Lager btw-tarief op e-books: too little, too late..
Het voorstel van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de EU-commissie, om het btw-tarief op digitale boeken (en overigens ook digitale kranten) in heel Europa te verlagen lijkt op het eerste gezicht sympathiek maar is bij nadere beschouwing een gevalletje too little, too late. De markt voor het digitale lezen beweegt een heel andere kant op nu straks het afzonderlijke e-book verdwijnt om plaats te maken voor all-you-can-read-diensten.
Waar je in Nederland voor een papieren boek 6 procent btw betaalt, is dat voor een e-book 19 procent. Mede daardoor zijn e-books in ons land veel te duur. De overheid beschouwt het aankopen van een e-book als een elektronische dienst. En zo denkt Europa er ook over. Uit angst voor die supranationale overheid weigert Nederland tot dusver het tarief te verlagen. Luxemburg, de thuisbasis van Juncker, en Frankrijk hadden daar minder moeite mee: die verlaagden het tarief flink, Luxemburg zelfs naar 3 procent. Mede om die reden zijn bijna alle grote spelers (onder meer Amazon) met hun Europese tak statutair in het Groothertogdom gevestigd.
Dat uitgerekend de Luxemburger Juncker nu het tarief in heel Europa wil harmoniseren (lees: verlagen) mag daarom op zijn minst opmerkelijk worden genoemd. Voor de markt van e-boeken in Europa zal het echter niet zo veel uitmaken. Die is klein en eigenlijk nooit echt tot ontwikkeling gekomen. Waar in Angelsaksische landen 25 tot 30 procent van de verkochte boeken digitaal is blijven we hier steken op een schamele 5 of 6 procent. Dat heeft verschillende oorzaken, zoals de hoge prijs van het e-book en de soms absurde beschermingsconstructies die om het bestand zijn geplaatst.
Maar zoals altijd stemt de consument met zijn voeten. De consument voelt namelijk heel goed aan dat er grote veranderingen op til zijn in de manier waarop wij lezen. Hij heeft het laatste half jaar allerlei initiatieven langs zien komen waarbij je voor (naar verwachting) een tientje per maand onbeperkt kan lezen uit een door de dienst samengesteld pakket. Zo is er Bliyoo van de firma Bruna dat op dit moment wordt getest door 2000 bevoorrechte Nederlanders en er komt ook, zo lezen wij telkens, een dienst aan van drie grote Nederlandse uitgevers. Waarom zou de lezer dan een e-book afzonderlijk kopen, zelfs met lagere btw, als hij met wat geduld straks de keus heeft uit een complete collectie voor datzelfde bedrag?
Ook het felomstreden Tom Kabinet, zelfbenoemd handelaar in tweedehands e-books, werkt mee aan deze trend. Omdat het geen boeken kan en mag kopen – en ze niet tweedehands mag doorverkopen – van de grote Nederlandse uitgevers heeft een nieuwe truc bedacht: het heeft een lezersclub opgericht. Leden daarvan ‘doneren’ hun e-book (dus ook van uitgevers die niet met Tom Kabinet samenwerken) aan de club en mogen in ruil daarvoor boeken lezen voor 1,75 per stuk. Om de zaak legaal te houden moeten ze wel de originele downloadlink meesturen van de webwinkel waar het boek gekocht is. Wordt ongetwijfeld juridisch vervolgd.
