Dit is de nieuwe Denker(es) des Vaderlands, en zo denkt ze over Zwarte Piet en euthanasie
Filosoof Marli Huijer (1955) wordt de nieuwe Denker des Vaderlands. Dat meldt Filosofie Magazine. Ze volgt daarmee René Gude op, die deze functie de afgelopen twee jaar heeft vervuld.
Huijer is, na Hans Achterhuis en René Gude, de derde Denker des Vaderlands en de eerste vrouw. Ze noemt zichzelf dan ook met nadruk Denkeres des Vaderlands, zo zegt ze in een interview met Trouw. “Vrouwelijke filosofen brengen andere thema’s in, met eigen accenten. Zo had Hannah Arendt het over ‘nataliteit’ (geboortelijkheid) terwijl filosofen van Plato tot Heidegger de sterfelijkheid centraal stelden.”
Prof. dr. Marli Huijer is bijzonder hoogleraar filosofie aan de Erasmus Universiteit en lector filosofie aan De Haagse Hogeschool. Ze werd opgeleid tot huisarts en filosoof, was coördinator van de Junkiebond, promoveerde in de filosofie en was eerder hoogleraar gender en biomedische wetenschappen aan de Universiteit van Maastricht.
Anders dan haar voorgangers, die respectievelijk wilden ‘tegendenken’ en ‘meedenken’, wil Huijer gaan ‘tussendenken’. Aan Filosofie Magazine legt ze uit wat ze daarmee bedoelt: “Bij tussendenken denk je zowel na over de rol van jezelf te midden van anderen, als over de ruimte tussen mensen – hoe wordt deze vormgegeven? Wanneer er iets gebeurt in de wereld, zoals de aanslag in Parijs, focussen we ons vaak op hoe onveilig en chaotisch alles is. Ik wil dit omkeren als filosoof. Er zijn zo veel ordenende mechanismen die ervoor zorgen dat we ons thuis voelen in de wereld. Zo voelen we ons meestal veiliger in een omgeving waar we mensen kennen. Even met iemand praten kan wonderen verrichten. We moeten meer nadruk leggen op dergelijke positieve vormen van ordening, en nadenken hoe we de publieke ruimte zo kunnen inrichten, dat de angst niet overheerst. Dat is van groot belang: Nederland wordt steeds gevarieerder, maar de neiging bestaat om in de eigen ruimte te blijven, terwijl we ons juist samen in de publieke ruimte moeten begeven. Alleen dan kunnen we elkaar zonder vooroordelen ontmoeten.”
Zwarte Piet, Michiel de Ruijter en euthanasie
Net als als haar voorgangers mengt Huijer zich graag in het maatschappelijk debat. Daarom biedt HP/De Tijd een klein boeket met citaten, zodat u een klein beetje een idee krijgt wat we de komende twee jaar kunnen verwachten.
Over het stemgedrag van de Nederlander:
“In verzuild Nederland hoefde je het niet eens te vragen, elke zuil had zijn eigen politieke partij. Was je katholiek, dan stemde je standaard KVP.” Tegenwoordig willen mensen zich juist niet binden aan een zuil, geloof of politieke partij. Huijer: “Als je zegt dat je op de PvdA of de PVV stemt, dan krijg je een etiket. En daar zijn we uitermate huiverig voor, etiketten. We willen makkelijk kunnen veranderen van standpunt.” (NRC Handelsblad, 10 maart 2010)
Over de vraag of de film Michiel de Ruijter het verleden misschien te veel verheerlijkt:
“Kennelijk heeft een groep Nederlanders nu behoefte aan heroïsche verhalen over grote sterke mannen die voor het vaderland vochten en overwonnen. (–) Ik kan me best voorstellen dat er mensen zijn die aanstoot nemen aan een film waarin een zeventiende-eeuwse geschiedenis van Nederland wordt getoond zonder stil te staan bij de kolonisatie door Europese landen en de slavernij van die tijd. Zo’n bezwaar uiten is lastig, je wordt al gauw in een hoek gezet.” (Trouw, 30 januari 2015)
Over de vraag of Zwarte Piet nu wel of niet afgeschaft moet worden:
“Als een groot deel van de Nederlanders zegt dat het een volksfeest is dat mensen uitsluit en kwetst, dan wordt het ongemakkelijk. En als mensen in reactie daarop Sint en Piet tot onveranderlijke iconen verklaren, straalt dat voor mij een vorm van etnische en culturele zuiverheid uit waar ik me verre van wil houden. Het zou een feest moeten zijn waar iedereen die in Nederland woont plezier aan kan beleven.” (Trouw, 5 december 2014)
Over euthanasie:
“Moeten wij nu, met al onze levensverlengende technieken, nog streven naar een zogenaamd ‘natuurlijk levenseinde’? Nee. Alles, die hele levensverlenging is artificieel. Niet-natuurlijk. En dus moeten wij allemaal bewust denken over de vraag: wat is voor mij een goede manier van sterven?” (Trouw, 28 februari 2014)
En over de vraag of je een abortus zou willen laten plegen als je erachter komt dat je kind het syndroom van Down heeft:
“Voordat de eerste tests voor het Downsyndroom en andere chromosomale afwijkingen beschikbaar kwamen, begin jaren zestig, hoefde je je er niet verantwoordelijk voor te voelen als je kind een aangeboren afwijking had. Je kon het afschuiven op God, het lot of de natuur. Dat kan niet meer. Je bent nu in alle gevallen verantwoordelijk, ook als je bewust beslist dat je geen tests wilt doen. Dat is de tragiek van de toegenomen medisch-technische mogelijkheden: je hebt meer te kiezen, maar die keuzes zijn onvoorstelbaar zwaar. En dit is slechts het begin.” (Trouw, 12 september 2014)
Op 17 april aanstaande wordt Marli Huijer officieel benoemd tot nieuwe Denker des Vaderlands.
