Joost de Vries leest: Waugh, Roth en St Aubyn
Schrijvers lezen ook. Maar wat lezen ze eigenlijk? In navolging van Ernest Hemingway geven twintig vooraanstaande Nederlandse en Vlaamse literatoren een klein college literatuur. Wat moeten we absoluut gelezen hebben, en waarom? Deze week: Joost de Vries.
Joost de Vries (1983) is schrijver en journalist. Sinds 2007 is hij kunstredacteur bij De Groene Amsterdammer. De Vries schreef tot dusver twee romans: het veelgeprezen Clausewitz (2010) en De Republiek (2013). Elsbeth Etty noemde zijn debuutroman ‘de nieuwe Ontdekking van de Hemel’ en schreef: ‘Joost de Vries heet de troonopvolger van Harry Mulisch.’ The Post Online bestempelde hem, tezamen met Thomas Heerma van Voss en Philip Huff, tot een van de nieuwe kroonprinsen van de Nederlandse literatuur.
/Nachtkastje
Ik ben nu, in de dagen tussen Kerst en Oud & Nieuw, eindelijk toegekomen aan Bleeding Edge, de nieuwe roman van Thomas Pynchon, de grootmeester van de Amerikaanse postmoderne literatuur. Het is een verhaal over een vrouwelijke privédetective die onderzoek doet naar fraude in de dotcom wereld. Het speelt zich af in New York in de maanden voor 9/11. Pynchon doet geen enkele poging zijn verhalen geloofwaardig te maken, iedereen heeft idiote namen, zegt idiote dingen, en toch creëert hij een wereld waar je je al heel snel thuis in voelt.
/De Grote Drie
Wat zijn volgens u de drie beste romans ooit geschreven, en waarom?
> Brideshead Revisited – Evelyn Waugh. (1945)
Brideshead Revisited van Evelyn Waugh is het ultieme boek over verlies, dat iedereen die wel eens afscheid van een liefde of een levensfase heeft moeten nemen, zou kunnen aanspreken. De verteller verliest zijn jeugd, zijn beste vriend Sebastian, zijn adoptieve familie, zijn grote liefde, Sebastian’s zus – en eigenlijk verliest hij het kalme, geprivilegieerde Engeland waarin hij is opgegroeid, als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Dat gevoel van verlies maakt Waugh heel groot door het heel klein te houden, Charles (de verteller) gaat niet in één klap kapot, maar je voelt hoe hij steeds meer slijt.
> The Counterlife – Philip Roth. (1986)
The Counterlife van Philip Roth is een getrapte roman. In het eerste deel is de broer van de verteller overleden aan een hartoperatie, in het tweede deel heeft de broer het overleefd maar is hij in een depressie orthodox joods geworden en naar Israël gevlucht, in het derde deel is het de verteller die is overleden en neemt de broer wraak op zijn erfenis. In elke vertelling gaat Roth een laag dieper, geeft hij zijn thema – vluchten voor je eigen leven – een nieuwe wending: Roth is boos, woedend, hilarisch, ironisch, filosofisch en ongrijpbaar. The Counterlife is eigenlijk vijf boeken in een.
> Patrick Melrose-cyclus – Edward St Aubyn.
De afgelopen twee jaar heb ik drie keer de Patrick Melrose-boeken van Edward St Aubyn gelezen. Het zijn vijf elkaar opvolgende romans over een telg uit een Britse aristocratische familie die door zijn vader wordt misbruikt, aan de drugs raakt, zijn ouders verliest en ondertussen zelf probeert niet de fouten van zijn ouders door te geven aan zijn kinderen. In het eerste deel is hij vijf, in het laatste is hij in de veertig. Stilistisch zijn de romans puntgaaf, heel elegant en grappig, maar wat St Aubyn zo mooi aan zijn Patrick meegeeft, is een schild van ironie en sarcasme dat alle trauma’s buiten de deur moet houden, maar als lezer voel je dat schild meegeven. Hoe meer Patrick zijn demonen onderdrukt, hoe tragischer je hem als lezer daardoor gaat vinden.
/De Grote Een
Van veel goede schrijvers kun je niets leren. Vladimir Nabokov en J.D. Salinger zijn stilistische grootmeesters, maar je hebt niets aan ze. Ik zou niet weten wat je bij Harry Mulisch zou kunnen afkijken, of bij J.L. Borges, of bij Hilary Mantel of bij Joan Didion. Hun boeken staan zo op zichzelf dat je ze als schrijver niet kunt imiteren of er aansluiting bij kunt vinden – je kunt niet de deuren die zij hebben opengetrapt verder opentrappen. Maar ze kunnen je wel inspireren je eigen deuren uit de voegen te trappen.
/Leeslijst
Dit van kranten gescheurde portret van Joost de Vries (grote afbeelding) is exclusief voor deze rubriek vervaardigd door Anne Stolwijk (1989). Wilt u meer werk van Anne zien of dit portret aanschaffen? Kijk hier.
Volgende week: Abdelkader Benali.
____
Download deze gratis app om ons maandblad op uw tablet te lezen
Volg HP/ De Tijd en Nick Muller op Twitter
Volg HP/ De Tijd en Anne Stolwijk op Facebook
