Waarom het Euronet van Merkel ook niet zal helpen
Het is een dappere poging van de Duitse bondskanselier Angela Merkel, later deze week, om ons te vrijwaren van die vermaledijde Amerikaanse spionage, maar helpen zal het waarschijnlijk niet. Vraag dat maar aan Edward Snowden. ‘De NSA gaat waar de informatie is, ongeacht op welk werelddeel dat is’, heeft hij in een reactie laten weten.
Vandaag gaat Angela Merkel om tafel met de Franse president Hollande om een aantal maatregelen te bespreken tegen de Amerikaanse overheersing van het internet, een onderwerp waarin zij zich heeft vastgebeten na de ontdekking dat haar mobieltje is afgeluisterd. Zo wil zij voorkomen dat mails tussen Europese burgers automatisch de Atlantische Oceaan oversteken en zo een makkelijke prooi zijn voor de Amerikaanse afluisterdiensten. Die taak moet voortaan gedaan worden door Europese kabels en providers zoals Deutsche Telekom dat al twee maanden geleden een dergelijk plan opperde.
Dat zou niet minder inhouden dan de oprichting van een eigen Europees internet, in de wandelgang al Euronet genoemd. Expertise en wil genoeg op het oude continent, maar de vraag is natuurlijk of je niet het kind met het badwater weggooit als je barrières opwerpt voor de intercontinentale communicatie uit naam van de privacy van de burgers. Het is een illusie dat we daarmee verlost zouden zijn van de meekijkpraktijken van de Grote Broer. Volgens klokkenluider Edward Snowden laat de NSA zich echt niet weerhouden door landsgrenzen. Bovendien zagen wij vorige week dat er zelfs Europese landen zijn die geheel vrijwillig de telefoongegevens van hun burgers bij de Amerikanen inleveren.
Aan de andere kant van de globe, in China, doen ze wel hardnekkige (en deels geslaagde) pogingen om het eigen internet van de rest van de wereld af te schermen. Het Chinese internet is omgeven door een reusachtige ‘firewall’, tot groot ongenoegen van veel inwoners die dat als een aantasting van hun vrijheid ervaren – en terecht. De Amerikaanse (!) minister Kerry deed nog deze week een oproep aan de Chinese autoriteiten om die knellende band te versoepelen. De Chinezen willen er niet aan en dat snappen we wel een beetje. Ze hebben daar geen last van de overheersing van Amerikaanse bedrijven, trouwens.
Zo’n scenario is natuurlijk voor Europa ondenkbaar: wij zijn te zeer gehecht (en misschien wel verslaafd) aan onze vrijheid om te consumeren wat te willen, ongeacht waar het product vandaan komt. Wij Twitteren, Facebooken en Gmailen de ganse dag over de Atlantische kabel en blijven dat doen zolang er geen Europese alternatieven voorhanden zijn. Die kunnen Merkel en Hollande ook niet bieden. Wel kunnen zij Amerikaanse bedrijven als Facebook en Google dwingen zich te houden aan de privacywetten van de verschillende Europese landen. Dat moet dan via ‘Brussel’ dat in recente maanden heeft laten zien dat het zich zeer goed in zulke kwesties kan vastbijten.
