Spring naar de content

Drie absurde wetenschappelijke theorieën die ooit werden geloofd

Wetenschap is een zoektocht naar de waarheid. Maar tijdens die zoektocht raken wetenschappers regelmatig op een zijpad. Soms sturen ze bewust op een bepaalde uitkomst aan, maar veel vaker komen de meest absurde theorieën bij toeval tot stand. We zetten drie theorieën die ooit voor waar werden aangenomen voor u op een rij.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jelger Woudstra

 

1. ‘Schapenbomen’: kweekvlees volgens de Grieken
Tegenwoordig bestaat kweekvlees, maar het idee om vlees te kweken is niet nieuw. De oude Grieken speelden al met het idee. Zij zagen een plant voor zich, waar een geit of schaap uit groeide, verbonden met de plant via de navel. Het idee werd gevoed door de ontdekking van de katoenplant in India. De Grieken beschreven die als ‘bomen waar wol aan groeiden’. De link naar een schapenboom was snel gelegd.

Let wel, de Grieken snapten best waar lammetjes vandaan kwamen. Net als andere Europese wetenschappers eeuwen later eeuwen later. Als een mannetje en een vrouwtje heel veel van elkaar houden… Enfin, u snapt het. Toch bleven ze volharden in het idee van een plant waar schapen aan groeiden. Tot laat in de 18e eeuw was de schapenboom een onderwerp van discussie onder botanici. 

2. Frenologie: schedelknobbels bepalen persoonlijkheid
De termen talenknobbel en wiskundeknobbel zijn twee overblijfselen van de wetenschappelijke leer frenologie. De theorie houdt in dat de buitenkant van de schedel laat zien hoe iemands brein in elkaar steekt. Heeft iemand een knobbel op de plek waaronder het taalgebied in de hersenen schuil gaat? Dan zal die persoon waarschijnlijk welbespraakt zijn en veel talen kennen, zo luidde de redenering. In de 19e eeuw werd zelfs geloofd dat crimineel gedrag te bepalen was aan de bulten op iemand schedel.

Kolder, natuurlijk. Maar desondanks heeft de theorie tot diep in de 20e eeuw standgehouden. Tegenwoordig weten we dankzij hersenscans wel beter.

3. Alchemie: IJzer veranderen in goud
De goudkoorts kennen we vooral uit het Wilde Westen, waar kolonisten maniakaal op zoek gingen naar goudaders in het net ontdekte Amerika. Maar in Europa heerste eeuwen daarvoor ook goudkoorts. Onder alchemisten (toen gerespecteerd, tegenwoordig beter bekend als kwakzalvers) bestond het idee dat ijzer getransformeerd kon worden tot goud. Enige obstakel: de alchemisten moesten eerst de Steen der Wijzen vinden, die niet alleen ijzer in goud kon veranderen, maar ook de vinder onsterfelijkheid kon bieden.

Hoewel diezelfde Steen der Wijzen tegenwoordig in een populaire boekenserie over tovenaarsjongen met brilletje voorkomt, was het rond 1600 serious business. De zoekende alchemisten schreven hun bevindingen op in geheime codes, voor het geval hun aantekeningen in de verkeerde handen zouden vallen.

Meer belachelijke wetenschap die wij ooit geloofden, leest u hier.