Het gelijk van Joris Luyendijk: het gaat inderdaad helemaal fout
Frank Heinen, gewaardeerd collega, schreef deze week een satirische variant op het interview dat Joris Luyendijk gaf aan het magazine Volzin. In Luyendijks visie ‘gaat het helemaal mis’, en die mening baseert hij op zijn tweejarig verblijf in de Londense City, het financiële hart van de wereld.
Ik moet zeggen dat ik aangenaam verrast ben door een journalist die door eigen waarneming tot dit soort conclusies durft te komen. Te vaak worden de standpunten van veronderstelde autoriteiten klakkeloos overgenomen. Hoewel ik op deze site – en in het verleden op een andere – stukje schrijf over financiën, economie en soms, aanpalend, de politiek, ben ik geen journalist. Althans, ik zie mezelf niet zo. Ik schrijf hier vooral als belegger met een meer dan gemiddelde belangstelling voor economie en politiek. En dan vooral de samenhang daartussen.
Moeite met feiten
Mensen die mij op deze plek vaker treffen, weten dat ik een aantal jaren geleden bij een overheidsinstelling werkte – met veel plezier – die in Nederland nogal over de cijfertjes gaat. Geen voorspellingen, maar feiten. Feiten zijn zaken waar mensen gemiddeld nogal moeite mee hebben tenzij ze aansluiten bij hun eigen mening van die dag. Bij die overheidsinstelling werkt de fine fleur van de Nederlandse economen en econometristen.
Op enig moment ‘voorspelde’ ik dat de AEX onder de 200 zou komen. Hoongelach was mijn deel. Had ik er voor doorgeleerd? Nee. Kon ik er dus iets van weten? Nee, volgens mijn collega’s. In dat jaar tikte de AEX intraday 194 aan. Was ik zo briljant? Nee, maar ik geloof wel in het herkennen van patronen, en het patroon dat ik sinds het jaar 2000 zie is nog lang niet af. Herlezing, recent, van Niall Fergusons boek The Ascent of Money maakt me ook niet vrolijker. De parallellen met grote financiële crises in het verleden zijn onontkoombaar.
Leden van mijn beleggingsvereniging weten dat ik al 4,5 jaar – zolang bestaat onze club nu – een moment voorspel waarop de AEX tussen 80 en 120 zal hebben gestaan. Dat hoeft niet jarenlang het geval te zijn, bodems zijn vaak van korte duur. Na die 194 stond de AEX een jaar later alweer op 374. Maar heel veel beleggers waren intussen, al dan niet gedwongen, uitgestapt met zware verliezen.
Bankierseed verandert niks
Het is onder economen nog net geaccepteerd dat er sprake is van cycli, varianten op de bijbelse zeven vette en zeven magere jaren. Maar er is veel controverse als het gaat om welke cycli serieus genomen moeten worden. Zelf doe ik het met theorieën die een kleine honderd jaar oud zijn: Gann en de Elliott Wave. Die worden door de gevestigde orde weggelachen.
We hebben het inmiddels over de bankierseed en denken dat bankiers, ‘m eenmaal afgelegd hebbend, hun gedrag zullen veranderen. Dat gaat niet gebeuren; in de financiële wereld draait het om geld, en dus trekt die wereld mensen aan die daarin zijn geïnteresseerd. Zoals een roddelblad het op de koop toe neemt af en toe te moeten rectificeren of een boete te moeten betalen, zo verkent de financiële wereld de grenzen van de wetgevers die, zoals ze weten, steeds achterlopen bij de status quo. Dat is altijd zo geweest en het zal altijd zo blijven.
We laten het door bankiers in het leven geroepen ecosysteem gewoon in stand, de bankensteun beloopt direct en indirect in de biljoenen.
Het moment waarop de AEX tussen 80 en 120 (of daaromtrent: in elk geval een zeer dramatische val onder de 194) zal noteren, wordt door het gerommel van centrale banken en ministers van Financiën uitgesteld. Maar vroeg of laat moet al dat extra geld uit het systeem, ergens moeten verliezen worden genomen, en omdat het gecreëerde geld van astronomische omvang is, zullen de gevolgen dat ook moeten zijn. Omdat ook ik aanvankelijk geen rekening hield met deze mate van geldschepperij, had ik grotere klappen al eerder verwacht.
Omslag is nabij
Het door de FED vorige week ingetrokken voorstel om in september te starten met tapering (het terugbrengen van de bedragen die de FED maandelijks bijdrukt), zie ik als een indicatie dat een omslag nabij is. Vanaf het moment waarop de FED in mei van dit jaar de latere tapering aankondigde verslechterden in de VS de economische indicatoren, het bewijs dat alle verbeteringen ‘gekocht’ waren. Er lag geen gezonde zelfstandige economische ontwikkeling onder.
Joris Luyendijk stelt niet zozeer bang te zijn voor het instorten van het economische systeem als wel voor het onder vuur komen van de democratie. Ik zou dat niet zo’n erg bijeffect vinden. De dagelijkse gang van zaken in ons eigen land en de pogingen om in Noord-Afrika en het Midden-Oosten democratie te brengen illustreren dat een herdefinitie en herinrichting van de democratie een welkome ontwikkeling zou kunnen zijn. Luyendijk ziet onder die omstandigheden een grotere rol voor religie. Bij mij zal dat zeker niet het geval zijn, maar zodra mensen dingen niet kunnen verklaren is een beroep op een god begrijpelijk. En er is nu en in de nabije toekomst heel veel niet te verklaren. Maar het staat wel te gebeuren. Als belegger zou ik dan wel willen investeren in het Vaticaan. Helaas, dat gaat niet.
Dr. Doom is een pseudoniem. Als belegger is hij verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Beleggingsvereniging Fibonacci. Op het moment van het schrijven van deze column heeft de vereniging posities in Ahold, Akzo Nobel, ASML, DSM, Heineken, Philips, Shell en Unilever en is Long in de AEX. De positie in de AEX is kortlopend en wisselt regelmatig. Die kan dus nu al anders zijn. Volg Dr Doom op Twitter.
———
Download de gratis app van Tablisto om ons maandblad op uw tablet te lezen
Volg HP/ De Tijd op Twitter
