Spring naar de content

Waarom de kwestie-Opstelten bovenal de politiek schaadt

Gisteravond was ik bij een bijeenkomst in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger naar aanleiding van het nieuwe boek van Joris Luyendijk, Dit kan niet waar zijn, waarin hij de financiële wereld fileert, en de Tegenlichtuitzending waarin de schrijver een samenvatting gaf van dat boek.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Edwin van Sas

In de zaal zaten veel grijsaards van het type ‘wereldverbeteraar’, die in plaats van vragen te stellen aan de podiumgasten de uit zijn voegen barstende zaal gebruikten om vragen te stellen die de opbouw hadden van ‘Hallo, ik ben Arthur en vindt u ook niet dat…’, waarna de bekwame moderator de man op subtiele wijze moest zien te onderbreken en een vraag moest destilleren uit het betoog.

En – je kon erop wachten – daar was uiteraard ook de man met de complottheorie over de financiële wereld en de rol van de politiek erin. “Zeg het: Bilderberg, Bilderberg!,” fluisterde ik mijn gezelschap gekscherend in het oor.

Uit onderzoek blijkt dat complotdenkers veel minder vatbaar zijn voor argumenten, en die vaak weigeren te accepteren. Sterker nog, juist als ze van de door hen gewantrouwde overheid komen, ziet de compleetdenker zulke argumenten juist als extra bewijs dat zaken wel degelijk in de doofpot worden gestopt. Mijn basishouding ten opzichte van de overheid is dat ik toch nog altijd geloof dat de overheid zich inzet ter meerdere eer en glorie van de burgers. Natuurlijk maakt ieder mens fouten en weet niet iedereen met macht om te gaan, maar dat 9/11 in scène is gezet als excuus om een olie-oorlog te beginnen, dat gaat me toch echt een aantal stapjes te ver.

Omdat ik gisteravond dus buiten de deur was, kreeg ik vanochtend pas notie van de uitzending van Nieuwsuur waarin werd aangetoond dat minister Opstelten (Justitie, VVD) de Kamer verkeerd heeft geïnformeerd over een deal van partijgenoot en staatssecretaris Teeven, die laatstgenoemde destijds als officier van Justitie maakte met crimineel Cees H. Het lukte het OM toentertijd niet H. zijn criminele winst te ontnemen, waarop Teeven het op een akkoordje gooide: de staat zou 750.000 gulden van H.’s criminele vermogen krijgen, de rest mocht hij houden. Bovendien werd dit niet aan de Belastingdienst gemeld.

Opstelten beweerde dat de deal om 2 miljoen gulden ging (waarvan de staat 750.000 gulden incasseerde), maar de administratie was ‘niet te traceren’, ‘er zijn ook anderszins geen relevante documenten’ en de betrokkenen hebben ‘onvoldoende herinneringen’.

Maar diverse mensen binnen het Openbaar Ministerie en op het departement weten van de deal, onthulde Nieuwsuur gisteren. Het programma meldde contact te hebben met die mensen ‘en met andere bronnen rond justitie’. “In meerdere documenten die we via hen onder ogen kregen, staan de exacte details van de deal.”

Het woordje ‘via’ zou mogelijk de uitweg voor Opstelten kunnen zijn. Nieuwsuur claimt dus niet dat de documenten van het ministerie zelf komen; bovendien liggen ze niet op straat en kan Opstelten blijven beweren dat men ze niet heeft kunnen vinden. Daarnaast meldt De Telegraaf vandaag dat het bedrag hoger zou zijn geworden vanwege rente die op de bevroren rekening zou worden gekregen. De initiële deal zou dan wel om die 2 miljoen zijn gegaan, maar het uiteindelijke bedrag zou hoger zijn uitgevallen omdat het door rente was aangegroeid.

Coalitie- en partijbelangen bieden verdere hulp om uit dit politieke drijfzand te geraken. De PvdA staat er zo slecht voor in de peilingen dat er de sociaaldemocraten alles aan gelegen is om te voorkomen dat er nieuwe Tweede Kamerverkiezingen moeten worden uitgeschreven. Dat de partij een motie van wantrouwen jegens de minister zal steunen, lijkt dan ook uitgesloten.

Politiek gezien kan deze kwestie dus met een sisser aflopen, maar na het zien van de uitzending moest ik meteen denken aan de complotdenker. Wat moet die nu wel geloven van het afgetapte gesprek tussen Fred Teeven en de van corruptie verdachte VVD-senator Jos van Rey ­– het gesprek dat volgens Opstelten toevallig net niet was opgenomen wegens een storing, zonder dat vastgesteld kon worden wat de oorzaak van de storing was? Meer nog dan de mogelijke val van een minister, staatssecretaris of kabinet tast deze affaire het vertrouwen in de gehele politiek aan.