Mitt Romney moet op economieles
Tijdens zijn bezoek aan Warschau hield Mitt Romney een speech waarin hij de Poolse economie uitbundig prees: ‘Als economen het tegenwoordig over Polen hebben, klagen ze niet over onoplosbare problemen, maar beschrijven ze hoe dit land het individu sterker heeft gemaakt. Zij zien dat knellende greep die de overheid had op de mensen nu losser is, zij zien dat dit de snelst groeiende economie van Europa is geworden.’
Het was niet zo’n blunder als zijn lofrede op het gezondheidssysteem in Israël, maar goed was het ook niet.
Om te beginnen heeft Polen een aanzienlijk grotere overheid dan de VS; in 2007 – voor de crisis dus – stonden de overheidsuitgaven op 42 procent van het bruto nationaal product, vergeleken met 37 procent in de VS. En wat Romney ook beweert, er was helemaal geen trend richting een kleinere overheid. In 2007 waren de overheidsuitgaven op hetzelfde niveau als in 2000. En trouwens, Polen heeft ook een algemene gezondheidszorg.
Afgezien daarvan is er ook nog een goede verklaring voor de Poolse veerkracht in tijden van crisis, vergeleken met andere Europese landen. Die reden heet devaluatie, of zoals de Republikeinen het noemen: het geld z’n waarde ontnemen (de opgaande lijn in de grafiek op deze bladzij staat voor de val van de zloty).
Toen het geld Europa binnen kwam stromen, was het antwoord van Polen: prijsstijgingen en geen inflatie. Toen de geldstroom opdroogde, heroverde Polen zijn concurrentiepositie al gauw door devaluatie zodat ze niet afhankelijk waren van de langzaam werkende ‘interne devaluatie’.
Wat het succes van Polen dus eigenlijk suggereert is dat a) een grote overheid zo gek nog niet is en b) het soms een goed idee is om je geld zijn waarde te ontnemen.
Is er niemand die Romney vertelt dat hij zijn huiswerk moet doen?
Dooh Nibor
Er is de laatste tijd veel gepraat over het nieuwe rapport van het Tax Policy Center over de gevolgen van het belastingplan van Mitt Romney. En terecht. Het rapport toont aan dat het een typisch ‘Dooh Nibor’ plan is. Dat betekent het omgekeerde van Robin Hood. President Obama heeft het veel over het rapport, Romney doet het af als het werk van een ‘groepje liberals’; niet echt verrassend.
Je kunt je afvragen of het Tax Policy Center – dat in feite uiterst, zelfs vermoeiend, onpartijdig is – inderdaad bij hun onderzoek keuzes gemaakt heeft waar vraagtekens bij gezet kunnen worden. Hadden de resultaten anders en beter uit kunnen vallen voor de Romneynomics? Het antwoord is: nee, dat is niet zo: het onderzoekscentrum heeft zich in bochten gewrongen om Romney elke mogelijke kans te geven.
De analisten van het Tax Center hebben het volgende gedaan: Ze hebben Romney’s verklaring dat hij van plan is, de verlaging van de inkomstenbelasting te compenseren door de belastingbasis te verbreden, – dat betekent het terugbrengen van uitzonderingen en mazen in de wet – als uitgangspunt genomen. Ze gingen er ook van uit dat Romney niet bereid is om dividendrendement en winst uit kapitaal op dezelfde manier te belasten als gewoon inkomen, aangezien hij er duidelijk over is dat hij tegen elke belastingverhoging op inkomen uit investeringen is. Het onderzoekscentrum maakt helder dat er dan nog maar een betrekkelijk klein aantal mazen in de wet overblijven: wel genoeg om Romney’s belastingmaatregelen te betalen, maar niet veel meer.
Welke mazen in de belastingwet worden er dan gesloten? Het Tax Policy Center ging uit van de veronderstelling die voor Romney het beste uitpakt, namelijk dat het verbreden van de belastingbasis vooral bedoeld is voor de topinkomens. Eerst schaf je alle aftrekposten af die geld opleveren voor de inkomens van $1 miljoen en meer, dan die voor de inkomens tussen $500.000 en $1 miljoen en ga zo maar door.
Het belangrijkst punt is dat zelfs als je het zo doet, Romney’s belastingverlagingen de Amerikanen met een hoog inkomen meer opleveren dan de mazen in de wet die hij misschien zou kunnen sluiten.
Dus bij het Center doen ze hun uiterste best om Romney’s plan positief uit te leggen. Maar dan nog komt het neer op het weghalen van geld bij de middenklasse om het aan de rijken te geven. De praktijk zal zonder twijfel nog veel negatiever uitpakken.
