Gelukkig geloven we nog in ware liefde
We hadden besloten onszelf te trakteren op een dinertje buitenshuis, niet om een bijzondere reden, maar gewoon omdat je van tijd tot tijd aardig moet zijn voor jezelf. Zo kwamen we terecht in een klein restaurant met een goede naam en dito kaart. Het interieur was eenvoudig en toch gedistingeerd en ademde met veel witte accenten een aangenaam lichte sfeer. Kortom: een goed adres voor een speciale avond.
Aan het tafeltje naast ons hadden ze er kennelijk net zo over gedacht. Daar ging het er opvallend verliefd aan toe, met van die smeltende blikken over en weer en handen die elkaar steeds opnieuw vonden. Toen de tafel daar opnieuw was gedekt voor het hoofdgerecht en de glazen waren bijgevuld, gebeurde het. De man stond op, knielde naast de stoel van zijn tafeldame, haalde een klein doosje uit zijn zak en stelde een onverstaanbare vraag die bij haar tranen tevoorschijn toverde, zodat we wel begrepen dat hier een heus aanzoek gaande was. Uit het doosje kwam een ring met een steentje, die hij aan haar vinger schoof, waarna de twee elkaar innig omarmden. Of ze ook ja had gezegd, vroegen we ten overvloede, en dat was zo.
De romantiek is de wereld nog niet uit, realiseerde ik me. In de jongste aflevering van Zomergasten zei trendwatcher Li Edelkoort zelfs dat er een tijdperk van nieuwe romantiek aanbrak, en zij kan het volgens heel wat gerenommeerde opdrachtgevers weten.
Op het eerste gezicht opmerkelijk, want je zou denken dat de westerse wereld onderhand dermate onttoverd is dat er weinig plaats meer is voor romantiek – waarbij ik dat woord maar even gebruik als verzamelterm voor de hoop dat de werkelijkheid mooier, liever en spiritueler kan zijn dan ze zich doorgaans voordoet.
In de Verlichting heeft de romantiek een naïeve bijklank gekregen, en daar is ze sindsdien niet meer vanaf gekomen. We weten inmiddels maar al te goed dat de romantische liefde nogal eens schipbreuk leidt en dat het romantische vakantieparadijs bij aankomst vaak van bordkarton blijkt. Romantiek is gedevalueerd tot een driestuiversentiment, goed voor rom-coms en doktersromannetjes. Ook de metafysische romantiek van een geloof in goden en hemels is bij velen in alle ontnuchtering verschrompeld tot een lauw vermoeden dat er ‘iets’ moet zijn.
Maar intussen worden mensen onverminderd verliefd en houdt het geloof in de ware liefde manmoedig stand. We gaan ook nog steeds, en steeds verder, op reis om ergens, aan de andere kant van de heuvel of aan het einde van de horizon, een Eden te vinden. Van tijd tot tijd stroomt de mode vol romantische elementen die refereren aan de onbedorven natuur of aan een onbestemd verleden dat puur en echt leek te zijn. De literatuur, de beeldende kunst en de filmindustrie blijven jagen op het grote gevoel en de fantastische ervaring. Zo dromen we als vanouds van een leven dat morgen, of elders, of met een ander, meeslepender is dan het onze.
Ik schrijf ‘dromen’ – alsof ik die hang naar het grotere toch weer afdoe als iets naïefs; alsof we beter zouden moeten weten. Maar ik denk dat die hang, dat heimwee naar morgen, integraal bij ons hoort. Verlangen doet niet onder voor de realiteit: verlangen verrijkt ons juist en brengt ons verder. De romantici hebben de wereld in elk geval meer gloed en leven gebracht dan de nuchterlingen. Dat hadden ze aan het naburige tafeltje desgevraagd vast en zeker beaamd.
