Begin je relatie met een scheiding
Het huis van vriendin M. wordt langzaam leeggehaald. Hoe dat komt? Haar vriend en zij zijn uit elkaar. Zij zou met de kinderen in het huis blijven, ex vond een nieuwe plek. Sinds hij die heeft komt hij ‘zijn spullen’ ophalen.
Zijn spullen is nogal een breed begrip, want hij vindt dat zo’n beetje alles in hun huis van hem is. Bijvoorbeeld omdat hij het heeft gekocht (begrijpelijk) of omdat hij het ooit naar boven sjouwde (beetje gek?) of omdat het van de kinderen is en dus ook van hem (huh?).
De piano, de kast. De televisie. Laatst toen ik vriendin M. sprak, had hij net daarvoor de glazen opgehaald. Voor het argument dat het voor de kinderen fijn zou zijn om de piano in huis te houden, is hij niet gevoelig. Voor het argument dat het minder energie kost om voor een pakje glazen langs IKEA of Xenos te rijden dan langs je ex, evenmin.
Toen mijn ex en ik uit elkaar gingen, riep hij ook dat hij de bank en de kast binnenkort zou komen ophalen. Hij heeft het bij roepen gelaten. Een andere vriendin had al een nieuwe huisraad aangeschaft om ruzie vóór te zijn en ex’ spullen netjes uit elkaar geschroefd in een berging geparkeerd. Sommige gevechten zijn het niet waard om gevochten te worden.
Want uiteindelijk gaat het natuurlijk helemaal niet om die spullen. Het is géén onmogelijk kostbaar of mooi design maar oude, gebruikte, makkelijk vervangbare huisraad. Ik vermoed dat het vaak meer gaat om een voortzetting van de ruzie en de pesterijen dan om de ouwe meuk. Of om een soort verslaving aan de problemen die je samen hebt. De spullen zijn de laatste dingen waarboven oude pijn en wraakgevoelens uitgeleefd kunnen worden.
Vriendin M. verzuchtte door de telefoon: “Als ik wist hoe lastig het was om te scheiden, was ik er nooit aan begonnen…” (Ex van M. doet niet alleen lastig over spullen maar over geld, kinderen, en alle andere dingen waarover je moeilijk kunt doen). Niet dat hun relatie ooit echt simpel is geweest, maar deze scheiding is het zeker ook niet.
Het is bijna onmogelijk: scheiden van iemand met wie je ook niet goed samen kan zijn. Ze zouden lintjes moeten uitreiken of awards aan mensen die het kunnen. Scheiden of uit elkaar gaan is namelijk minstens net zo ingewikkeld als een relatie volhouden: het is een maanden (jaren?) project met veel emoties en haken en ogen, wrok en spijt en schuldgevoel. Het is godsgruwelijk moeilijk om dat samen door te maken als je samen leven niet eens kon.
Ik had een idee. Misschien zou je bij het begin van een nieuwe relatie al moeten uitzoeken hoe het zou zijn om van die persoon te scheiden – en of je het ervoor over hebt. Nu is het zo dat mensen zich aan het begin van een relatie bijvoorbeeld afvragen of ze van deze partner kinderen zouden willen. Samen een wereldreis maken of samenwonen wordt ook gezien als goede test. Als je die dingen overleeft, zijn jullie samen een goede match. Misschien kunnen we daarentegen beter bij het einde beginnen: kun je samen een scheiding aan? Naar aanleiding daarvan kun je veel beter beslissen of jullie gemaakt zijn voor elkaar en/of je het gedoe over hebt voor elkaar.
Begin aan het einde.
In het boek Meer denken over seks (2012) houdt filosoof Alain de Botton een betoog over hoe ontzettend moeilijk het is om een langdurige, monogame, erotische, gezellige, gelukkige relatie met een ander mens te hebben, en concludeert hij dat de klassieke huwelijksbelofte (ik beloof je trouw tot de dood ons scheidt, et cetera) daarvoor niet gepast is. Hij stelt een moderne huwelijksbelofte op die je in plaats van de andere zou kunnen uitspreken:
“Ik beloof me door jou en door niemand anders te laten teleurstellen. (…) Ik heb me verdiept in de verschillende mogelijkheden om ongelukkig te worden en heb besloten voor jou te kiezen.” Dat zijn, volgens De Botton, ‘het soort ruimhartig pessimistische en welwillend onromantische beloften’ dat stellen elkaar voor het altaar zouden moeten doen.
