkeur, maar ook uw leeftijd, inkomen, politieke en seksuele voorkeur. Als u zo dom was om bij een aankoop een enquêteformulier in te vullen weten ze dat trouwens al. Maar de grote onlineverkopers delen die kennis niet met uitgevers. Want in deze markt is kennis veel geld waard.
Daar komt nu verandering in, dankzij de firma Hiptype. Die heeft deze week een scriptje ontwikkeld dat uitgevers kunnen toevoegen aan hun e-book en dat dan automatisch gegevens van uw e-reader terugstuurt naar diezelfde uitgever. U wordt dus in feite bespioneerd door uw eigen e-reader, net zoals dat nu trouwens al gebeurt met bijvoorbeeld uw browser. Het zal u niet verbazen dat de software van Hiptype vooralsnog alleen werkt op iBooks van Apple.
Maar Hiptype gaat nog verder. Ze bieden hun software uitgevers, en dus schrijvers, de mogelijkheid om te kijken of het boek wel aanslaat. Waar stoppen de lezers met lezen? Om dan vervolgens een nieuwe versie aan te bieden die wel wordt uitgelezen. Dat schijnt bij games al te gebeuren dus – zo redeneren de marketeers – kan het ook bij boeken. Van daar is het maar een kleine stap naar een verkorte en versimpelde versie van, zeg, Oorlog en Vrede van Tolstoj.
Readers Digest op uw ereader, zitten we daar op te wachten?
Marinus Kirchjunger is boekhandelaar in een middelgrote stad in Nederland en schrijft over de liefde voor boeken en e-books
