5000 medewerkers Belastingdienst herplaatsen. Dat is onbegonnen werk
Dinsdagmiddag lekte het uit: de Belastingdienst gaat flink reorganiseren. Er gaan 5.000 mannen/vrouwen uit dienst. Maar er komen ook 1.500 nieuwe medewerkers voor terug.
Dat klinkt onlogisch maar ik heb het zelf eerder meegemaakt, ook bij de overheid. En ook bij een Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO), zoals sommige van ministeries losgeweekte onderdelen tegenwoordig heten. Inmiddels een jaar of zes, zeven geleden werkte ik als rijksambtenaar in een omgeving die al zwaar geautomatiseerd was, maar waar met verdere digitalisering nog een flinke slag gemaakt kon worden.
Om dat te bereiken moest de mismatch tussen bestaande en benodigde werknemers worden opgeheven. Plat gezegd: lager gekwalificeerd personeel moest weg, hoger gekwalificeerd werd gezocht. Ook daar ging het om duizenden arbeidsplaatsen en er werden ingewikkelde en goed bedoeld emigratie- en herplaatsingstrajecten voor opgestart – het mocht allemaal wat kosten. Zelf behoorde ik niet tot de groep die moest vertrekken en ook niet tot de groep die werd gezocht. Ik had een andere functie en startte toen deze problematiek begon.
Intussen had de overheid ons burgers ook toen al beloofd dat er flink zou worden ingekrompen, reden waarom herplaatsing bij andere onderdelen van de overheid grotendeels utopisch bleek. Die belofte staat totdat Jesse Klaver premier is; hij is voor een grotere overheid.
Hoewel het allemaal nog moet worden bevestigd en vooral bekrachtigd door het kabinet, zijn die 5.000 gewoon overbodig. Vanuit samenwerkingsverbanden van destijds maar ook uit latere ervaringen weet ik dat ze best gemist kunnen worden. Nog meer dan bij ministeries is er bij ZBO’s sprake van een aparte cultuur waarvan ik de Belastingdienst gerust de sublimatie durf te noemen. Voor cultureel antropologen ligt er voor jaren promotie-onderzoek.
Ik ga ervan uit dat er nu ook weer een kostbare begeleidingsmissie zal starten met het oogmerk ‘van werk naar werk’, of hoe dat tegenwoordig ook heet. Maar bij een krimpende overheid past niet de verplaatsing van een probleem – waarom wordt daarover niet meteen eerlijk gedaan? Want in een al moeilijke arbeidsmarkt zullen deze waarschijnlijk overwegend oudere werknemers ten minste moeilijk plaatsbaar, en waarschijnlijk onbemiddelbaar blijken te zijn.
