Spring naar de content

Pornografie kijken in de klas? De tiener als bewuste en kritische consument

Pornografisch materiaal tonen in de klas? Dat moet kunnen volgens de Deense professor Christian Graugaard. Volgens hem is het een goed idee om jongeren naar pornografie te laten kijken tijdens de lessen seksuele voorlichting, om tieners het verschil te leren tussen een geënsceneerde vrijpartij, en een echte.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jesse Voorn

De doorsnee les seksuele voorlichting is volgens Christian Graugaard, professor seksuologie aan de universiteit in Aalborg, maar saai, en bovendien te technisch van aard. Naar zijn mening blijft het vaak bij ‘een condoom over een komkommer’ rollen. Hij pleit dan ook voor een andere aanpak. “Mijn voorstel is om met jongeren van vijftien en zestien jaar kritisch te discussiëren over pornografie als onderdeel van een didactische strategie, met daartoe opgeleide leraren,” vertelt hij aan de Britse krant The Guardian.

jongeren3640

Kritische consumenten
De onderzoeker zegt dat een grote meerderheid van de tieners al op jonge leeftijd naar pornografisch materiaal kijkt. Volgens hem blijkt uit een recent onderzoek (uitgevoerd tussen 2004 en 2006, en hier compleet te lezen) dat 99 procent van de jongens en 86 procent van de meisjes in Scandinavië rond hun zestiende al eens een pornofilm hebben gezien.

Graugaard wil ze daarom aanleren om vooral kritisch naar porno te kijken, en van de jeugd ‘bewuste en kritische consumenten’ maken. “Het is geen kwestie van introduceren,” zegt hij. “We moeten bij jongeren het vermogen verbeteren om onderscheid te maken tussen media-uitingen over het lichaam en seks, en het alledaagse leven van een gemiddelde tiener.”

Ouder
Het aantal jongeren dat in Nederland naar pornografie kijkt ligt wel iets lager dan in Scandinavië, melden cijfers van Rutgers WPF – een kenniscentrum voor seksualiteit – en Soa Aids Nederland – onderdeel van de Stichting Aids Fonds.

Van de vijftien- tot zeventienjarigen in Nederland in 2012 had 78 procent van de jongens weleens naar pornografie gekeken, en 26 procent van de meisjes. Naarmate de tieners ouder worden, kijken ze gemiddeld meer naar pornografie.

Ineke van der Vlugt van Rutgers WPF geeft professor Graugaard geen ongelijk als het aankomt op seksuele voorlichting in de klas. “Het is heel goed om porno onder jongeren bespreekbaar te maken, en dat kan ook zonder het te laten zien,” vertelt ze aan HP/De Tijd. “Meneer Graugaard heeft wel een punt. Niet door het te laten zien, zoals hij voorstelt, maar wel door het in de klas te behandelen.”

jongeren640

Kopieergedrag
Volgens Van der Vlugt is het nodig om met jongeren in gesprek te gaan over de betekenis die ze hieraan ontlenen. “Het is belangrijk dat zij kritisch leren kijken naar porno, de rollen van de man en de vrouw, de verwachtingen, de belevingen en ze moeten natuurlijk onderscheid kunnen maken tussen de realiteit, en porno, waar de nadruk vaak ligt op de daad en het orgasme. Seks gaat ook om intimiteit, veiligheid en het stellen van grenzen. Er is een deel van de jongeren dat dit niet ziet, en met name zij die porno als de realiteit zien lopen risico het te kopiëren.”

Rutgers WPF werkt nauw samen met scholen en docenten, ter bevordering van de seksuele voorlichting. Daar hoort ook een lespakket bij, ontwikkeld in samenwerking met Soa Aids Nederland. Hierin is geen pornografisch materiaal opgenomen; de verschillen tussen realiteit en geïdealiseerde beelden worden echter wel aangekaart.

Van der Vlugt: “Pornofilms zijn door het internet toegankelijk voor iedereen, en kunnen anoniem en gratis worden bekeken. Je kunt het niet voorkomen, en het is ook niet zozeer schadelijk, maar het is goed om tieners een bepaalde duiding te laten geven. Onderzoek wijst uit dat jongens meer opgewonden raken van porno en er ook meer plezier aan beleven dan meisjes.”

“Er wordt ook veel opgeschept over seks, terwijl de realiteit toch vaak anders is. Jongeren kunnen door het kijken naar porno het gevoel krijgen dat ze op deze manier seksuele prestaties moeten leveren en meisjes denken dat ze hetzelfde lichaam moeten hebben als een porno-actrice, en worden daardoor onzeker over hun eigen lichaam. Porno is in eerste instantie bedoeld voor volwassen, maar als onze kinderen ernaar kijken is het goed om bij dat eenzijdige beeld een kritische noot te zetten.”