Spring naar de content

Regering van Japan werkt aan nieuwe invulling van harakiri

Er waait in Japan een heel nieuwe wind, het roer is er economisch helemaal om. Al vele jaren is het land verlamd door deflatie, er is nauwelijks sprake van economische groei en de rente is al even lang verwaarloosbaar.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Dr. Doom

Intussen leeft het land op te grote voet en slaat de vergrijzing hard toe. Het land bouwde, mede vanwege de zeer lage rente en makkelijk bij de eigen bevolking te plaatsen staatsleningen, zo ongeveer de grootste staatsschuld in de beschaafde wereld op. Uitgedrukt als percentage van het BBP gaat het om zo’n 240 procent. In perspectief: dat is ruim driemaal zoveel als het ultimo 2013 voor Nederland verwachte percentage.

In Japan gaat sinds de huidige regering aan de macht kwam heel anders. Er wordt aangestuurd op inflatie in plaats van deflatie en tegelijk moet de waarde van de Yen ten opzicht van tal van andere belangrijke valuta omlaag om daarmee Japan’s concurrentiepositie te verbeteren. De voorzitter van de Japanse centrale bank wordt onder flinke druk gezet om de geldpersen te laten draaien, een triljoen per jaar extra, dat zou makkelijk moeten kunnen.

En zie: tal van grote Japanse merken maken over het laatste kwartaal melding van flink gestegen omzetten en winsten, grotendeels behaald met export. Dat duidt op groei en dat is mooi. Het is nog te vroeg om de inflatiedoelstelling te bekijken maar dat zal met zo’n achterlijke hoeveelheid extra geld best voor elkaar komen.

Intussen doemen ook de eerste problemen op. Japan heeft zelf zo goed als geen grondstoffen en moet ze overwegend importeren. Betalen met een fors in waarde gedaalde Yen betekent het dat er heel veel méér Yens op tafel moeten komen en het tekort op de betalingsbalans loopt nu snel op. Dat de kernenergie-van-eigen-makelij sinds kort in de ban is, maakt de import van olie en gas nog belangrijker.

Wat ook snel oploopt is de rente op de staatsleningen die, zoals gezegd, grotendeels in handen zijn van Japanners en Japanse banken-zelf.  Omdat de rente extreem laag was betekent elke zelfs maar geringe rentestijging een flinke waardevermindering van het onderliggende papier. Dat zijn tenminste papieren verliezen voor Japanse banken en het is de vraag hoe ze die in de boeken willen en moeten waarderen. Maar ook de Japanse regering moet bij nieuwe plaatsingen flink meer bieden.

Door veel economen wordt het huidige beleid van Japan een vlucht naar voren genoemd die fout moet aflopen. De marktaandelen die Japan nu in andere landen wint zullen zeker tot reacties leiden als daarmee andere lokale economieën worden geraakt. Je kunt erop wachten tot de Amerikaanse automerken – die zijn er net weer bovenop – midscheeps geraakt worden door goedkope Japanse concurrentie. De roep om importheffingen gaat er hoe dan ook komen. En met een Chinese productie die inmiddels weer krimpt, zitten ze ook daar niet op Japanse dump te wachten.

Tot nu toe was harakiri een individuele actie. Daar lijkt nu een collectieve moderne versie van in de maak. Vandaag ging de Japanse beurs, de Nikkei, in één klap met ruim 7 procent omlaag. Dat was voor het laatst vertoond na de kernramp.

Onderwerpen