Spring naar de content

De ‘bewijzen’ voor het neerschieten van de MH17 stapelen zich op: een overzicht

‘Technisch bewijs’ voor het neerschieten van het Malaysia Airlines-vliegtuig door pro-Russische seperatisten is er volgens de Nederlandse regering vooralsnog niet. Ook werd niet officieel bevestigd dat het toestel is getroffen door een zogeheten SA-II raket. Maar de vermoedens zijn wel erg sterk en ‘bewijzen’ stapelen zich op. Een overzicht.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Carlijn Teeven

De foto’s van wrakstukken
The New York Times liet foto’s van wrakstukken analyseren door Reed Foster, een defensiespecialist van de Britse denktank IHS Jane’s Defence. Zijn conclusie: de vele gaatjes in de romp en de manier waarop de verf eromheen is afgebladderd, wijzen erop dat metaalscherven met hoge snelheid in de huid van het toestel zijn binnengedrongen. Dergelijke metaaldeeltjes kunnen volgens Foster afkomstig zijn van een exploderende motor of van een luchtdoelraket. Een explosie van een motor, echter, zou lange, dunne en schuine scheuren in de cabine hebben veroorzaakt, en niet de kleine perforaties.

mh17

Daarbij lijken de metaaldeeltjes het toestel vanaf de voorzijde te zijn binnengedrongen. Dat is in overeenstemming met de werking van de SA-II raketten. Een dergelijke raket, ook wel BUK-raket (uitgesproken als boek, Russisch voor beuk) genoemd, kan vliegende objecten neerhalen en ontploft op 30 tot 100 meter voor het doel, waarbij een wolk van metaaldeeltjes het vliegtuig doorboort.

Het was een zware raket
Afgelopen maanden werden al meer dan tien Oekraïense militaire vliegtuigen neergeschoten met manpads, lichte raketten die vanaf de schouders kunnen worden afgevuurd. De suggestie dat de MH17 ook door een dergelijke raket zou zijn geraakt, lijkt dus misschien niet zo vreemd. Maar dergelijke manpads kunnen alleen worden gebruikt voor doelen op kleinere afstand (tot enkele kilometers). En aangezien het vliegtuig van Malaysia Airlines op ruim 10 kilometer hoogte vloog, moet een zwaardere raket gebruikt zijn.

Genoeg SA-II installaties in de regio
In de regio zijn veel mobiele SA-II installaties voorhanden. Oekraïne verwierf ze in 1991 en zou ze destijds vooral langs de Russische grens hebben geparkeerd. Russische media meldden op 29 juni dat de rebellen bij overname van een kazerne in Donetsk ook meerdere SA-II installaties in handen hadden gekregen. In hoeverre dat laatste betrouwbaar is, is overigens onduidelijk. Volgens Amerika had de Oekraïense regering geen SA-II installaties in de buurt op het moment van de ramp.

De communicatie tussen raket en grondstation
Uit de radar- en radiocommunicatie tussen de raket en zijn mobiele grondstation zou af te leiden zijn dat er een SA-II raket werd afgevuurd. De communicatie heeft typische frequenties en codering, die zorgen voor een karakteristieke elektronische vingerafdruk. Het rookspoor dat een raket achterlaat – tot op heden nergens getoond – zou onmiddellijk zekerheid kunnen geven over de plaats waar de raket werd afgevuurd. Volgens het Pentagon werd de raket afgeschoten vanaf Snizjne.

Onderschepte telefoongesprekken
De Oekraïense inlichtingendienst SBU heeft telefoongesprekken tussen de rebellen onderling opgevangen. Zo werd een transcript vrijgegeven van een gesprek waarin een seperatist een Russische kolonel van de militaire inlichtingendienst GRU vertelt over het neerstorten van het toestel. De seperatist zegt geschrokken dat er een civiel vliegtuig is neergeschoten.

De Tweet van Igor Strelkov
Kort na het neerstorten van de MH17 schreef rebellenleider Igor Strelkov op Twitter dat zijn mannen in Torez een transportvliegtuig van het Oekraïense leger hebben neergeschoten. Even later werd de post verwijderd. De rebellen beweren dat de leider van het leger nooit zijn eigen Twitteraccount heeft beheerd.

Foto’s en filmpje van de installaties
De Oekraïense inlichtingenchef Vitaly Nayda toonde een aantal foto’s waarop het BUK-luchtafweersysteem te zien is, terwijl het wordt vervoerd op een truck. Er ontbrak een raket, wat erop zou wijzen dat die reeds is afgevuurd. Volgens Nayda zijn de foto’s op de dag van de ramp genomen. Hard bewijs is er echter niet.

Op onderstaand filmpje is te zien hoe kort na de crash de SA-II installaties door dorpjes vlakbij de plaats van de ramp rijden. Of de filmpjes echt en actueel zijn, is (wederom) niet bewezen.

Interview met pro-Russische seperatist in Italiaanse krant
De Italiaanse krant Corriere della Sera zegt het bewijs te hebben dat vlucht MH17 door seperatisten is neergehaald. Het dagblad publiceerde dinsdag een interview met een 31-jarige man die de militie-eenheid Oplot leidt. “Donderdagmiddag gaven onze commandanten ons de opdracht om met veel wapens en munitie op de vrachtwagens te klimmen. Tien minuten eerder hadden ze een grote ontploffing gehoord”, tekent de krant op uit zijn mond. Zijn bazen zouden gezegd hebben een vliegtuig van de ‘fascisten uit Kiev’ te hebben geraakt. De militair vertelt vervolgens hoe hij op de grond en in bomen op zoek ging naar parachutisten, van wie vermoed werd dat zij uit het vliegtuig zouden zijn gesprongen, maar het lichaam van een kind ontdekte.