Enquêtecommissie: gênant en naïef 
“In plaats van de corporaties af te remmen in hun riskante financiële avonturen, werden ze juist aangemoedigd ambitie te tonen en risico’s te nemen. Als je kijkt naar de ontstane problemen is dat op zijn zachtst gezegd behoorlijk gênant”, stelt de enquêtecommissie. Volgens de commissie is het uitblijven van bijsturing deels het gevolg van “naïeve, bij vlagen zelfs dogmatische vertrouwen” van de politiek in zelfregulering bij de corporaties. De ministers hadden in de tijd van de wantoestanden meer oog voor andere zaken.

“Dit is buitengewoon zuur voor de huurders”
“Het is buitengewoon zuur dat het de huurders zijn die opdraaien voor de kosten van alles wat misging bij de woningcorporaties”, zo meldt voorzitter Roland van Vliet van de parlementaire enquêtecommissie. De oud-PVV’er sprak van “een giftige cocktail van overambitieuze bestuurders en van corporaties en falend toezicht dat de problemen heeft veroorzaakt.” Volgens de commissie moeten er scherpe grenzen gesteld worden. Niet alleen de bestuurders zijn volgens Van Vliet schuldig, ook toezichthouders en de politiek. “Dit mag nooit meer gebeuren.” Commerciële avonturen van woningcorporaties moeten dus worden voorkomen, zodat ze zich weer op hun kerntaken kunnen storten.

De gelegenheid maakt de dief
De miljoenen euro’s van huurders die verdwenen in privé-aankopen van bestuurders moeten in de toekomst voorkomen worden. “De gelegenheid maakt de dief. De manier waarop de corporaties nu werken en het falende toezicht lokt misbruik uit. Er is een cultuuromslag nodig en op termijn moet het stelsel misschien radicaal veranderen.” De commissie is verder “verbaasd, geschokt en verontrust door wat zij heeft aangetroffen. Zij deelt de publieke verontwaardiging over de dubieuze financiële transacties en het zonnekoningengedrag van te machtige corporatiebestuurders.”

Kwalijke rol banken
Doordat de corporatiewereld verzelfstandigde kon het zichzelf in financiële avonturen storten, schrijft de commissie. Diverse banken speelden een kwalijke rol: ze gingen te weinig uit van het belang van de klant en dachten primair aan geld verdienen. Corporaties werden afgelopen jaren steeds meer bestuurd als bedrijven, met een raad van commissarissen.”

Ook diverse politici, waaronder Sadet Karabulut van de SP, reageerden met verbijstering op de conclusies uit het rapport, veelal met opgeheven vinger.

Ook Henk Krol, meldt op zijn website: “Onthutsend noemt Krol de conclusie van de enquêtecommissie, dat het door gebrek aan controleerbaarheid van woningcorporaties onmogelijk is uitspraken te doen over omvang, aanwending en mogelijke ‘weglek’ van het maatschappelijk vermogen van de sector.”

Dat de 50Plus-voorman dit punt eruit pakt is op zijn minst opmerkelijk te noemen. Krol is zelf onderwerp van onderzoek naar misbruik van publiek geld en staat bepaald niet bekend om het voeren van een degelijke boekhouding. Om de woorden van de Volkskrant te gebruiken: “Zijn vader mag dan accountant zijn geweest, zelf heeft hij ‘geen verstand van cijfers’, zegt Henk Krol meestal als er weer eens iets opduikt over de zwakke boekhouding van de failliete Gay Krant en de stichtingen daaromheen.”

Maar er zijn meer paralellen. Zoals wij vandaag berichtten hebben corporatiedirecteuren zich enorm misdragen: eentje liet zich in een dure sportauto rondrijden, een ander richtte een babykamer in op kosten van de zaak en nam grote bedragen op met de kaart van de zaak. In een profiel dat NRC Handelsblad afgelopen week over Krol maakte wordt gesteld dat hij zijn badkamer liet verbouwen in ruil voor advertentieruimte in de Gay Krant en dat hij beschikte over een ‘goede onkostenvergoeding, mooie auto en onbeperkte creditcard van de zaak‘.