Fanatiek hardlopen is net zo slecht als helemaal niet hardlopen
MET UPDATE – Ze zijn de afgelopen decennia niet meer weg te denken uit het straatbeeld: de joggers. De hardlopers met hun strakke broeken, felgekleurde schoenen en typerende heuptasje met bidon. Hardlopen neemt toe in populariteit, en dat is niet gek.
Een paar kilometer hardlopen is immers goed voor de gezondheid. Zolang het maar daarbij blijft, want Deense onderzoekers hebben vastgesteld dat mensen die intensief joggen geen hogere levensverwachting hebben dan mensen die nooit sporten, en stellen daarmee het kamp dat beweert dat je langer leeft als je dagelijks een rondje hardloopt in het ongelijk.
Het aantal Nederlanders dat sport – en ook het aantal hardlopers – neemt toe, blijkt uit recente cijfers van onderzoeksbureau het Mulier Instituut. Dertien procent van de Nederlanders doet tegenwoordig aan joggen, wat betekent dat de sport nu op de drie na grootste sport is in ons land. Alleen fitness, zwemmen en wandelen zijn populairder.
Ook de groep Nederlanders die meerdere keren per week hardloopt, wordt groter. In 2012 liep 25 procent van de hardlopers tenminste twee keer per week, terwijl dat in 2006 nog 21 procent was. Ongeveer 9 procent van de hardlopers loopt minstens driemaal per week of vaker hard. Dat percentage blijft nagenoeg stabiel, aldus het Mulier Instituut.
Maar voor de echt fanatieke loper die denkt dat zijn sportiviteit hem gezonder maakt dan zijn niet-sportende medemens, is er nu slecht nieuws. Het Deense onderzoek, dat werd gepubliceerd in de Journal of the American College of Cardiology, wijst uit dat het niet nodig is om uit gezondheidsoverwegingen frequent hard te lopen. Less is dus more, in dit geval.
De wetenschappers voerden hun onderzoek uit in een tijdsbestek van twaalf jaar, en er deden ruim duizend gezonde renners en niet-renners aan mee. De onderzoekers keken onder meer naar het gebruik van pijnstillers, diabetes, verhoogd cholesterol, hoge bloeddruk en de familiegeschiedenis op het gebied van hartziekten en rookgedrag. Uit het onderzoek bleek dat renners die wekelijks twee tot drie uur renden de beste overlevingskansen hebben. Wekelijks twee tot drie uur rennen bleek daadwerkelijk bij te dragen aan een betere gezondheid. Maar renners die meer dan vier uur per week in de hardloopschoenen stonden, bleken dezelfde overlevingskans te hebben als diegenen die helemaal nooit renden. Daarbij werd ook gekeken naar de statistieken en de levensverwachting die niet-renners normaal gesproken hebben.
Volgens de onderzoekers hebben de snelle en fanatieke joggers statistisch gezien daarom hetzelfde risico om te overlijden als de notoire bankzitter. “Licht en matig joggen bleek dus meer voordeel op te leveren dan nooit rennen of te inspannend joggen, en kan dus misschien een aantal jaar aan het leven toevoegen,” aldus de onderzoekers. Wie op de bank blijft hangen en nooit hardloopt of sport, kan dichtslibben en hart-en vaatziekten krijgen. Te fanatiek hardlopen verhoogt ook het risico op hart- en vaatziekten, terwijl matig joggen dus zorgt dat iemand minder kans heeft op hart- en vaatziekten.
De wetenschappers konden nog geen echte wetenschappelijke verklaring geven waarom de levensverwachting van de fanatieke lopers lager lag, maar mogelijk ligt die erin dat het lopen van lange afstanden in een hoog tempo te veel van ons lichaam vraagt en we dat op een gegeven moment niet meer aankunnen. Ook zeggen de onderzoekers dat extreem veel joggen een slechte uitwerking heeft op het hart, wat de levensduur aanzienlijk kan verkorten. Onderzoeker Jacob Louis Marott: “Je hoeft helemaal niet zo veel te doen voor een positief effect op je gezondheid.”
Koen Breedveld is directeur van sportonderzoekbureau het Mulier Instituut en werkt momenteel aan een boek over hardlopen in Europa. Hij deelt de mening van onderzoeker Marott. “Het voldoet als je dertig tot veertig minuten hardloopt, langer hoeft het niet,” meldt hij aan HP/De Tijd. “Wij nemen waar dat mensen sporten, in dit geval ook joggen, om gezond en vitaal te blijven, maar sport werkt ook ontspannend en heeft een sociale functie, bijvoorbeeld als je hardloopt met maatjes. Hardlopen is meer dan alleen ‘niet sterven’.”
Breedveld ziet dat mensen die hardlopen dat stelselmatig blijven doen. “Hardlopers nemen de sport steeds serieuzer en lopen ook veel vaker langere afstanden. Dat zien we al een tijdje. Maar veel mensen denken dat ze gezond worden, of blijven door veel hard te lopen, maar dat is niet zo. Als je een bepaalde ziekte hebt, een chronische bijvoorbeeld, dan verdwijnt die niet door te hardlopen. Maar wie matig hardloopt, kan wel de kwaliteit van het leven wat versterken. Voor veel mensen is het ook een passie, maar niet alleen dat, je houdt er ook een tevreden gevoel aan over.”
Wat Breedveld stoort is dat hardlopen steeds vaker gekoppeld wordt aan gezondheid. Niet alleen door de joggers zelf, maar ook door de overheid. Breedveld: “De gezondheid binnen de sportwereld, en dus ook het hardlopen, wordt wel heel dominant. Sporten wordt tegenwoordig altijd gekoppeld aan gezondheid, en dat is ook de reden dat de overheid zich zo bemoeit met het sporten. Omdat sporten, vaak wel met mate, een goede bijdrage kan leveren aan de gezondheid, wil de overheid erin blijven investeren.”
Een sportieve samenleving betekent volgens Breedveld bovendien dat we er economisch op vooruit gaan. “We besparen op dit moment jaarlijks 700 miljoen euro, omdat mensen sporten. De preventieve gezondheidswinst door sport, ten opzichte van de extra kosten door blessures, komt dus per saldo op 700 miljoen euro uit. Dat vind ik een groot goed. Het is alleen jammer dat de medische wereld meer wil investeren in behandeling dan in preventie.”
UPDATE 11-02: Op het onderzoek naar de gezondheidseffecten van (fanatiek) hardlopen dat werd gepubliceerd in de Journal of the American College of Cardiology, is ook forse kritiek. De conclusies die door de Deense onderzoekers worden getrokken lijken (te) voorbarig. Lees hier onze follow-up voor meer achtergronden.
