Wereldwijd gevecht om de rechten van tweedehands e-books
Mag ik een boek lezen waar ik wil? Mag ik een boek uitlenen aan de buurman? Mag ik mijn boek verkopen aan een handelaar? Vreemde vragen voor lezers van een papieren boek, maar helaas niet voor mensen die er voor kiezen om digitaal te lezen. Het goede nieuws: de lezers laten het er niet bij zitten. Wereldwijd woeden dezer dagen rechtszaken om de rechten van e-booklezers veilig te stellen.
Een regionale rechtbank in Bielefeld (Duitsland) besloot deze week dat Duitse lezers hun ‘e-Buch’ niet tweedehands mogen verhandelen omdat in de kleine lettertjes van het aankoopcontract staat dat de klant niet meer koopt dan het recht om het boek te lezen. Dat recht zou niet overdraagbaar zijn. Tegen de uitspraak van de Duitse rechtbank is inmiddels beroep aangetekend door verschillende organisaties van consumenten. Die wijzen op een uitspraak van het Europese Hof van vorig jaar dat doorverkoop, van software, wel is toegestaan. En is een e-book ook niet een nietig stukje software?
Tweedehands MP3’tjes
Vorige maand ontstond enige ophef in de Verenigde Staten toen een rechter daar besloot dat het niet legitiem is te handelen in tweedehands muziek in de vorm van MP3’tjes. Een Amerikaans bedrijf, Redigi, had daarvoor een mooi bedrijfsmodel opgezet maar moet nu opnieuw naar de rechter. Redigi wilde op den duur ook gaan handelen in e-books. De hoop van consumenten is nu dat Redigi besluit zijn handel uit te breiden naar Europa en dat zal binnenkort ook wel gebeuren. Dan kan de Amerikaanse gerechtsuitspraak worden getoetst aan het Europese recht. Dat zou dan wel eens tot een forse doorbraak kunnen leiden.
Merkwaardig genoeg heeft de grootste boekenverkoper ter wereld, het Amerikaanse Amazon, onlangs een patent aangevraagd om alsnog te gaan handelen in tweedehands digitaaltjes. Hoewel dat bedrijf stelselmatig zwijgt over zijn bedrijfsplannen ziet men daar kennelijk wel brood in. Met enige fantasie kun je ook wel bedenken dat Amazon het best leuk vindt om de e-bookomzet nog wat te verhogen. Totdien blijven alle Amazon e-books voorzien van die verduivelde beveiliging die er voor zorgt dat je het boek op slechts 1 apparaat kan lezen.
Gebrek aan vertrouwen oorzaak van piraterij
Dat doen bijna alle boekverkopers, trouwens, omdat ze bang zijn piraterij. Volkomen onnodig, blijkt nu. Het Engels-Amerikaanse uitgevershuis Tor besloot precies een jaar geleden om die DRM-beveiliging van al zijn e-books af te halen en berichtte deze week over de resultaten van dat jaar vrijheid. De piraterij met Tor-boeken is niet toegenomen en de verkoop aan blije lezers is zelfs gestegen. Nu speelt daarbij wel mee dat Tor voornamelijk Sci-Fi en Fantasy uitgeeft en de lezers van die genres zijn technologisch nogal voorlijk. Die beveiliging slopen ze er in 5 minuten af. Maar het zegt ook iets over het vertrouwen dat er moet zijn tussen lezers, verkopers en uitgevers. Dat gebrek aan vertrouwen is de belangrijkste oorzaak van piraterij.
