Spring naar de content

Een gedachteloze neuroot

In een artikel in The New Yorker wordt uitgelegd wat mindlessness is.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Pauline Bijster

Voorbeeld: je wilt bij een winkel betalen met je creditcard, en de kassamedewerker wijst je erop dat er nog geen handtekening op de kaart staat. Hij vraagt je die erop te zetten, en dat doe je. Als je vervolgens je handtekening op de bon zet, vergelijkt hij de bon met de kaart om te controleren of jij het wel echt bent.

Nu werken creditcards in Nederland tegenwoordig vooral met codes en niet meer met handtekeningen, maar het is een grappig, herkenbaar voorbeeld van gedachteloos handelen. Het tegenovergestelde van het hippe mindfulness. Het laatste (dus bewust handelen, maar ook ontspanning bieden aan je hersenen en aan je geest door bijvoorbeeld meditatie) is belangrijk, volgens hetzelfde artikel. Studenten die af en toe zeg maar een geestelijk rondje joggen, presteren veel beter.

Als ik de deur uit stap, ga ik negen van de tien keer terug naar binnen om te kijken of ik het gas wel uit heb gedaan. Dat kun je neurotisch noemen, en dat is het ook, maar het is ook gedachteloos. Want meestal heb ik het fornuis al gecontroleerd vóórdat ik wegging maar ben ik dat, beneden aangekomen, alweer vergeten. (En dat ik het überhaupt controleer is verstandig, want mijn lieve man vergeet het gas nog weleens uit te zetten.)

Een neurose is volgens Wikipedia en volgens de psychoanalystische theorie ‘een structureel ineffectieve manier van omgaan met problemen’. Ik weet nog een voorbeeld: gedachteloos kijken hoe laat het is. Vervolgens ga je iets anders doen, maar nog geen minuut later vraag je je af: hoe laat zou het eigenlijk zijn? En heb je geen idee meer hoe laat het een minuut geleden was, toen je keek. Want je keek helemaal niet. Of je keek wel maar je zag het niet.
Ik weet zeker dat ik niet de enige ben die dat weleens doet.

Een smartphone is een uitermate geschikt apparaatje om je neuroses mee in stand te houden, want je kunt er behalve de tijd ook allerlei andere dingen op bekijken zonder ze te zien. Zoals je banksaldo, de afspraak die je straks hebt, je Facebookpagina of het weer.

Onderwerpen