Ode aan het jaar 2013
De inhuldiging van koning Willem-Alexander. Als we terugblikken op 2013 springt die dag als eerste in het oog. Het was een groots nationaal feest, met als klapstuk een Koningsvaart over het IJ die zich kon meten met een openingsceremonie van de Olympische Spelen.
Bij de kroning van zijn moeder ging het er wel wat anders aan toe. Er waren krakersrellen – geen woning, geen kroning – en ander chaos en rumoer. Anno 2013 waren er slechts een handjevol republikeinse demonstranten, van wie er eentje ook nog eens per ongeluk werd gearresteerd, en een Koningslied dat tot wat volksoproer leidde.
In 1980 won Zoetemelk echter wel de Tour de France. Nu zijn we al euforisch als Mollema een beetje mee kan in de bergen. Ook bij het voetbal telt onze Mickey Mouse-competitie in Europa niet echt mee. Alleen de scheiding van Sylvie en Rafael scoorde lekker, en Van Gaal bondscoachte het nationale elftal soepeltjes naar het WK.
Wel zitten we in de wereldtop als het gaat om internetdichtheid en twitteren. Terwijl in de jaren tachtig de computer nog in z’n kinderschoenen stond en we net teletekst hadden op tv, zijn we nu massaal aan de tablets, Facebook, apps en smartphones. Zelfs onze koning ondertekent, als hij in het buitenland is, nieuwe wetten en koninklijke besluiten op zijn iPad.
In de buitenlandse politiek is, net als in 1980, het Midden-Oosten nog steeds een broeinest van conflicten, zoals de huidige vieze oorlog in Syrië. Daarnaast besloten we op VN-vredesmissie te gaan naar Mali om onze Afrikaanse vrienden te beschermen tegen terreur. Tegelijkertijd doen diezelfde VN onderzoek naar ons Sinterklaasfeest en woedde de Zwarte Pieten-discussie heviger dan ooit.
Ook bracht 2013 een stroom aan fraudezaken. Met Bulgaren die de Nederlandse verzorgingsstaat gebruikten als pinautomaat. Met de grootste examenfraude ooit bij scholengemeenschap Ibn Ghaldoun. Met bekentenissen dat het wielerpeloton jarenlang een rijdende apotheek was. Met de inmiddels geroyeerde VVD’ers Van Reij en Hooijmaijers die volop vriendjespolitiek bedreven. Met zelfs de Rabobank, die ‘het idee van coöperatief bankieren’ wel erg ver doorvoerde door coöperatief met andere banken tegen de regels in rentedeals te sluiten.
Verder werden in de nationale politiek tal van mijlpalen bereikt. Sinds Willem-Alexanders eerste troonrede leven we niet meer in een verzorgingsstaat maar in een participatiesamenleving. De eerste vrouwelijke defensieminister schafte na een jarenlange discussie toch maar de JSF aan. Door de verhoging van de pensioenleeftijd gaan we voor het eerst in de geschiedenis niet korter maar langer werken. En de zorgkosten bereikten een nieuw historisch hoogtepunt – terwijl Geer & Goor grappend en grollend de AOW in gingen en met succes vrijwilligers wierven voor de ouderenzorg.
Ook historisch was de economische recessie, die haar dieptepunt raakte met het hoogste aantal werklozen in de vaderlandse geschiedenis. Terwijl elders in de EU al een voorzichtig herstel te zien was, moest bij ons de bouw- en de huizenmarkt na vijf jaar crisis de bodem nog bereiken. Premier Rutte riep ons op toch dat huis of die auto te kopen en zo de verwachtingen van het Centraal Planbureau te logenstraffen. Mooie woorden, maar het consumentenvertrouwen knapte er niet onmiddellijk van op.
Het kabinet-Rutte II worstelde met het probleem van de ontbrekende meerderheid in de Eerste Kamer. De doorgaans snurkende senatoren waren daardoor wakkerder dan ooit. Maar onze polderpolitiek bracht uitkomst. Zo kwam er een energieakkoord met milieuclubs, een sociaal akkoord met de sociale partners, een herfstakkoord over zes miljard aan bezuinigingen, een pensioenakkoord en een woonakkoord.
In Nederland dus geen shutdown van de overheid. Als dan ook enkele economische lichtpuntjes zich aandienen, lijkt het tij eindelijk te keren. Het herstel is nog broos en ook volgend jaar blijft het doormodderen, maar er gloort een ‘nieuw tijdsgevoel’. Net als tweehonderd jaar geleden, toen na aankomst van prins Willem bij Scheveningen het Koninkrijk der Nederlanden ontstond, waarmee zich na de barre Napoleontische tijd een ander tijdsgewricht ontvouwde.
Alles overziend zou 2013 zo weleens een kruispunt in onze geschiedenis kunnen zijn, waarin we de afslag namen naar een schitterende toekomst. Zoals de dit jaar overleden Nelson Mandela ooit zei: “It seems always impossible until it’s done.”
Gelukkig nieuwjaar!
Drs. Edwin van der Post is bestuurskundige. Wilt u ook eens iets publiceren op hpdetijd.nl? Mail uw bijdrage naar [email protected]
