De wonderlijke leescijfers van de ECI
Er zijn van die onderzoeksuitslagen waarvan je meteen weet dat ze niet kloppen. Zo zou volgens de boekenclub ECI vorig jaar 37 (!) procent van de Nederlanders een e-book hebben gelezen en liefst 20 procent van de Belgen, een spectaculaire stijging. Dat kan niet waar zijn, dunkt ons. Wij durven de stelling wel aan dat het percentage Nederlanders dat boeken leest, digitaal of niet, die 37 niet eens haalt.
Niettemin is het bericht klakkeloos overgenomen door allerlei sites en bladen die zich met boeken bezighouden, zoals Het Boekblad. Wie het onderzoek van de ECI nader bestudeert, komt tot heel andere conclusies. Het onderzoek is gedaan onder negenduizend mensen in Nederland en België die allemaal lid zijn van de ECI. Aha, dat werpt een heel ander licht op de zaak. Leden van de ECI verplichten zich ieder kwartaal een boek aan te schaffen, bij de ECI, in ruil waarvoor ze ‘kortingen’ krijgen. Dat zijn dus per definitie al lezers.
De enige conclusie die je dus uit dat onderzoekje, dat ECI trots Boekbarometer 2013 noemt, is dat van alle sukkels die een contract hebben afgesloten bij de boekenclub een iets groter percentage kiest voor een e-boek. Dan zit je aan het eind van je contract tenminste niet met een grote stapel ongelezen boeken én je hebt kosten bespaard, want e-books zijn (iets) goedkoper. ECI, wat staat voor European Club International, een uiterst vage naam, geeft het zelf eigenlijk ook toe: de groei van het aantal door hen verkochte e-readers loopt niet gelijk op met die van e-books. Volgens ECI komt dat door de opkomst van de tablet.
Een wonderlijke conclusie, want de laatste maanden komen er berichten uit de markt dat de verkoop van e-readers juist sterk toeneemt, maar die van e-books niet. De marktonderzoekers die die berichten verspreiden wijten dat aan het grote aantal illegale (niet-gekochte) e-books dat in omloop zou zijn. De Stichting Brein zag er zelfs aanleiding in om een van de grootste downloadsites tijdelijk te sluiten.
Kortom, het ECI-onderzoek kan niet deugen omdat het niet representatief is voor alle Nederlanders, geen rekening houdt met de verplichte afname bij het bedrijf en geen uitsplitsing geeft naar het type verkochte boeken. Voorlopig houden wij het erop dat ongeveer 5 procent van de Nederlanders en de Belgen digitaal leest, en dat we daarmee ver achterlopen bij bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, waar het percentage digitale lezers op ongeveer 25 ligt. Dat we in een jaar tijd die landen hebben ingehaald, zoals het ECI-onderzoek ons wil doen geloven, is vooralsnog ondenkbaar.
