Overzicht: wie maken er dit jaar kans op een Nobelprijs?
Oktober, Nobelprijsmaand. Eerder vandaag wonnen de Amerikaan John O’Keefe en de Noren May-Britt en Edvard Moser de Nobelprijs voor de Geneeskunde, voor een soort intern gps-systeem dat ze in ons brein hebben ontdekt. Maar wie zijn de andere kanshebbers op de meest prestigieuze prijzen van de wereld? HP/De Tijd maakt het overzicht.
Toegegeven, in ons overzicht van vorig jaar hadden we alleen de winnaar van de Nobelprijs voor de Natuurkunde goed gegokt. Zowel de bookmakers als de deskundigen – de mensen waarop we onze verwachtingen baseerden – zaten er naast. En dat is misschien maar goed ook: het bewijst maar weer eens dat er geen formule bestaat om een Nobelprijswinnaar te voorspellen. Want ook al wordt de Japanse schrijver Haruki Murakami al jaren getipt als favoriet voor de Nobelprijs voor de Literatuur, zou het dus maar zo kunnen dat Cees Nooteboom er dit jaar onverwacht met de eer vandoor gaat. Je weet het niet.
Nobelprijs voor de Natuurkunde
Volgens het jaarlijkse onderzoek van Thomson Reuters (een raadpleging onder wetenschappers wereldwijd met de vraag wie er dit jaar met de Nobelprijs vandoor gaat) gooit de Nederlandse fysicus Laurens Molenkamp (samen met collegae Charles Kane en Shuang Zhang) hoge ogen met zijn ontdekking van een nieuw soort isolatoren die over de oppervlakte stroom kunnen geleiden. Andere favorieten zijn natuurkundigen Ramamoorthy Ramesh en James Scott voor hun onderzoek naar ‘ferro-elektrisch geheugen in combinatie met multiferroïsche materialen.’ In gewoon Nederlands: ze hebben ontdekt hoe je een geheugenchip razendsnel informatie op kunt laten nemen. Uiteindelijk kan deze techniek bijvoorbeeld ingezet worden bij computers, zodat deze binnen enkele seconden opgestart kunnen worden.
Nobelprijs voor de Scheikunde
Voor de Nobelprijs voor de Scheikunde komen dit jaar volgens het Thomson-onderzoek drie teams van scheikundigen in aanmerking. In de eerste plaats het team van Charles Kresge, Ryoo Ryong en Galen Stucky, die nieuwe poreuze materialen hebben ontdekt. Daarnaast wordt ook het team van de Australische polymeeronderzoekers Graeme Moad, Ezio Rizzardo en S.H. Tang genoemd, voor de ontwikkeling van een serie nieuwe materialen die onder meer gebruikt kunnen worden voor het maken van zonnepanelen, tot aan het het maken van make-up. En dan is er nog het duo Cheng Tang en Steven van Slyke, die genoemd worden vanwege het ontdekken van organische leds.
Nobelprijs voor de Literatuur
Krijgt onze grootste nog levende schrijver, Cees Nooteboom, dit jaar dan eindelijk de Nobelprijs voor de Literatuur? Volgens de bookmakers is de Japanse schrijver Haruki Murakami, net als voorgaande jaren, weer favoriet. Als Murikami wint krijgt u 3,5 keer uw inzet terug. De Keniaanse schrijver Ngũgĩ wa Thiong’o staat volgens wedkantoor Paddy Power op een tweede plaats als favoriet (vier keer de inleg), gevolgd door de Algerijnse schrijfster Assia Djebar (vijf keer uw inleg) en Svetlana Aleksijevitsj, goed voor zes keer de inleg. Cees Nooteboom staat dit jaar hoger in de lijst van favorieten dan vorig jaar: 50/1 in 2013 tegenover 40/1 in 2014.
Nobelprijs voor de Vrede
Vorig jaar waren zowel de deskundigen als de bookmakers het erover eens: Malala, het meisje dat opkomt voor de vrouwenrechten in haar land en dat bijna met de dood heeft moeten bekopen, zou de Nobelprijs voor de Vrede in ontvangst nemen. Maar het werd uiteindelijk de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) die de prijs in ontvangst mocht nemen.
Op de lijst van kanshebbers staat ook dit jaar Malala, zij het minder hoog dan vorig jaar. Vladimir Poetin hoeft volgens de gokkers dit jaar daarentegen niet op een telefoontje uit Noorwegen te rekenen. De grote favoriet dit jaar is Paus Franciscus: hij vestigde de aandacht op de armoede in de wereld, en vertelde over de mogelijkheden die er zijn om die armoede te bestrijden. U krijgt iets meer dan twee keer uw inleg (9/4) als hij ‘m wint. Maar de keuze voor de paus is niet helemaal zonder controverses. Mocht hij de Nobelprijs voor de Vrede dit jaar daadwerkelijk winnen, dan staat hem eenzelfde soort hoon te wachten als Barack Obama in 2008. Obama werd, een paar weken na zijn aantreden als president van de Verenigde Staten, al onderscheiden met zo ongeveer de belangrijkste prijs ter wereld. Niet omdat hij direct al iets had gedaan, maar omdat zijn plannen voor een beter Amerika volgens de jury tot de verbeelding spraken.
Andere favorieten voor de Nobelprijs voor de Vrede 2014 zijn: de Congolese arts Denis Mukwege, de Amerikaanse politicoloog Gene Sharp en de huidige secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon.
