Zien: Leidse historicus vindt droedels in ‘s werelds oudste boeken
Tijdens het telefoneren, tijdens een vergadering of tijdens een oersaai college – iedereen tekent tijdens momenten van verveling wel eens gedachteloos een droedeltje.
En dat is niet enkel iets van deze tijd. Historicus Erik Kwakkel, werkzaam bij de Universiteit van Leiden, doet al enkele jaren onderzoek naar middeleeuwse boeken en handschriften. Op zijn twitterpagina, op zijn tumblr maar ook op zijn blog medievalbooks.com, plaatst Kwakkel regelmatig foto’s van bijzondere ontdekkingen die hij doet in de boeken die hij onderzoekt. Zo komt hij regelmatig zogenaamde pen trials tegen: kleine tekeningetjes die de schrijver van een boek maakt om te kijken of de inkt wel goed uit de pen of ganzenveer vloeit. Die krabbeltjes zijn vaak niets meer dan een klein, vrolijk gezichtje of een geometrische lijn die achter in het boek – op een pagina’s die verder leeg is gebleven – bewaard is gebleven.
Niet alle droedels zijn overigens door de schrijver van een boek gefabriceerd. Sommige tekeningetjes die in de dertiende- en veertiende-eeuwse handschriften worden gevonden zijn er pas honderden jaren later ingetekend. Een voorbeeld daarvan is de vijfde foto in de selectie hieronder: deze droedel, gevonden in een boek dat jonge kinderen vertelt over normen en waarden, is er waarschijnlijk in de vijftiende eeuw door een verveelde leerling ingezet. En hoewel het onderzoek van Kwakkel veel verder reikt dan het onderzoeken en opsporen van soms wel achthonderd jaar oude krabbels, is het wel bijzonder om te zien hoe verveling blijkbaar iets van alle tijden is.
Foto’s: Erik Kwakkel.
