Zelfportret Seth Gaaikema (1939-2014): ‘Fantastisch dat het zin heeft wat ik doe’
Cabaretier Seth Gaaikema is dinsdag op 75-jarige leeftijd overleden. Dat maakte een van zijn naaste medewerkers bekend. Gaaikema had hartproblemen en overleed na een kort ziekbed in een ziekenhuis in Den Bosch.
Ter gelegenheid van zijn vijftigjarig jubileum als theaterman interviewde Ernest Marx hem in 2011 geïnterviewd voor de rubriek ‘Zelfportret’ in HP/De Tijd. Enkele hoogtepunten.
Wat is uw huidige gemoedstoestand?
Gisteravond kwam na afloop van de voorstelling een fan naar me toe. Zij volgt me al 45 jaar en zei: “Seth, je bent weer gegroeid.” Het is sowieso een fantastische show om te spelen, maar als ik zo duidelijk merk dat ik de mensen blij maak, weet ik dat het zin heeft wat ik doe. Daardoor voel ik me deze ochtend zeer geïnspireerd.
Wat is uw grootste angst?
De dood. Ik leef het leven zo intens dat ik me niet kan voorstellen dat het ophoudt. Verschrikkelijk.
Lijkt u op uw moeder?
Mijn ouders gingen eens per jaar op vakantie. Toen mijn vader een keer een dag van tevoren meldde dat de vakantie niet doorging, reageerde mijn moeder: “Dan hebben we het verheugen toch gehad?!” Zo’n positieve instelling heb ik ook.
Wanneer heeft u voor het laatst gehuild?
Twee dagen geleden nog. Naarmate ik ouder word, huil ik vaker. Als iets me ontroert, laat ik mijn tranen komen. Huilen is een mooi onderdeel van het leven. Net als lachen.
Wat is uw definitie van geluk?
Dat je opeens voelt hoe alles in elkaar past, zin heeft en daarbij weldadig aandoet.
Lijkt u op uw vrienden?
Nee. Ik leid een bohémien bestaan. De meesten van mijn vrienden vullen hun dagen anders in en gaan van andere principes uit. Daarbij is ieder mens natuurlijk uniek. ‘Lijken op’ is het begin van generaliseren en daar heb ik een gigantische pesthekel.
Als u iets aan uzelf zou kunnen veranderen, wat zou dat dan zijn?
Minder twijfelen. De onzekere onderkant van mijn ziel zou ik liever niet hebben. Maar iedere kunstenaar heeft die.
Van wie heeft u het meest geleerd?
Van de figuur Jezus zoals die wordt beschreven in het Marcus-evangelie.
Wanneer was u het gelukkigst?
Toen ik op een zaterdagochtend tegen half één thuis aan de keukentafel zat, met een glaasje wij erbij. Mijn man was bezig appelmoes te maken van appels uit onze boomgaard. Ik zag hem met een pollepel in de pan roeren en toen dacht ik: ik ben gelukkig.
Hoe moedig bent u?
Wanneer ik op het toneel sta, ben ik buitengewoon moedig. Mijn ouders waren beiden dominee en klommen altijd onbevangen die kansel op en spraken dan zonder enige angst. Net als ik. Ook buiten het theater kan ik met een grote onbevangenheid ergens in stappen. Maar ik weet niet of dat moedig is.
Wat is uw grootste prestatie?
Dat ik nog steeds elke dag kan beleven alsof ik opnieuw begin en dat ik heel trouw ben aan mensen.
Welke leed heeft u anderen berokkend?
Als je met dit vak bezig bent, vraagt het om een bepaalde bezetenheid. Ik kan soms zo in de drift van het scheppen zitten dat ik mijn man of zuster niet met alle egards behandel. Dan geef ik ze te weinig tijd en aandacht, of ik zeg iets tegen ze wat net even verkeerd valt. Dat kan pijn doen.
Hoe is ongeluk te vermijden?
Door gigantisch aan het verdringen te slaan. Ik verdring veel.
Wat is uw devies?
Het mooiste komt nog. Nooit opgeven.
