Spring naar de content

Zelfportret: Daan Heerma van Voss

“Daan Heerma van Voss verstaat de kunst van het vertellen van grote verhalen. Het Land 32 is daarvan het grote bewijs. Hier is een groot nieuw talent aan het woord.” Dixit A F.Th. van der Heijden. Eerstgenoemde reageert koeltjes op deze loftuiting: “Ik zie het niet echt als een compliment, meer als een aanmoediging.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nick Muller

Morgen wordt Het Land 32 officieel gepresenteerd, maar reeds vandaag ligt het boek in de schappen. Reden genoeg om de 28-jarige schrijver eens aan de vermaarde questionnaire van Marcel Proust te onderwerpen.

Wat is uw huidige gemoedstoestand?
Post-coïtaal tevreden.

Wie zijn uw helden?
Bob Dylan, Marlon Brando, John Coetzee en Batman.

Aan wie ergert u zich?
Ik erger me vrijwel aan iedereen, maar dat vind ik dan weer een ergerlijke eigenschap van mezelf. Dus eigenlijk erger ik me aan mezelf.

Lijkt u op uw vader?
Ja. Het gevoel voor humor heb ik van hem. En mijn culturele opvoeding heb ik ook voor een groot deel aan hem te danken. Maar het is vooral het kritisch vermogen dat ik van hem heb gekregen. Ik heb een heel goed afgesteld gehoor voor wat mensen zeggen en wat ze eigenlijk willen zeggen. In mijn werkende leven is dat kritisch vermogen een zegen, maar in het dagelijks leven is het behoorlijk hinderlijk.

Wat zijn uw dagdromen?
Het schrijven van het perfecte boek, dat het nieuwe boek waaraan ik werk net zo goed wordt als dat het in mijn hoofd al is. Die dagdroom kent wel afsplitsingen – geld, roem, dat soort shit – maar de echte dagdroom is iets schrijven waarmee je jezelf verrast.

Wat is uw grootste angst?
Ontmaskering is mijn oerangst. Een voorbeeld: ik droom elke week minimaal één keer dat ik word gebeld door iemand van mijn oude middelbare school die mij vertelt dat er iets mis is gegaan met de eindexamenscores van 2004. Ik word de volgende dag op school verwacht om mijn eindexamen in te halen. En ook al heb ik ooit een negen gehaald: morgen zal blijken dat daar nog maar een één van is overgebleven.

Bidt u weleens?
Nee. Ik heb wel af en toe dat ik mij ogen sluit en al mijn andere gedachten vertraag om bijna meditatief aan iets of iemand te denken – in de hoop dat het goed komt.

Heeft u ooit een mystieke ervaring gehad?
Ik weet niet wat mystiek is, maar als het lijkt op een ervaring die meer is dan de rationele som der delen, dan wel. In de liefde. En heel af en toe tijdens het schrijven. Dat je iets opschrijft, je het herleest en dat de tekst dan op de een of andere manier blijkt te werken.

Bent u aantrekkelijk?
Ik vind mezelf neutraal. Ik bezie mezelf niet met walging, maar stel ook niet vast dat ik aantrekkelijk ben.

Wat is uw definitie van geluk?
Het niet voelen van angst. En willen dat de tijd langzamer gaat, niet sneller.

Waar schaamt u zich voor?
Voor mijn ambitie en mijn eczeem.

Bent u monogaam?
Soms. Nu wel. Dat zegt iedereen natuurlijk, maar het is wel waar.

Wanneer heeft u voor het laatst gehuild?
Ik huil eigenlijk bijna nooit. De een-na-laatste keer was vorig jaar, de laatste keer vier dagen geleden. Ik liep over de grachten terug naar huis, ik had net gegeten met mijn vader die om allerlei redenen moeite had gehad met het interview in de Volkskrant, het begon erg te waaien, de stad was op zijn mooist. Ik weet niet wat het precies was, maar ineens merkte ik dat er tranen over mijn wangen liepen. Achteraf zal ik altijd volhouden dat het de wind is geweest, maar je zou het ook huilen kunnen noemen.

Wat is uw grootste ondeugd?
Mijn egocentrisme. Dat is ook wel een deugd, anders zouden mijn boeken niet van de grond komen, maar zeer zeker ook een ondeugd. Anderen moeten zich namelijk altijd aan mij aanpassen, het is nooit andersom.

Hoe moedig bent u?
Ik ben niet laf. Ik lik me niet in bij mensen, ik ga geen ruzies uit de weg – maar ik heb ook nog nooit een eenbenige wees van een zinkend schip gered.

Van wie heeft u het meest geleerd?
Mijn vader.

Welke eigenschap waardeert u in een vrouw?
Trouw.

Welke eigenschap waardeert u in een man?
Zelfstandigheid.

Als u iets aan uzelf kon veranderen, wat zou dat dan zijn?
Dan zou ik willen dat ik mijn somberte wat meer kon verbergen. Als ik somber ben, wil ik het liefst onzichtbaar zijn, ik wil anderen niet met mijn humeur bezwaren.

Hoe ontspant u zich?
Door te schrijven.

Van wie houdt u het meest?
Van mezelf. Dat is misschien niet het meest elegante antwoord, maar wel het eerlijkste.

Gelooft u in God?
Niet meer. Ik heb wel een christelijk georiënteerde fase gehad, een jaar of wat geleden, toen ik in Italië woonde. Het was een tijd waarin ik tamelijk wanhopig was en troost vond in de Bijbel, hoe debiel dat ook klinkt. Als iemand toen in mijn bijzijn God belachelijk zou hebben gemaakt, was ik vermoedelijk boos geworden. Na ongeveer een jaar kwam ik erachter dat de waarheid die ik in de Bijbel vond niet van religieuze, maar van tekstuele aard was – in sommige stukken van het boek vond ik Jezus ook echt een pannenkoek – en mijn geloof in God ging als een soort koorts weer voorbij.

Waaraan bent u het meest gehecht?
Aan de geur van mijn hand. Waar ik ook ben, mijn hand ruikt altijd hetzelfde. Dat relativeert.

Welk leed heeft u anderen berokkend?
Dat is een flinke waaier die ik op kan noemen, denk ik. Jaloezie. Ontrouw. En ook mijn egocentrisme heeft slachtoffers geëist. Er zijn jaren geweest dat ik een spoor van vernieling heb achterlaten. Nu heb ik mezelf wel onder controle. Maar: I don’t do guilt. Schuldgevoel is de meest nutteloze emotie die er is. Je moet een geweten hebben vóór je iets doet, niet achteraf.

Wat beschouwt u als uw grootste mislukking?
Liefde. Dat er mensen zijn geweest tegen wie ik volledig gemeend zei dat ik van ze hield, maar dat ik uiteindelijk moest zeggen dat ik niet meer van ze hield.

Wanneer was u het gelukkigst?
Ik durf wel te zeggen dat ik de afgelopen drie jaar het gelukkigst ben geweest. Dat komt denk ik omdat ik meer inzicht heb gekregen in hoe ik in elkaar zit en weet hoe ik mezelf in toom met houden. En er is weer iemand in mijn leven die fundamenteel blij is dat ik er ben, niets maakt me gelukkiger dan dat.

Wat is de beste plek om te wonen?
Nergens. Ik woon op dit moment op twee plekken tegelijk: in Amsterdam en in Baton Rouge. Het is lekker om hier in Amsterdam te wonen met het idee dat ik weg kan. Dat er nog een kans is op een thuis als het hier allemaal mislukt.

Wie hoopt u nooit meer terug te zien?
Ik zou mijn leven wel geslaagd vinden als ik Peter R. de Vries nooit tegen zou hoeven komen. Dat zou ik als een grote gunst zien van het lot, want wat een ontzettende lul is dat. Maar verder is er niemand die ik zo haat dat ik hem of haar nooit meer wil zien.

Hoe is ongeluk te vermijden?
Door het te accepteren.

Wat is uw devies?
Wees niet bang.

Het Land 32 van Daan Heerma van Voss is hier te koop.

Heerma-van-Voss-Daan-©-Laila-Cohen
Daan Heerma van Voss. Foto: Laila Cohen.