Tegenvallers voor het kabinet beginnen zich nu al op te stapelen
Het afgelopen jaar bereikte het kabinet op de valreep – en vooral dankzij de de facto uitbreiding van de coalitie met D’66 en de kleine christelijke partijen – overeenstemming over van alles en nog wat.
Hutje bij mutje leggend werden de beoogde bezuinigingen, althans op papier, bijeen gesprokkeld. Een deugdelijke onderbouwing van de dekking: daar moesten we maar even niet op letten.
Je hoeft niet eens heel oplettend te zijn om de eerste tegenvallers in beeld te krijgen.
Pensioenen
Inmiddels is duidelijk dat heel veel pensioenfondsen hun premies helemaal niet hebben verlaagd. Dat was wel de bedoeling want die premies zijn bij de werknemers aftrekbaar en leiden tot lagere belastinginkomsten. Lagere premies betekenen dus hogere belastinginkomsten.
Het Financieele Dagblad deed onderzoek onder de grootste vijftig pensioenfondsen. Deze fondsen zijn goed voor 90% van het totale pensioenvermogen. Per 2014 heeft het kabinet de maximale belastingvrije pensioenopbouw beperkt van 2,25% naar 2,15% van het brutoloon. Van de ruim twintig pensioenfondsen die de opbouw daardoor moesten verlagen, heeft de helft de premies ook naar beneden bijgesteld. De andere helft hield de premies gelijk of verhoogde die zelfs.
Schenkingen
Al eind vorig jaar gaven notarissen aan dat er in een veel grotere mate dan door het kabinet was voorzien gebruik gemaakt werd van de regeling – die ook in 2014 loopt – om belastingvrij tot € 100.000,- aan kinderen te schenken, mits deze schenking wordt gebruikt om de hypotheek af te lossen, een huis te kopen of een huis te verbouwen. Veel ouders schenken hun kinderen nu het bedrag dat ze ze eerder leenden bij de aankoop van een huis.
Het bedrag dat tot eind dit jaar in totaal geschonken wordt komt niet meer beschikbaar voor de heffing van erfbelasting. En het lijkt ook minder in de consumptieve sfeer terecht te komen want bij een sterk toegenomen spaarzin zullen vervroegd afgeloste leningen niet tot hogere consumptie leiden.
Accijnzen
Op 1 januari j.l. werden de accijnzen op benzine, diesel en LPG verhoogd. Pomphouders aan de grens hebben volgens hem te maken met 20 tot 50 procent minder omzet. De Bovag voorziet dat veel van de 800 tot 900 pomphouders aan de grensstreek failliet zullen gaan of ermee stoppen. De belastingverhogingen op benzine, diesel en lpg die deze week zijn doorgevoerd, maken het voor steeds meer mensen interessant om verder te rijden om in het buitenland te tanken.
Het oplopende prijsverschil met België en Duitsland levert niet alleen een enorme tegenvaller voor de schatkist op. Ook raken veel mensen bij Nederlandse tankstations hun baan kwijt.
Het kabinet had beter moeten weten: de accijnsverhoging op tabak die in 2013 werd ingevoerd leverde per saldo zelfs lagere inkomsten op.
Dat alles komt boven op een trend waarin mensen steeds meer hun auto wegdoen of laten staan.
Tussenstand
Alleen al deze drie – pensioen, schenkingsrecht en accijnzen zorgen voor tegenvallers van enkele miljarden. Het waarschijnlijk vandaag te nemen besluit over vermindering van de gaswinning in Groningen kost pas in 2015 een klein miljard. Maar al over het laatste kwartaal 2013 en eerste kwartaal 2014 laat het zich aanzien dat de inkomsten uit gas fors zullen achterblijven bij die een jaar geleden. Oorzaak: het ongebruikelijk zachte weer waardoor we met z’n allen minder stoken.
