Spring naar de content

Op de brandstapel: ging ‘Game of Thrones’ nu echt over de schreef?

Wie op een doordeweekse avond graag ontspant met feelgoodtelevisie, vindt bij Game of Thrones geen soelaas. De televisieserie van HBO staat, net als de fantasyboekenreeks waarop het is gebaseerd, te boek als grof, vulgair en bloederig. Het vijfde seizoen wordt momenteel uitgezonden, en raakte twee weken geleden in opspraak om een nogal heftige verkrachtingsscène. Maar wie dacht dat de grens van fatsoen was bereikt en overschreden, had het mis, bleek zondag. Een leeswaarschuwing: spoilers.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

Al in de eerste aflevering waren de kijkers getuige van een potje incest, gevolgd door het tragische incident waarbij een kind uit een torenraam werd geduwd. Daarna trakteerden makers Dan Weiss en David Benioff hun kijkers op meer gruwelijke moorden en mutilaties. Het ene personage werd overgoten met vloeibaar goud, het andere verloor een hand en weer een ander werd – nadat hij deels was gevild – ontdaan van zijn geslachtsorganen. Oh, en vorig jaar explodeerde er een schedel tijdens een nogal bruut vuistgevecht.

In de gewraakte Game of Thrones-aflevering van twee weken geleden werd een van de jonge hoofdpersonages – Sansa Stark, gespeeld door de 19-jarige Sophie Turner – op gruwelijke wijze gedwongen haar huwelijke te consumeren. De verkrachting van Sansa mocht dan niet te zien zijn; het scheuren van haar jurk en het ijselijke gegil sprak boekdelen. (Hier bekijkt u het fragment. Weer waarschuwen we u: de beelden zijn alles behalve fraai.)

De Amerikaanse senator Claire McCaskill vond de scène ‘walgelijk en onacceptabel’. Vanuit de feministische hoek werd opgeroepen tot een boycot, en in Vanity Fair uitte Joanna Robinson flinke kritiek. Onnodig, vond Robinson de scène. En iedereen die bekend is met de boeken van George R.R. Martin zal dat in zekere zin kunnen beamen. Daarin wordt het personage namelijk niet seksueel misbruikt. Sterker nog: Sansa Stark leidt een veel veiliger bestaan in het vierde boek, waarop delen van dit vijfde seizoen van Game of Thrones (losjes) zijn gebaseerd. Het is een van de vele aanpassingen in de plot van Martin, die vanaf het begin is bestempeld als te veelomvattend en complex om letterlijk te vertalen naar een aantal tv-seizoenen met tien afleveringen van zestig minuten.

Brandstapel
Dit weekend was het weer raak, en dreven schrijvers-producers Weiss en Benioff ver af van het originele materiaal. Ze plaatsten een minderjarig personage, gespeeld door een minderjarige actrice, op de brandstapel. Haar vader, de zelfverklaarde koning Stannis Baratheon (gespeeld door Stephen Dillane), gelooft dat de dood van zijn enige nageslacht de goden zal behagen, en laat zijn rechterhand (gespeeld door Carice van Houten) de fik erin zetten. Kindergeschreeuw, een moeder die wanhopig toekijkt, knetterend hout – het enige beschaafde aan de scène was het feit dat we de jonge prinses niet écht zagen branden.

Beeld: HBO
Beeld: HBO

De makers rechtvaardigen hun narratieve keuze door te stellen dat de scène ook in de boeken zal voorkomen, een geheimpje dat blijkbaar is verklapt door schrijver Martin, die al jaren ploetert aan een nieuwe episode. In een interview met Entertainment Weekly stelt Weiss: “Als een superheld een gebouw doet instorten met daarin vijfduizend mensen en we kunnen aannemen dat ze allemaal dood zijn, doet het er dan wel toe? Dat zijn mensen die we [de kijkers] niet kennen. Maar als een hond die we leuk vinden wordt overreden door een auto, dan is het plots het meest vreselijke wat we ooit zagen.”

Maar, met of zonder uitleg van de maker en goedkeuring van de geestesvader: de reacties zijn fel. The Hollywood Reporter zette een aantal tweets op een rij die na de uitzending werden geplaatst. Samengevat: een jong meisje verbranden, dat doet je niet.

Ironisch genoeg vindt na de omstreden scène een discussie plaats over gruwel en dood – een constante factor in de harde, middeleeuwse wereld waarin de verhaallijnen voltrekken.

Personage A: “There’s always been more than enough death in the world for my taste. I can do without it in my leisure time.”
Personage B: “It’s an unpleasant question, but what great thing has ever been accomplished without killing or cruelty?

De kijkcijfers liegen er niet om: de uitzendingen waarin geweld op plastische wijze in beeld wordt gebracht – bijna traditioneel gevolgd door een stroom een reacties op sociale media en in de klassieke media – zijn populair. In dit geval lijkt producent HBO zich te realiseren dat bloed verkoopt. De wetten van televisie zijn net als die in de wereld van Game of Thrones spijkerhard.