Weggehoond werd Jan Slagter toen hij zijn ouderenomroep oprichtte. Het lachen is de critici vergaan sinds Omroep Max met slow tv het ene na het andere succes behaalt. Een driegesprek met de meest uitgesproken omroepbaas van Nederland en twee van zijn vedettes: Mieke van der Weij (Nieuwsweekend) en Heel Holland Bakt-koningin Janny van der Heijden.f Jan, wat hebben Mieke en Janny gemeen dat ze beiden geschikt maakt voor Omroep Max? Jan Slagter: “Je hoeft niet aan een bepaalde voorwaarde te voldoen om bij Max te passen. Je moet je wel enigszins kunnen inleven wat er leeft onder de doelgroep. En dat is heel divers, want dé vijftigplusser bestaat niet. Alleen mensen die zeggen dat ze niets met de doelgroep hebben en er niet bij willen horen, wil ik niet. Die zitten nog in de ontkenningsfase, zeg ik altijd. Maar zeker als je richting de zestig gaat, krijgt iedereen op een gegeven ogenblik wel zijn Max-moment.”   Mieke heeft nadat ze niet meer welkom was bij de NCRV ook bij je aangeklopt. “Bij Max ben ik ook langs geweest,” vertelde ze in die tijd in een interview. “Ik zei tegen Jan Jan Slagter: ‘Jan, Max wordt nu zo groot, het wordt tijd dat je de elite ook eens gaat bedienen. Hier ben ik!’ Maar hij wilde me niet. Ik kreeg de mededeling dat ik niet helemaal bij de doelgroep paste. Ik denk dat hij me te elitair vond.” Jan Slagter: “Nou... mja... Je moet natuurlijk ook kijken of er een vacature is en of diegene daar het beste bij past. Op dat moment was dat niet het geval.” Mieke van der Weij: “Het was ook meer een oriënterend gesprek. Tenminste, zo heb ik het beleefd. Dat was mijn Max-moment.” Jan Slagter: “Ik weet het geeneens meer. Lang geleden toch?” Mieke van der Weij: “Ja, jaren geleden. Ik denk dat Max sindsdien veel breder is geworden.” Jan Slagter: “Absoluut, we spelen nu op alle fronten mee. Zowel op NPO 2, waar het gaat om verdieping, als op NPO 1, waar het gaat om grote programma’s voor een groot publiek. Met Heel Holland Bakt scoren we zelfs heel goed in de groep tussen de elf en zestien jaar, meer dan heel Zapp bij elkaar. De winkels die de bakvormpjes en andere spullen verkopen, kunnen ze niet meer aanslepen. En de opleidingen voor bakkers en banketbakkers stromen vol. Iedereen wil weer banketbakker worden. Dat is toch fantastisch!” Janny van der Heijden: “Veel meer mensen vinden Max nu een leuke omroep. Er ontstaat ook steeds meer respect voor de oudere. Er is een tijd geweest waarin we geen overdracht van kennis meer hadden. Ik vergelijk het weleens met koken. Als je een Italiaan vraagt wat het lekkerste is dat hij ooit heeft gegeten zal hij niet alleen een gerecht zeggen, maar daar altijd achteraan ‘di mamma’ of ‘di nonna’. Ofwel, door mijn moeder of mijn oma gemaakt. Terwijl wij heel lang in een maatschappij hebben geleefd waarin dochters tegen hun moeders zeiden: ‘Jij kan niet koken.’ Maar langzamerhand zie je een heel grote groep jongeren opstaan die allemaal teruggaan naar oude waarden. Die zeggen: ‘We willen niet kant en klaar uit de supermarkt, we willen weer met onze handen aan de gang en het mag tijd kosten.’ Dus ik denk dat er sprake is van een verschuiving in de maatschappij. Er is nu waardering voor wat de jaren je hebben gebracht. En van die verschuiving is Max een goed voorbeeld. Dat je niet presentatoren die hun sporen hebben verdiend zomaar opzijzet vanwege hun leeftijd. Maar dat je hen gebruikt voor de overdracht van kennis.” Maar klopt het wat Mieke destijds dacht, Jan? Was ze te elitair? Wilde je liever Hanneke Groenteman omdat je met haar lekker een sjekkie kon draaien? Jan Slagter: “Nou, als ik naar Hanneke kijk en ik kijk naar Mieke, dan zou ik Mieke niet elitair noemen...” Vind je Mieke volkser dan Hanneke? Jan Slagter: “Misschien zelfs wel, ja. Als ik bijvoorbeeld luister naar de opvolger van de Nieuwsshow, Nieuwsweekend – dit is ineens ook een soort functioneringsgesprek aan het worden...” Mieke van der Weij: “Haha.” Jan Slagter: “Dan zie ik daar allerlei onderwerpen die in beginsel misschien elitair zijn, maar door de manier waarop zij dat samen met Peter presenteert, snapt iedereen het. Ik vind het heel toegankelijk en daarom is het programma denk ik ook zo populair.” Mieke van der Weij: “Ik heb het ook altijd onzin gevonden dat ik elitair zou zijn. Ik heb elf jaar met veel succes De Rijdende Rechter gepresenteerd. Hallo, volkser kan het gewoon niet. Ik ben iemand die veel kennis heeft over de culturele wereld, dat zal ik niet ontkennen, maar dat maakt mij niet elitair.” Mieke en Janny hebben beiden voorheen bij verschillende omroepen gewerkt. Is het anders bij Omroep Max? Janny van der Heijden: “Het is absoluut anders. Wat ik heel bijzonder vind, is dat er heel erg een familiegevoel hangt. Iedereen praat open en vriendelijk met elkaar. Ik denk dat respect een van de kernwaarden van Omroep Max is. Je wordt gezien, onafhankelijk van leeftijd of wie of wat je ook bent. En dat vind ik echt heel bijzonder.” Is dat anders bij andere omroepen? Janny van der Heijden: “Ik heb dat ook anders meegemaakt, absoluut. Terwijl ik hier het gevoel heb dat ik alles kan zeggen, zonder dat ik rugdekking nodig heb.” Jan Slagter: “Ik vind het belangrijk dat onze presentatoren zich niet gedragen als sterren. Zij staan gewoon tussen de gasten en het publiek. We zijn een familie, het is warm. Onlangs is een zeer gewaardeerde collega van ons overleden. Je wilt niet weten wat er toen in het bedrijf gebeurde. In Studio21 hadden we een herdenkingsdienst. Zevenhonderd man waren daar voor iemand die achter de schermen werkt. Dat was heel bijzonder om te ervaren. Het voelde echt alsof er een familielid was overleden. Misschien zelfs nog intenser.” Mieke van der Weij: “Het is een plattere organisatie als je het vergelijkt met een grote, gefuseerde omroep als AVROTROS. Daar is een enorme hiërarchie. Bovenin zit de directeur, daaronder een mediadirecteur, daaronder heb je een hoofd radio, en daar is nog een laagje tussen geschoven met een hoofd Radio 1-programma’s. Dat is héél anders dan hier. Hier komt Jan gewoon even langs. In al die jaren dat ik de Nieuwsshow presenteerde, heb ik de directeur van AVROTROS nooit op de werkvloer gezien. Zelfs het hoofd radio kwam nooit.” Bij je vertrek bij de NCRV zei je dat omroepen zo mikken op jong personeel. ‘Het is soms net kanonnenvoer; het moet steeds weer aangevuld worden.’ Mieke van der Weij: “Ja, dat gold met name voor vrouwen. Ik was daar best een beetje zuur over, want die mannen mochten wel door. Ik denk trouwens dat dat wel iets aan het kantelen is.” Jan Slagter: “Ik denk dat wij aan die emancipatie wel een bijdrage hebben geleverd. Ook qua publiek trouwens. In de tijd dat ik Max oprichtte was het zo dat de bloemetjesjurken achterin moesten zitten. Die mochten niet gezien worden. Nu zie je bij de commerciëlen en andere publieke omroepen allemaal ouderen.” Mieke van der Weij: “Het is natuurlijk heel erg fijn dat er een plek is waar je er niet uitgekegeld wordt omdat je wat ouder bent.” Janny van der Heijden: “Maar waar je ook niet alleen maar wordt aangenomen vanwége je leeftijd.” Jan Slagter: “Nee, leeftijd telt voor mij niet. Wij hebben ook jonge presentatoren. Het gaat om kwaliteit. Maar wat ik als een verrijking heb ervaren – zeker toen we begonnen – is dat wij heel veel van de oudere presentatoren konden leren. Je haalt duizend kilo ervaring naar binnen. En dat vertaalt zich door naar het succes van Omroep Max.” Janny van der Heijden: “Kijk ook naar André (van Duin – red.).” Jan Slagter: “Ja, doordat wij met hem zijn begonnen als presentator van Heel Holland Bakt en als acteur in Het geheime dagboek van Hendrik Groen, is hij een heel nieuwe carrière begonnen!” Is er voor jou veel veranderd, Jan? In het begin heb je weleens gezegd dat je bijna onder je auto ging kijken of er geen bom zat. Jan Slagter: “Ja, toen ik het bestel binnenkwam, was de vijandigheid echt heel groot. Er waren directeuren die mij geen hand wilden geven. Die dachten: Jan Slagter komt vijf miljoen van ons pikken. Als blikken konden doden, dan was ik al tien keer dood geweest. Gelukkig is die tijd volledig voorbij.” Janny van der Heijden: “Ik denk dat Max ook zeker een verandering teweeg heeft gebracht in de manier van kijken. Slow tv wordt door een breed publiek steeds meer gewaardeerd, ook omdat het met achting wordt gemaakt. Om ’t in culinaire termen te stellen: men heeft veel meer respect voor het product, men beseft dat dingen tijd nodig hebben om te rijpen en mooi te worden. Een programma als Heel Holland Bakt zou nooit bij de commerciëlen gemaakt kunnen worden. Het zou te duur worden. De tijd die wij krijgen om het programma te maken is uniek. De eerste dagen zijn opnamedagen van twaalf tot veertien uur. Dat realiseert niemand zich. Het is zestig uur beeld dat wordt teruggebracht naar één uur tv.” Jan Slagter: “Nog geeneens – vijftig minuten. Het is heel arbeidsintensief om te maken.” Janny van der Heijden: “Dat is echt uniek in Nederland.” Jan Slagter: “Heel vaak wordt er gezegd: ‘laat het aan de commerciëlen over’, maar dat is onzin. Er mag ook gelachen worden bij de publieke omroep. Bovendien, als de commerciëlen dit zouden maken, moet er gesponsord worden. Dan krijg je Koopmans bakmeel, Becel braadboter en dan doet Robèrt (van Beckhoven – red.) niet meer mee. Nee, wij werken met échte producten. Dat is de kracht van het programma. Wat je ziet is echt, het is niet gesponsord.” Janny van der Heijden: “Niks is gespeeld, niks is gescript, what you see is what you get. En dat spreekt blijkbaar een heel breed publiek aan. Ik was laatst in Rome, waar allemaal leerlingen op schoolreisje waren. Ik was in shock over hoeveel jongeren met me op de foto wilden. Echt hele klassen hè. Omroep Max is niet alleen meer voor vijftig plus.” Jan Slagter: “Ook naar een programma als We zijn er bijna! kijken veel mensen onder de 55.” Mieke van der Weij: “Dat is gewoon een cultprogramma.” Janny van der Heijden: “Ja, net als het een guilty pleasure is om te kijken naar Bed & Breakfast.” Jan Slagter: “Maar de hoofdmoot van de kijkers blijft wel vijftig plus. Dat maakt ook niet uit.” Janny van der Heijden: “De maatschappij gaat ook die kant op. Over twintig jaar is 25 procent van de bevolking 65 plus. Dan zijn er twee miljoen tachtigplussers, vergis je niet hè.” Jan Slagter: “Iedere twee minuten komt er in Nederland een vijftigplusser bij. En als je ouder wordt, raak je geïnteresseerd in andere onderwerpen – dat heb ik ook aan mezelf gemerkt. Dan gaat het eerder over pensioen, gezondheid, vrije tijd. Dat zijn onderwerpen waar ik me vroeger niet zo druk om maakte. Maar ook zaken als muziek onder gesproken woord worden ineens killing. Niet omdat het niet mooi is, maar je verstaat het niet meer. Hetzelfde geldt voor door elkaar heen praten; dat doen we dus niet. En onze doelgroep heeft een hekel aan vloeken, geweld, flitsende beelden en heen en weer vliegende camera’s, dus dat doen we ook niet. Het moet bovendien geen afzeiktelevisie zijn. Heel Holland Bakt is een afvalrace en toch gaat iedereen met opgeheven hoofd die tent uit. Ik wil geen mensen die hun best doen en dan de grond in worden geboord. Ik hou ook niet van dating op televisie, verschrikkelijk. Ik denk dat er hier inmiddels wel duizend formats voor een datingprogramma voor ouderen op tafel hebben gelegen. Drie vrouwen en een man die moet kiezen, waarna er twee afvallen. Dat is toch zielig? Dat laat je toch niet zien op televisie? Dat vind ik gênant. Er is zo’n programma geweest bij de KRO-NCRV, dat komt ook niet meer terug. Hotel Romantiek. Verschrikkelijk! Moeten die mensen met z’n tweeën op een meer in een grote zwaan gaan zitten, schei toch uit. Wij willen dat best faciliteren, we hebben ook 50plusnet (een website waarop vijftigplussers elkaar kunnen ontmoeten – red.), ontmoetingsdagen, maar niet op die manier.” Mieke van der Weij: “Vind je Boer zoekt Vrouw ook niet leuk?” Jan Slagter: “Dat is wel een leuk programma om naar te kijken, maar met ouderen niet. Vaak hebben die heel veel trieste dingen meegemaakt. Bijvoorbeeld: je man is overleden, je denkt: god ik ben zo verliefd, en dan word je afgewezen.” Janny van der Heijden: “Op die leeftijd afgewezen worden is wat anders dan wanneer je aan het begin van je leven staat.” Jan Slagter: “Ja. We worden naast ouderenomroep ook steeds meer een belangenbehartiger. Wij komen op voor ouderen. Dat is ook de reden waarom ik met het Ben Oude NijHuis ben begonnen (een kleinschalige woonvorm voor gezonde senioren en voor mensen met een (lichte) zorgvraag of dementie – red.). Wij hebben ook de Max Ombudsman. Daar kunnen mensen naartoe bellen en daar zitten allemaal vrijwilligers, maatschappelijk werkers, die hun probleem oplossen. We organiseren reizen en ledendagen. Dat is niet eens echt heel bijzonder – er is een optreden en we vertellen over onze programma’s – maar na afloop ga ik altijd naar die mensen toe. Dan voel ik me even net de dominee, dan geef ik iedereen een hand. Dan heb ik aan het eind van de dag echt zeshonderd handen geschud. Dan hoor je mensen zeggen: ‘Dit was de leukste dag van het jaar.’” Mieke van der Weij: “Die mensen zijn niet veel gewend.” Jan Slagter: “Nee, dat is een flauwe opmerking, ik wijs je bij dezen terecht, Mieke.” Mieke van der Weij: “Ja, dat is flauw. Sorry. Jan, ik ben nog niet op zo’n dag geweest, maar de eerste de beste ledendag die komt, ben ik erbij.” Commerciële partijen haalden lange tijd hun neus op voor ouderen, omdat die merkentrouw zouden zijn. Merken jullie dat aan de Ster-inkomsten? Jan Slagter: “Nee, dat beeld klopt ook totaal niet. Hoe vaak ik niet voor marketeers en reclamemakers heb gesproken om ze ervan te overtuigen dat deze groep juist interessant is. Ik zeg altijd: ga zaterdag naar de MediaMarkt, volg de mensen met mijn kleur haar en kijk wat ze doen. En dan zie je ze bij die tv van 3000 euro staan en een jong gezin met een kinderwagen bij de aanbieding van 599 euro. Mijn oma heeft haar hele leven Douwe Egberts gedronken. Weet je waarom? Er waren maar twee merken: Supra en DE. Maar loop nu naar het koffievak – de keuze is reuze. Ga naar Albert Heijn en je ziet mensen met mijn kleur haar keuzes maken. Dus het is niet zo dat ze merkentrouw zijn, dat is een achterhaald idee. Twee derde van alle nieuwe auto’s die verkocht worden, gaat naar vijftigplussers. Moet je eens naar die reclames kijken: allemaal jonge mensen, maar die hebben het geld niet!” Mieke van der Weij: “De culturele sector wordt ook overeind gehouden door vijftigplussers. Die gaan naar musea, hebben tijd, gaan naar de opera.” Jan Slagter: “Theater idem dito. Dus het is echt te zot voor woorden dat er nog altijd op die manier wordt gedacht. Mijn vader kocht op zijn negentigste een ander automerk dan hij altijd gewend was.” Een andere heersende mythe is dat je ouderen nooit als ouderen moet aanspreken. Daar houden ze niet van. Omroep Max bewijst het tegendeel. Slagter: “Het eerste programma dat wij ooit op Max hebben uitgezonden, was Super Senior. Een soort Big Brother voor ouderen. Dat scoorde matig. Toen gingen we kijken: hoe komt dat nou? Ouderen kijken niet graag naar ouderen. Dus je moet er heel voorzichtig mee zijn. Bij We zijn er bijna! zie je ook ouderen, maar dat is niet zo negatief als Super Senior toen was. Als het een positief programma is, dan vinden mensen het wel weer leuk om naar ouderen te kijken. “Ik kan me zelfs voorstellen dat ook voor commerciële partijen de tijd rijp is voor een ouderenomroep. Ik weet dat ze daar in sommige landen ook mee bezig zijn. Wij zijn de eerste publieke vijftigplus-omroep in de wereld en ik krijg hier mensen uit Taiwan, China en Korea over de vloer die het allemaal geweldig vinden. Er zijn ook zo veel mogelijkheden. Je zou zo veel met dit merk kunnen doen. Max-reizen, Max-telefoonabonnementen, Max-verzekeringen...” Janny van der Heijden: “Max-maaltijdservice...” Jan Slagter: “We hebben 365.000 leden en het aantal groeit nog steeds. Ook ons blad Max Magazine groeit als kool. Het is het enige blad in de hele markt dat het afgelopen jaar met 25 procent is gestegen.” Janny van der Heijden: “En ook de kijkersaantallen accumuleren. De eerste aflevering van Heel Holland Bakt had 800.000 kijkers, nu is dat...” Jan Slagter: “2,5 miljoen.” Janny van der Heijden: “En de laatste was zelfs drie miljoen.” Het Parool schreef over Bed & Breakfast: “Het is verrukkelijke tv waarin de menselijke ziel genadeloos wordt blootgelegd. Zoals dat zo vaak gebeurt in Omroep Max-programma’s. Omdat Jan Slagter daar blijkbaar een feilloos oog voor heeft.” Zie je dat zelf ook als rode draad van het succes? Jan Slagter: “Als ik het gevoel heb dat het Nederlandse publiek het leuk vindt, dan kopen we het. Ik had The Great British Bake Off gezien en dacht: dát moeten we hebben. Bakken in een tent, dat vond ik al leuk. Toen gingen we nadenken: heeft Nederland eigenlijk een bakcultuur? Toen zei iemand: ‘Die Engelsen hebben een veel grotere bakcultuur dan wij.’ Ik zei: ‘Maar we hebben toch ook het Friese suikerbrood, de eierkoek, de Bossche bollen, we hebben best een bakcultuur! Toen bleek RTL er ook interesse in te hebben, maar die durfden niet de formatrechten van drie seizoenen te kopen, want stel dat het flopt. Ik heb die toen gekocht en het is een enorm succes geworden. B&B idem dito. Het is een soort voyeurisme. Inderdaad een beetje zoals Het Parool beschrijft. Die momentjes waarop die mensen tegen elkaar zeggen: ‘Joh, zie je dat spinnenweb...’ Dat vinden mensen leuk. Ik voel dat denk ik wel aan.” Je gaat puur op je gevoel af? Verder heb je geen tv-achtergrond, toch? Jan Slagter: “Nee, twaalf geleden kon ik nog amper een televisie aan- en uitzetten. Mijn vader was handiger met een dvd-speler dan ik. Maar ik ben wel een consument. Ik kijk graag televisie. En alles is te leren. We hebben een brainstormclubje waarmee we iedere maand samenkomen voor nieuwe formats, dat vind ik heerlijk. En we hebben heel af en toe een flopje. Zoals dat Senior Stagiair; dat heb ik zelf na twee keer van de buis laten halen. Toen heb ik tegen Frans Klein (directeur televisie van de NPO) gezegd: ‘Haal het er maar vanaf.’ Want het was me een doorn in het oog. Nou, dat gebeurt een keer. Maar dat is het enige dat ik kan opnoemen.” Botst het stroperige beslissingsproces bij de NPO, waarbij programma-ideeën altijd eerst door de netmanagers moeten worden goedgekeurd, weleens met jouw can do-natuur? Jan Slagter: “Dat is een gegeven hier. Ik moet zeggen, ik kan goed schakelen, met Frans Klein en Gijs van Beuzekom, de netmanager van NPO 2. Ja tuurlijk, soms moet je wachten. Dan app ik Frans en krijg ik geen berichtje terug. Dan vraag ik: ‘Is je toetsenbord stuk?’ Soms is hij dan ineens heel snel. Dan appt hij: ‘Kijk eens hoe snel ik kan zijn!’ Maar je hebt gelijk, als ik nu een idee heb, wil ik het liefst over vijf minuten horen dat we het ook gaan maken. Zo beslissen wij dat hier wel bij Max: goed idee, gaan we doen. Maar dan moet ik eerst bij Frans of Gijs pitchen en die zie ik maar één keer in de maand. Als je het op een goede manier brengt en laat zien dat je het heel belangrijk vindt voor Max, dan lukt het meestal wel. Al kun je niet alles winnen.” Janny, hoe is het voor jou om op je zestigste opeens zo door te breken? Janny van der Heijden: “Dat is natuurlijk gek. Ik heb altijd gezegd dat ik niet voor de camera wil. Ik maak al vanaf 1997 televisie achter de schermen, als eindredacteur. En ik vond dat prima. Ik had heel veel mensen gezien die ineens in beeld kwamen en dan verdraaid veel veranderden. Daar had ik geen enkele behoefte aan. In eerste instantie ben ik dan ook gevraagd om mee te denken als televisiemaker. Maar toen zeiden ze ineens: ‘Eigenlijk pas jij heel erg bij het idee dat wij hebben van het jurylid.’ Toen liep het allemaal anders. Het heeft voor mij veel veranderd, veel deuren geopend.” Jan Slagter: “Duizenden deuren. Je hoeft je televisie niet aan te zetten of ze is erop te zien, hahaha. Dat is toch fantastisch!” Janny van der Heijden: “Het geeft me een podium, waardoor ik nu ineens het gezicht ben van een campagne van twee ministeries, de taskforce ‘Gezond eten met ouderen’. Het programma is aan alle kanten een cadeautje.” Wie kwam op André van Duin als vervanger van Martine Bijl? Janny van der Heijden: “Jan.” Jan Slagter: “Ja. Omdat Martine helaas, helaas, helaas moest afhaken. Dat is heel pijnlijk voor ons om over te praten. Ik heb haar destijds echt verleid om mee te doen. Ik had gezegd: ‘Ik wil met je praten.’ Ze wist niet waar het over ging. Ik had een mooie taart laten maken. Ik gaf ’m en vroeg: ‘Zou je een taartenbakwedstrijd bij ons willen presenteren?’ Ze wilden erover nadenken, heeft de Engelse variant bekeken, en daarna zei ze ja. Toen ze die hersenbloeding kreeg en we op zoek moesten naar vervanging, dacht ik in eerste instantie aan een vrouw. Maar later dacht ik: nee, dat moet ik niet doen, want dan gaan mensen vergelijken. Ik moet er een man neerzetten en dan iemand die je totáál niet verwacht. Ik heb in die tijd natuurlijk heel veel mailtjes gehad van presentatoren die schreven: ‘Ah, mag ik het doen, mag ik het doen, mag ik het doen?’ En toen dacht ik ineens: André van Duin moet het doen! Het mooie van André is dat hij zei: ‘Ik ga eerst toestemming vragen aan Martine. Als zij nee zegt, doe ik het niet. En ik ga met Joop van den Ende praten, want dat is mijn mentor, de man die mij groot heeft gemaakt.’ Die zeiden allebei ja. Het was voor hem natuurlijk best lastig om opeens André van Duin te zijn in plaats van meneer Wijdbeens. Maar dat blijkt hij dus hartstikke goed te kunnen. En dat is omarmd door het publiek. Maar Van Duin was, dat mag ik rustig zeggen, een enórm goede keuze in plaats van de usual suspects die het ook wel hadden kunnen presenteren.” Mieke va der Weij: “Dit is wel een voorbeeld van het gevoel – waar we het eerder over hadden – op basis waarvan Jan zoiets bedenkt.” Janny van der Heijden: “En dat je twee keer achter elkaar zo’n keuze hebt gemaakt. De keuze voor Martine Bijl was natuurlijk ook al briljant.” Jan Slagter: “Toen hebben we ook heel lang zitten dubben: niet die, niet die, iemand die je niet verwacht bij het programma.” Janny van der Heijden: “En Martine zegt tot de dag van vandaag: ‘Het is het leukste programma dat ik ooit heb gedaan.’ Dat meent ze ook echt. En André vindt het énig! Ik zal wel weer de klos zijn dit jaar.” Met grapjes als: “Ik sta hier naast de Heel Holland Bakt-tent. O nee, het is Janny.” Janny van der Heijden: “O ja. Ik kan dat heel goed hebben van hem, hoor. Bij de Musical Awards heeft hij echt tegen iedereen gezegd: ‘We gaan Heel Holland Bakt de musical opnemen, Janny heeft al tapdansles.’ En zelfs Albert Verlinde trapte erin. Die zei: ‘Echt waar? Kun je ook zingen?!’” Jan Slagter: “André is geniaal. Hij is een van de weinige mensen die gewoon zijn. Die lief is. Totaal geen sterallures. Geen blauwe M&M’s eisen. Dan is het heel erg warm, en komt hij zelf met een tent en stoeltjes aanzetten. Hij moet veel wachten hè, zo’n taart duurt wel een paar uur. Heeft hij zelf een tent gekocht, kan iedereen in de schaduw zitten. Of hij komt met een jeu de boulesspel: ‘Jongens, even een spelletje tussendoor.’” Janny van der Heijden: “Iedereen zegt hier steeds tegen elkaar: wat is het toch leuk bij Max!” Jan Slagter: “De mensen uit het team van AVROTROS die met Mieke van der Weij en Peter de Bie zijn meegekomen, vallen van hun stoel. Zo leuk vinden ze het hier.” Er was veel tumult over die overstap. Twee presentatoren van het best beluisterde programma op Radio 1 stappen over naar een andere omroep om daar op hetzelfde uitzendtijdstip min of meer hetzelfde programma te maken, alleen onder een iets andere naam. Voorzitter Ed Nijpels van de raad van toezicht van AVROTROS noemde het ‘ordinaire diefstal binnen het publieke bestel’ en dreigde naar de rechter te stappen. Heeft hij dat ook echt gedaan? Jan Slagter: “Ach ja, er komt nog wel iets voor de geschillencommissie, dat zien we allemaal wel. Daar maken we ons geen zorgen over.” Mieke van der Weij: “Van Ed Nijpels heb ik nooit meer iets vernomen. Maar ze gaan wel een klacht indienen geloof ik.” Jan Slagter: “We spelen hier trouwens ook bingo.” Janny van der Heijden: “Ik dacht al: zou ik het zeggen of niet? Dat vond ik zó frappant.” Jan Slagter: “We hebben voor iedereen een bingokaart geregistreerd, genummerd zodat er geen valse bingokaarten in omloop kunnen komen, en dan trek ik iedere dag een nummer. Daar maak ik een filmpje van en dat verzend ik dan via Max-intern. Als het nummer binnen is, hoor je ze allemaal juichen: ‘Ik heb hem wel!’ ‘Ik heb hem niet.’ De eerste prijs is een ticket naar New York, de tweede een ticket naar Rome, en de derde prijs is een dagje Schiphol – maar neem je paspoort mee, dus dat kan iets heel bijzonders worden. Dat is hartstikke geestig om te doen. Mensen worden heel nerveus als het vijf uur is geweest en ik heb nog geen filmpje gestuurd. Dan maak ik met mijn iPhone een filmpje, trek ik een nummer en dan verstuur ik dat. 175 mensen spelen dat mee in het bedrijf.” Toch lijkt van jou het beeld te bestaan dat je de Jan Marijnissen van de omroep bent. Dat je er een stevig, autoritair leiderschap op nahoudt. Jan Slagter: “Nou, ik weet niet of dat zo is. Ben ik autoritair?” Mieke van der Weij: “Ik vind van niet. Maar ik snap wel wat je bedoelt. Jan Marijnissen was natuurlijk de leider van de SP en daar zaten verder niet zoveel leiders onder. Dat geldt ook voor Jan bij Max.” Jan Slagter: “Ik geloof niet dat ik autoritair ben. Iedereen krijgt juist heel veel kansen om dingen te doen. Ik zeg altijd: doe maar. Als je op je bek gaat, jammer, maar dat is juist mooi!” Mieke van der Weij: “Maar jij beslist uiteindelijk wel altijd.” Jan Slagter: “Ja, iemand moet beslissen. En kijk, ze moeten me geen kunstje flikken. Dan heb je echt een groot probleem. Ik hou niet van oneerlijkheid. En ik heb een bloedhekel aan mensen die de kantjes ervan aflopen.” Mieke van der Weij: “Maar je hebt hier niet het gevoel dat er allemaal rare spelletjes achter je rug om worden gespeeld, zoals ik wel heb gemerkt bij die hele Nieuwsshow-toestand. Je weet hier gewoon waar je aan toe bent. Het is niet dat ze het ene zeggen, maar eigenlijk iets heel anders hebben bekokstoofd.” Misschien heb je de reputatie ook te danken doordat je voor Hilversumse begrippen als een cowboy te werk gaat? Bijvoorbeeld door de Nieuwsshow zonder blikken of blozen over te nemen. Jan Slagter: “Dat klopt. Maar dat is ook wel een beetje overtrokken, hoor. Wat er is gebeurd, is op zichzelf helemaal niet vreemd in omroepland. Wij kunnen als omroepen op ieder tijdslot, op radio en televisie, intekenen. Het is niet zo dat je, als je eenmaal een slot hebt, dat tot in lengte van dagen houdt. Kijk naar Koefnoen. Paul Groot en Owen Schumacher zaten eerst bij de VARA, toen bij AVROTROS en nu zijn ze weer terug. Je wilt niet hebben dat dat ieder jaar met veertig programma’s gebeurt, maar dát het een keer gebeurt... En dan vind ik de reactie van de AVROTROS best wel kinderachtig. Ze hebben zelf ooit Ilja Gort bij Max weggehaald, zonder dat wij dat wisten! Toen hebben wij ook geen proces aangespannen, ik heb niet gedreigd met de rechter. Ik denk dan: joh, be my guest. Bij ons was het programma leuker.” Voel je je zelf weleens een beetje cowboy in omroepland? Jan Slagter: “Ach, ik ben misschien wel wat uitgesprokener dan de gemiddelde omroepbaas, ja. Als het gaat over de toekomst van de publieke omroep of over de bezuinigingen, laat ik mezelf wel horen. Ik heb er ook voor gezorgd dat we naar het Malieveld gingen toen ze wilden bezuinigen. Met knikkende knieën gingen mijn collega’s mee. De dag daarvoor werd ik nog gebeld door een aantal, die fluisterden: ‘Jan, we moeten dit niet doen.’ Het heeft ons uiteindelijk vijftig miljoen minder aan bezuinigingen opgeleverd.” Mieke van der Weij: “Jan steekt zijn nek wel uit.” Jan Slagter: “Ik zeg gewoon wat ik vind. Er spelen nu ook dingen in de politiek. Het regeerakkoord zei: geen bezuiniging bij de publieke omroep. En minister Arie Slob trekt de kast open van Sander Dekker en daar ligt een lijk van 70 miljoen. Dat moeten wij even oplossen met elkaar. Ik zei: ‘Wij willen best helpen. Wij kunnen 30 miljoen op tafel leggen; eenmalig 25 miljoen uit de omroepreserves en 5 à 8 miljoen uit extra Sterinkomsten online. Maar daarna is de politiek aan zet.’ We zijn een van de goedkoopste publieke omroepen van Europa; meer bezuinigen vind ik gewoon echt oneerlijk.” De bestuursvoorzitter van de NPO, Shula Rijxman, sprak zich onlangs uit voor een vrouw als ‘nieuwe Matthijs van Nieuwkerk’ gedurende de periode dat DWDD niet uitgezonden wordt, vanaf eind april. Dat werd toen Margriet van der Linden. Hadden jullie liever gehad dat zij de voorkeur voor een oudere had uitgesproken? Mieke van der Weij: “Dat had ook gekund.” Janny van der Heijden: “Ik vind niet dat leeftijd de reden moet zijn waarom iemand op die plek terechtkomt.” Jan Slagter: “Ja maar het is toch gek dat je roept: ‘Het moet een vrouw zijn.’ Alsof vrouwen achtergesteld zijn in de media. Ik ben eens naar de maandag gaan kijken: allemaal vrouwen die presenteren. Dus ik zie het probleem niet. Het begint met Antoinette Hertsenberg, dan krijg je Katja Schuurman, dan Eva Jinek, allemaal vrouwen. En dan heb je nog het Journaal, ook gepresenteerd door een vrouw.” Mieke van der Weij: “En Mariëlle Tweebeeke die Nieuwsuur presenteert.” Janny van der Heijden: “Ook in de bladenmarkt is tachtig procent vrouw. Het is echt niet zo dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn.” Hooguit de oudere vrouw. Jan Slagter: “Dat is deels wel echt waar. Memories mag Anita Witzier bijvoorbeeld niet meer doen; dat presenteert Katja nu. Het moet verjongen.” Janny van der Heijden: “Ik vind het geen verbetering.” Jan Slagter: “Als je kijkt naar Spoorloos, een van mijn favoriete programma’s – Derk Bolt, die jongen doet het zo goed! Maar wie komt daar nu bij?” Janny van der Heijden: “Ja, een nieuw meisje. Heel verbaasd was ik daarover.” Jan Slagter: “Hoe heet ze nou?” Janny van der Heijden: “De naam is niet eens blijven hangen.” Jan Slagter: “Is zij niet ook van De Rijdende Rechter tegenwoordig? Jetske van den Elsen! Die moet er nu ineens bij. Dan denk ik: waarom moet dat?! Is dat omdat er een jong gezicht bij moet zijn?” Mieke van der Weij: “Dat denk ik wel.” Jan Slagter: “Hetzelfde geldt voor Per Seconde Wijzer. Onze vriend Kees Driehuis moet daar weg.” Mieke van der Weij: “Er zijn er nog wel een paar die de dans zijn ontsprongen, zoals Astrid Joosten, maar over de hele linie is dat niet de trend. Het verhaal is dan: we hebben geen programma’s meer voor je. Maar dan weet je wel hoe laat het is. Het is stom als je nog wilt werken en je mag niet meer omdat je ouder bent.” Jan, heb jij veel huilende presentatoren aan je bureau die ergens anders zijn weggebonjourd vanwege hun leeftijd? Jan Slagter: “Ik krijg weleens berichtjes van: heb je geen baan voor me, want ik werk niet meer bij die omroep of die zender. Dat gebeurt veel. Maar ja, wij zijn geen uitzendbureau. En leeftijd is niet belangrijk. Max is geen omroep dóór ouderen, maar vóór ouderen.” Zie je Mieke voor Max ook nog wel op televisie komen? Jan Slagter: “Waarom niet. Ik zou graag weer iets willen doen à la De Plantage, zoals vroeger met Hanneke Groenteman. Dat zie ik Mieke ook zo doen.” Mieke van der Weij: “Ik mezelf ook. Kijk, of dat ooit nog gaat gebeuren, weet ik niet, maar ik heb nu in ieder geval niet het idee dat iets niet doorgaat omdat je ouder bent. En dat is eigenlijk al...” Janny van der Heijden: “Heel geruststellend.” Mieke van der Weij: “Ja, dat is een heel fijn gevoel. Want daar was ik bij mijn vertrek bij de NCRV best een beetje zuur over. Maar je mag dan niet eens zuur zijn, want dan krijg je het helemaal voor je kiezen. Dan is het van: stom oud wijf, houd je mond dicht.” Dus Omroep Max werkt wel echt levensverlengend voor presentatoren. Jan Slagter: “Haha ja. De pil van Drion is niet meer nodig!”