Spring naar de content

Hoe IJsland letterlijk opstijgt uit de zee

De grote hoeveelheid ijs die IJsland bedekt, smelt in hoog tempo. Bevrijd van de zware ijslaag verrijst het land nu letterlijk uit zee. Delen van de bodem komen omhoog met 3,5 centimeter per jaar, ontdekten wetenschappers. Mogelijk gevolg: een sterke stijging in het aantal vulkaanuitbarstingen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Gerben Vlasveld

Versnelde groei
Gletsjers in IJsland smelten in hoog tempo. Hun enorme gewicht, dat het vasteland eronder naar beneden drukt, neemt in eenzelfde tempo af. Daardoor zet de rotsachtige bodem uit en rijst IJsland letterlijk op uit zee. “We zien een verandering in de aardoppervlakte, en die wordt veroorzaakt door klimaatverandering,” zegt Richard Bennett, een van de onderzoekers die het fenomeen bestudeert.

Het team Amerikaanse wetenschappers waartoe hij behoort plaatste in totaal 67 gps-installaties verspreid over het land om de opwaartse beweging van de bodem te meten. Ze kwamen tot de conclusie dat IJsland als gevolg van klimaatverandering steeds hoger wordt. En dat het tempo waarin dat gebeurt toeneemt.

Meer vulkaanuitbarstingen
Dit jaar stijgt IJsland met 3,5 centimeter, maar over tien jaar zal de jaarlijkse opwaartse groei al vier centimeter bedragen. Maar is dat juist geen fijne bijkomstigheid, in een tijd waar de zeespiegel stijgt en overstromingen een groeiend probleem zijn? Volgens de onderzoekers zijn er vooral gevaren verbonden aan de uitzetting van de bodem, het kan een grote toename in het aantal vulkaanuitbarstingen veroorzaken.

Door de uitzetting van de bodem verwachten de wetenschappers dat de vulkanische activiteit op het eiland zal toenemen. De afnemende druk op de rotsbodem creëert namelijk omstandigheden waarin het bodemgesteente makkelijker tot lava versmelt. “De laatste keer dat de ijskappen dun werden, zo’n 12 duizend jaar geleden, nam de vulkanische activiteit in delen van IJsland met een factor 30 toe,” vertelt Bennett.

IJsland staat bekend om zijn actieve vulkanen. In 2010 ontregelde de uitbarsting van de Eyjafjallajökull-vulkaan wereldwijd het vliegverkeer. De vulkaan stootte een enorme aswolk de lucht in die zich over Europa verspreidde. Geschatte schade: vijf miljard dollar.

Onderwerpen