Komt het geld van IS uit Qatar?
Qatar is een van de tien Arabische landen die president Obama steunen in de strijd tegen IS-jihadisten. Het lijkt dan ook onvoorstelbaar dat het regime tegelijkertijd IS-strijders steunt. Toch is dat wat Ron Prosor, ambassadeur van Israël bij de Verenigde Naties, beweert. Volgens hem is Qatar een belangrijke financier van Islamitische Staat (IS). Ook CIDI-directeur Esther Voet weet zeker dat Qatar steun verleent aan IS.
Het op het oog pro-westerse oliestaatje is een belangrijke schakel in de financiering voor extremistische moslims, schrijft Prosor in een opiniestuk in The New York Times onder de kop ‘Club Med For Terrorists’ – zonder overigens IS te noemen.
“Qatar has provided financial aid and light weapons to Qaeda-affiliated groups in Syria, and a base for leaders of the Muslim Brotherhood and the Taliban,” aldus Prosor. Bovendien trekt Qatar achter de schermen aan de touwtjes bij Hamas.
Maar hoe zit het met de financiering van IS? De Vlaamse VRT-journalist Rudi Vranckx, expert in internationale conflicten, denkt er anders over dan Voet en Prosor. “Waar komt het geld van de extremisten vandaan? In het geval van de Israëlische ambassadeur denk ik dat hij uitgaat van het motto: de vriend van mijn vijand is mijn vijand. Oftewel: Hamas is de vijand van Israël. Hamas bestaat uit moslimbroeders en Qatar staat bekend als de staat die deze moslimbroeders steunt. En dan is het natuurlijk wel handig om te zeggen dat Qatar de ‘evil spider’ in het web van alle terreurorganisaties. Dus ook van IS. En dat is nu net iets te kort door de bocht,” zo vertelt hij op de Vlaamse Radio 1.
Volgens de journalist is er één groot pokerspel gaande tussen de staten, die nu lijnrecht tegenover elkaar staan omdat ze verschillende milities steunen. Over hoe IS, een organisatie die naar verluidt toch écht nergens bondgenoten of vrienden heeft, dan aan zijn geld komt, heeft Vranckx wel een idee. “Ze zijn op dit moment zelfbedruipend. Ze hebben genoeg gijzelaars gepakt en daar geld uit gehaald. Ze verkopen werelderfgoed en hebben de banken leeggeroofd. Dat is het eerste wat ze doen. Ze roven alles. Ze noemen het oorlogsbuit, maar het is alleszins gestolen.”
In de beginperiode is er – vooral voor het vergaren van wapens – toch behoorlijk wat steun geweest. “Maar daarbij moet er een onderscheid gemaakt worden tussen de regimes en de rijke inwoners zelf. Zo kregen Osama bin Laden en Al Qaida tot 2001 nog steun van de geheime diensten van Saoedi-Arabië, maar dat was na de aanslagen op 9/11 in New York not done.” Volgens Vranckx kwam de eerdere (mogelijke) financiële steun in de beginfase voor IS dus van particulieren, zoals rijke oliesjeiks, en dus niet van de overheden.
De beschuldiging van Prosor dat Qatar IS financieel steunt klopt volgens Vranckx dus niet. “Het punt is dat de staten invloed willen hebben op volksmassa’s als het nieuwe Midden-Oosten zich uittekent en nu poker aan het spelen zijn. In Qatar staat bijvoorbeeld een kantoor van de Taliban. De leider van de Hamas zit ook in het land. Zo is er in Qatar iemand waarmee onderhandeld kan worden als er een oorlog beëindigd moet worden. Qatar wil met die mensen en met de oprichting van Al-Jazeera een rol spelen in de internationale politiek. En ja, dan krijg je dit soort verwijten van anderen. Maar die vinger kan naar zoveel landen gewezen worden. Ook naar Saoedi-Arabië die al de Koranscholen financiert, waar extreme vormen van islam verspreid worden.”
Met de recente steun van Qatar aan Obama in de strijd tegen IS is het onlogisch te veronderstellen dat het emiraat tegelijkertijd IS-strijders financieel steunt. Dat het emiraat op grote schaal macht en invloed inkoopt in de wereld lijdt echter geen twijfel: de bizarre (gekochte) toewijzing het WK 2022 aan Qatar, waardoor wedstrijden bij temperaturen van 50 graden moeten worden gespeeld, is politiek gezien van totaal andere orde dan steun aan bijvoorbeeld Hamas, maar maakt wel pijnlijk zichtbaar waartoe het schiereiland – met een oppervlakte van slechts een kwart van die van Nederland – in staat is.
