Fotoserie: Spaanse kunstenaar maakt ‘lege’ versies van beroemde werken
‘Van bestaande kunst blijf je af’. Buiten een enkele succesvolle stroming als bijvoorbeeld de ‘readymades’ van begin twintigste eeuw, waarvan een van de bekendste werken een Mona Lisa-replica met een snorretje (Marcel Duchamp, 1919) is, is dit een vrij unanieme opvatting. Een goed kunstwerk wordt in de regel met rust gelaten.
Maar dit devies gaat niet op voor de Spaanse kunstenaar José Manuel Ballester. Deze Madrileense schilder en fotograaf pakt klassieke schilderijen als uitgangspunt. Vervolgens verwijdert hij alle personen uit de werken, waardoor er een leegte ontstaat. De afbeeldingenserie noemt hij ‘Hidden Spaces’ (Espacios Occultos), en doet precies wat de naam verraadt. Het legt verborgen ruimtes en voorwerpen in de schilderingen bloot.
Met verassend resultaat. Zo is het Vlot van de Medusa (Théodore Géricault, 1819) opeens een stuk wrakhout op een woelige zee, na de verwijdering van de kluwen mensenlichamen op het origineel.
Indrukwekkend is de remake van de klassieker van Francisco Goya: El tres de mayo de 1808 en Madrid (de derde mei 1808 in Madrid, 1814). Het lijkt of de lijken net van het doek afgesleept zijn. En opeens staat een vierkante lantaarn centraal, die op het origineel nauwelijks opvalt.
Enigszins grappig is de ‘lege’ versie van Da Vinci’s Het Laatste Avondmaal (fresco, gemaakt tussen 1495-1498). Het roept vragen op: waren Jezus en de Apostelen net vertrokken? Of wellicht kwam er niemand op het feestmaal opdagen en gaf de Messias er uiteindelijk ook maar de brui aan.
Een serie die klassiekers onder de kunstwerken opnieuw interpreteert, kan eigenlijk niet zonder een Hollandse meester. Ballester gebruikte Johannes Vermeers Allegorie op de Schilderkunst (1668) als uitgangspunt. Het resultaat roept de gedachte op of de meester en zijn model wellicht even een korte rookpauze nemen.
Een van de waarschijnlijk moeilijkste werken voor Ballester was waarschijnlijk onderstaand kunstwerk van Pablo Picasso, het wereldberoemde Guernica (1937). Een ruimte met een tafel, meer blijft er eigenlijk niet over na het verwijderen van alle personages. Het resultaat is er niet minder fraai om.
Maar het ‘leeghalen’ van bekende schilderijen is niet het enige wat Ballero doet. Zo geeft hij ook zijn eigen interpretatie op het werk van Mondriaan. Een veelzijdig artiest die, ondanks dat hij veel met bestaande kunst doet, toch origineel blijft.
