De Bieroorlog: de brouwer bepaalt wat er uit de tap komt
Onder aanvoering van marktleider Heineken blijven de grote bierbrouwers bepalen welk pilsmerk waar wordt getapt. Café-uitbaters en hun gasten zijn de dupe, alle liberaliseringen en mooie beloftes ten spijt. De ‘natte horeca’ houdt het hoofd ternauwernood boven water.
Caféhouder Henk Westbroek had het medio 2013 even ‘he-le-maaaal’ gehad met Bavaria, zijn bierleverancier. De bekende zanger, presentator en politicus ging de Brabantse bierbrouwerij slopen, verkondigde hij in alle media. Westbroek eiste extra korting op de bierprijs. Stairway to Heaven, zijn aan de Utrechtse Mariaplaats gevestigde drink-, dans- en eetcafé, had zwaar te lijden onder de crisis en de slechte bereikbaarheid door de vele werkzaamheden in de binnenstad. Hij vond dat Bavaria hem tegemoet moest komen. Stairway zit in een pand van Bavaria en mag daardoor op de tap alleen dit pilsmerk schenken. Dat gebeurt, in grote hoeveelheden: zo’n 600 hectoliter (60.000 liter) per jaar. Daarmee is het etablissement grootafnemer.
Imagoschade
Bavaria wilde niet aan die eis voldoen, althans niet op papier. “Denk maar niet dat je Bavaria aankunt,” zou de brouwer Westbroek hebben laten weten, aldus de zanger en café-uitbater. Voor Westbroek was dit de bekende druppel. Hij zocht en kreeg publiciteit. Daarin trok hij volop van leer tegen Bavaria en de andere brouwers, die hij betichtte van ‘bijna crimineel gedrag’ en ‘kartelvorming’. Ook wilde hij een debat organiseren om de landelijke politiek te mobiliseren en zo voor eens en altijd een eind maken aan de ‘wurgcontracten’ die brouwers de horeca oplegden.
SP-voorman Emile Roemer en Bavariatopman Peer Swinkels zouden al hebben toegezegd daarbij aanwezig te zijn. Die bijeenkomst heeft nooit plaatsgehad. Westbroek en Bavaria hebben de zaak geschikt. Over de inhoud van die overeenkomst willen zij geen van beiden iets kwijt – dat is part of the deal. Maar Westbroek is er niet slechter van geworden, laat hij desgevraagd weten.
Oftewel: Bavaria is Westbroek financieel tegemoet gekomen. Dat is begrijpelijk. In een slepend en met veel publiciteit omgeven conflict met een café-uitbater en BN’er heeft Bavaria geen trek. Dat zou funest zijn voor het imago. En minstens zo belangrijk: op ingrijpen van de politiek zitten Bavaria en de andere drie grote brouwers – Heineken, AB Inbev, Grolsch – niet te wachten. Zeker nu de concurrentie zich verscherpt en de grote vier onder aanvoering van marktleider Heineken weer alles uit de kast halen om nieuwe en bestaande tapklanten te knevelen. Alle onderzoeken, (Europese) maatregelen, beloften en protesten ten spijt.
Liberaliseringsluchtballonnen
Sinds het begin van de crisis zit de horeca in zwaar weer. “Veel horecazaken zitten financieel vast aan een brouwer. Via de huur of andere overeenkomsten,” weet Laurens Meyer, adviseur ‘natte horeca’ bij Koninklijke Horeca Nederland (KHN) en eigenaar van een veertigtal horecabedrijven door het land. “Tot 2007 was dat geen punt. Daarna konden steeds meer bedrijven niet meer aan hun verplichtingen voldoen. Daarom is Heineken inmiddels niet meer zo blij met al die overeenkomsten en is het zo liberaal geworden. Als de markt helemaal vrij wordt, zijn ze van al dat gezeur af, lopen ze veel minder risico en dalen de kosten. Ze weten maar al te goed dat Heineken dan als winnaar uit de bus komt.”
Heineken, Grolsch, Jupiler en Bavaria in alle kroegen gebroederlijk naast elkaar op de tap – lijkt voorlopig een illusie. Alle liberaliseringsluchtballonnen ten spijt haalt Heineken sinds vorig jaar weer alles uit de kast om het verloren marktaandeel van afgelopen jaren terug te veroveren. Al sinds 2000 werpt Heineken zich op als pleitbezorger van een geliberaliseerde biermarkt en ook in hippe hoofdstedelijke nachtclubs, grand-cafés, en restaurants staat Heineken vooraan.
Tom van Erven Dorens, ooit regiomanager bij Bavaria, tegenwoordig adviseur voor horecaondernemers, weet: “Sinds het vertrek van directeur Philip De Ridder timmert Heineken weer volop aan de weg. En dat gebeurt niet overal op liberale wijze. Wat dat betreft waren het vooral praatjes voor de bühne. Waar ze horecaondernemers kunnen binden, doen ze dat.”
Het complete artikel van Jan Smit over de bieroorlog leest u in het maartnummer van HP/De Tijd, dat nu in de winkel ligt. Lees hem hier digitaal, of sluit hier een voordelig (proef)abonnement af.
