Waarom de historische peiling van D66 perspectief biedt voor de PvdA
D66 is met 25 zetels virtueel de grootste partij van Nederland, zo laten de belangrijkste opiniepeilers deze week weten. Zowel Maurice de Hond als Ipsos plaatsen de sociaal-liberalen boven aan het scorebord. In het rechterrijtje krijgt de PvdA opnieuw de grootste klappen te verwerken. Als er nu verkiezingen worden gehouden, zouden Samsom en consorten maar elf zetels krijgen.
Nooit eerder was het politieke spectrum zo verbrokkeld. De grootste partij van het land moet het doen met het vertrouwen doen van slechts een zesde van de kiesgerechtigden, en mag zich gelukkig prijzen met nauwelijks meer zetels dan de PVV (24) en de achtervolgende groep van VVD, CDA en SP (alle drie 21).
Geen goed nieuws
Dat is geen goed nieuws. Als met deze uitslag een coalitie gevormd moet worden (wat goddank niet zo is), zouden de onderhandelaars de kleurrijkste lappendeken uit de geschiedenis aan elkaar moeten naaien. De drie grootste partijen met zicht op macht (zolang de PVV is uitgesloten), D66, VVD en CDA, kunnen gezamenlijk op 67 zetels rekenen. Zelfs met steun van de ChristenUnie (7) komen de partijen nog twee zetels te kort voor een meerderheid. En laten we niet vergeten dat deze samenwerking al uiterst onwaarschijnlijk is. Het enige voordeel: omdat in zo’n coalitie vrijwel alle partijen meedoen, is ook meteen een meerderheid in de Eerste Kamer gegarandeerd.
Hoop
Toch is er hoop, voor alle partijen die rode cijfers schrijven. De kiezers hebben zich de afgelopen jaren de slechtste voorspellers van hun eigen gedrag getoond. We zijn een volatiel en richtingloos collectief gebleken, en juist daarom kan het allemaal nog best meevallen. De snoeiharde neergang van de regeringspartijen, en dan vooral van de PvdA (-27, BAM!), kan voor je verkiezingsuitslagenavond kan zeggen alweer gekeerd zijn. Het is onwaarschijnlijk, maar de kersverse kampioen in de peilingen is een hoopgevend voorbeeld.
Nog maar een paar jaar geleden gaf geen mens meer een stuiver voor D66. Op het dieptepunt, in oktober 2006, peilde TNS NIPO nul zetels. De partij was doodverklaard en bijna begraven. D66 verloor zo vaak dat men twijfelde of het überhaupt nog wel mee wilde spelen. D66 verloor altijd, daar kon je van op aan. Ruim zeven jaar later schrijft de partij historie door virtueel de grootste te zijn. Natuurlijk zit de PvdA niet te wachten op zeven magere jaren, maar het is te vroeg om te concluderen dat haar rol als groot machtsblok voorgoed is uitgespeeld. Als zelfs bij D66, tot voor kort berucht om zijn notoir ontrouwe achterban, het tij zo kan keren, gloort er hoop voor alle verliezers. Zelfs voor de PvdA.
