IDFA: ‘That Sugar Film’ haalt genadeloos uit naar suikerindustrie
In 2004 hadden we Super Size Me, waarin documentairemaker Morgan Spurlock dertig dagen louter Big Macs en Quarter Pounders at om de vetmestfabriek die McDonald’s heet aan de kaak te stellen. In 2009 volgde Food, Inc. waarin Robert Kenner korte metten maakte met de complete Amerikaanse voedselindustrie. Op het IDFA debuteerde donderdag een verse aanwinst voor wat een genre op zich begint te worden: That Sugar Film van de Australische acteur en filmmaker Damon Gameau.
Consumeer hooguit zo’n zes theelepels (25 gram) suiker per dag, adviseerde de Wereldgezondheidsorganisatie onlangs. Ter illustratie: dat staat gelijk aan de hoeveelheid suiker in een bakje vruchtenyoghurt met muesli. De gemiddelde Nederlander krijgt dagelijks bijna vijf keer zoveel binnen: zo’n 122 gram suiker. Onze dagelijkse voeding barst van de suikers als glucose, fructose en – ja – lactose. Haal je alle suikerrijke producten weg uit een supermarkt, dan ligt nog slechts twintig procent van de schappen vol, stelt Damon Gameau in That Sugar Film, zijn debuutdocumentaire.
Gameau – die het idee voor de film bedacht en tekende voor regie, productie en presentatie – onderwerpt zich voor zijn docu aan een dieet dat deskundigen hem sterk afraden: veertig theelepels suiker per dag, twee maanden lang. Voor de gemiddelde Australiër zal dat geen uitdaging zijn, maar Gameau was een jaar of wat geleden aan een leven zonder suiker begonnen.
In die twee maanden onderzoekt hij de verderfelijke werking van de witte sloper op de volksgezondheid. Hij reist af naar de wieg van obesitas, de Verenigde Staten, en bezoekt een regio die wordt geteisterd door een massale verslaving aan Mountain Dew, het gifgroene sodadrankje van Pepsi. We horen dat zuigelingen al Mountain Dew uit de fles drinken, en zijn getuige van een weerzinwekkend tandartsbezoek. Ook bezoekt Gameau een Aborginal-gemeenschap in zijn thuisland, waar met de komst van de westerse consumptiemaatschappij ook de suikerverslaving begon. Gameau toont misschien excessen, maar opent ons daarmee wel de ogen.
Damon Gameau maakte zich de afgelopen jaren verdienstelijk als acteur in diverse Engelstalige televisieseries, waaronder het populaire How I Met Your Mother, en dat acteerverleden komt That Sugar Film ten goede. Met humor en ironie geeft hij zijn avontuur een lichtvoetige toon, zelfs wanneer zijn gezondheid aanzienlijk verslechtert. (Gameau kwam 8,5 kilo aan, zijn buikomvang groeide zeven centimeter en hij had last van heftige stemmingswisselingen.)
De documentaire steekt vernuftig in elkaar. Gameau gebruikt de zwangerschap van zijn vriendin om zijn eigen gewichtstoename mee te vergelijken, hij gaat op expeditie in een computergeanimeerd menselijk lichaam en sluit de film af met een ronduit absurde en hysterische muziekvideo van zichzelf als ‘Sugar Man’. Televisiereclames uit vervlogen en minder vervlogen tijden zijn naadloos in het geheel verwerkt, gefilmd door cameraman Judd Overton, door wiens lens de wereld oogt als Willy Wonka’s chocoladefabriek.
Minder zoet is de kritiek die Gameau levert op de suikerindustrie, die hij op één lijn stelt met de tabaksindustrie. M&M’s, Snickers, Mars, Pepsi – de bedrijven krijgen er genadeloos van langs. Smakelijk is het interview waarin een wetenschapper toegeeft dat zijn onderzoek naar suiker wordt gefinancierd door Coca Cola.
De documentaire krijgt nog meer glans door de bijdragen van acteur Hugh Jackman en de Britse sterkomiek Stephen Fry, als de leukste docenten die u ooit had. Op Damon Gameau na dan, die met zijn kinderlijke enthousiasme meer indruk maakt dan een gemiddeld krantenartikel over de risico’s van overdadig suikergebruik. Na het zien van That Sugar Man zult u gegarandeerd twee keer nadenken voordat u zo’n zogenaamd o zo gezonde fruitsmoothie koopt.
