Politiek probleem: hoe vinden we capabele politici en bestuurders?
Het lijkt een steeds groter probleem te worden: capabele politici en bestuurders vinden. In dit kabinet moesten al vier bewindslieden het veld ruimen, ook lijkt de selectie van Kamerleden en regionale en lokale politici een steeds lastiger opdracht, zo laat de opeenstapeling van affaires de afgelopen maanden zien.
In de Volkskrant stond woensdag een artikel waarin enkele boze (ex-)D66’ers hun beklag doen over de manier waarop de partijtop alle touwtjes in handen heeft. “Je hoeft bij D66 geen mening te hebben, want Pechtold en de partijtop hebben al een mening”, aldus een voormalige fractievoorzitter in Haarlem.
Maar gek is het niet dat de partijtop de regie pakt bij de onstuimige groei van de Democraten. Het bijbehorende ‘professionaliseringstraject’ moet ervoor zorgen dat er geschikte kandidaten op de gewonnen (te winnen) zetels en bestuursfuncties terechtkomen. Want met de groei van D66 groeit ook het aantal leden en politieke gelukszoekers.
De band van kiezers met partijen is zo klein (het aantal Nederlanders dat lid is van een politieke partij is zo’n 2,5 procent) en de volatiliteit zo hoog (inmiddels veranderen meer mensen van partij bij verkiezingen dan dat er mensen zijn die op dezelfde partij stemmen) dat een partij binnen de kortste keren uit zijn voegen groeit. Om vervolgens weer net zo hard te worden afgestraft. De verdeeldheid en volatiliteit van de kiezer maken niet alleen het besturen in Eerste en Tweede Kamer bijna onmogelijk, ook voor de stabiliteit van politieke partijen en de kwaliteit van politici brengt het forse problemen met zich mee. Na elke afstraffing klinkt de roep om een nieuwe leider, politieke talenten hebben nauwelijks tijd om te rijpen en zijn na enkele jaren opgebrand.
Zelfs bij een traditionele bestuurderspartij als de VVD blijkt het problematisch om betrouwbare en integere politici te vinden. Weekers werd te licht bevonden, vier Kamerleden moesten het veld ruimen wegens. Naast niet-accuraat selectiebeleid waar het de integriteit betrof waren er blijkbaar ook niet veel betere alternatieven voorhanden.
Bij het CDA hebben ze de laatste jaren juist moeite om de vele bestuurders die de partij traditioneel herbergt door de politieke marginalisering en oppositierol ergens te kunnen onderbrengen. Waar het old-boys network decennialang altijd wel een baantje binnen de invloedssferen van de partij opleverde, geldt tegenwoordig dat je bij elke politieke partij een onzekere toekomst tegemoet gaat. Als je als politicus individueel de politieke arena doorstaat, bestaat alsnog de kans dat je partij bij de volgende verkiezingen wordt gehalveerd. Bijna alle partijen die de afgelopen tien jaar bestuursverantwoordelijkheid hebben gedragen kunnen erover meepraten.
Ondanks de uitstekende wachtgeldregeling bedenk je je als politiek geëngageerd Gutmensch wel twee keer voor je aan een politiek avontuur begint.
