Wat doet de Keniaanse president Kenyatta voor het Internationaal Strafhof?
Normaal gesproken is Uhuru Kenyatta de president van Kenia. Maar nu even niet. Vanochtend verscheen hij als ‘burger’ voor het Internationaal Strafhof in Den Haag. De kans dat hij veroordeeld zal worden, is overigens niet erg groot. Vier vragen over het proces van Kenyatta.
1. Wie is Uhuru Kenyatta?
Uhuru Kenyatta werd in 1961 geboren te Nairobi, als zoon van de eerste president van Kenia, Jomo Kenyatta. Junior zit sinds 2001 in het Keniaanse parlement, en bemande hij diverse ministersposten onder Keniaanse presidenten Toroitich arap Moi en Kibaki. Sinds april 2013 is hij president van het land.
2. Waarom wordt Kenyatta door het Strafhof gedaagd?
Kenyatta wordt verdacht van oorlogsmisdaden. Hij zou een grote rol hebben gespeeld bij het massale geweld na de omstreden presidentsverkiezingen in 2007, waarbij 1.200 Kenianen om het leven kwamen en honderdduizenden dakloos werden.
De Kikuyu’s en de Kalenjins, die gelden als de twee grootste volkeren van Kenia, kwamen lijnrecht tegenover elkaar te staan en Kenia geraakte in een bloederige crisis, waarbij meer dan duizend mensen omkwamen.
Kenyatta, zelf een Kikuyu, zou een medestander hebben gevonden in de (illegale) religieuze sekte Mungiki, en deze hebben aangezet tot geweldig in de maanden na de verkiezingen.
Ook vicepresident William Ruto zou bij die misdaden betrokken zijn. De twee mannen zouden hebben aangezet tot moord, verkrachting en deportatie. Bijzonder genoeg neemt laatstgenoemde, die al bij het Strafhof terechtstaat, het Keniaanse presidentschap waar zolang Kenyatta in Den Haag verblijft.
3. Wat behandelt het Stafhof vandaag?
Kenyatta zit vandaag niet in een rechtszitting, maar in een zogenaamde statusconferentie. Het Internationaal Strafhof heeft hem tot vijf keer toe gedaagd, maar heeft nog niet voldoende bewijs voor een daadwerkelijke rechtszitting.
De aanklagers van het Strafhof willen dan ook dat Kenyatta bank- en telefoongegevens overhandigd, maar vooralsnog heeft de president daar geen gehoor aan gegeven. De kans dat de president daadwerkelijk gestraft zal worden, lijkt klein. De hoofdaanklager heeft zo weinig bewijzen dat het proces waarschijnlijk wordt stopgezet.
4. Waarom komt de zittende president Kenyatta nu eigenlijk wel opdagen?
Kenyatta verschijnt voor het Internationaal Strafhof als burger, en abdiceerde dan ook tijdelijk als president. Hij gaf het stokje over aan vice-president en partijgenoot William Ruto, met wie hij een coalitie vormde om de verkiezingen in 2013 te winnen.
Ergens kwam zijn komst naar Den Haag – overigens met een normale lijnvlucht vanuit Nairobi – onverwacht. Kenyatta weigerde tot nu toe namelijk voor het Hof te verschijnen, omdat hij van mening is dat zittende presidenten onschendbaar moeten zijn voor het Internationaal Strafhof.
Waarschijnlijk veranderde hij van mening door het arrestatiebevel dat tegen hem werd uitgegeven. Dat zou namelijk schadelijk kunnen zijn voor de economie en diplomatiek van Kenia. Door zijn macht tijdelijk aan Ruto over te dragen, en zelf als ‘privépersoon’ te verschijnen, kon Kenyatta toch met een ‘gerust hart’ in Den Haag verschijnen.
U kunt het proces live, met dertig minuten vertraging, volgen via deze link.
