Hoezo, akkoord nieuw belastingstelsel?
Gisteren kreeg ik van de chef van deze website het verzoek of ik ASAP een stukje kon tikken over het breaking news van dat moment: de coalitiepartijen hadden een akkoord bereikt over een nieuw belastingstelsel.
Dat nieuws was me als headline ook niet ontgaan maar het verzoek van de chef maakte dat ik me de achterliggende ideeën moest gaan verdiepen. Al snel mailde ik hem terug:
Dat zou ik wel willen maar ik kan er niets inhoudelijks over vinden. Ik hou er rekening mee dat het ‘nieuws’ vooral naar buiten is gebracht vanwege de al maar toenemende druk in deze discussie. Maar er is geen enkele maatregel of wijziging bekend gemaakt.
Nu, the day after, wordt er veel over geschreven en nog meer over gespeculeerd. Daar doe ik dan maar even aan mee maar niet na te hebben vastgesteld dat het in elk geval een briljante beweging van Rutte c.s. is om de bal op de helft van de oppositie te schoppen, ze daarmee aan tafel dwingend.
Want na de Provinciale Statenverkiezingen gaven de oppositiepartijen, zowel de lakeien van de coalitie als de partijen die er niks mee willen, te kennen dat ze niet zonder meer loyaal (meer) zouden zijn aan het kabinetsbeleid. Aan tafel gaan zou niet meer zo vanzelfsprekend zijn als voorheen.
Rutte verklaarde intussen nog dat het ‘akkoord’ voorlopig geheim zou blijven en dat er – maar dan ook niets – over naar buiten zou worden gebracht voordat het met alle betrokken partijen zou zijn afgestemd, waaronder de oppositie. Het voordeel van een geheim akkoord is dat het er ook niet kan zijn, niet kan blijken te zijn of tijdens het wordingsproces nog volledig anders kan worden ingevuld.
Dat is Rutte in optima forma: niets kleeft aan hem, hij delegeert zo goed dat hij ook nergens op aangesproken kan worden. Toch begint dat anti-aanbakbeeld te wankelen, niet in de laatste plaats door zijn Dikke Ik-uitlatingen waarin hij zich er onder meer aan stoorde dat mensen die hun baan verloren direct de gang naar het UWV maken voor een WW-uitkering.
Dat wekt de indruk dat Rutte niet een kalme, wijze man man is, het maakt onderzoek naar de kleren van de keizer aantrekkelijk. Je eigen burgers een basisrecht ontzeggen – je bent je salaris kwijt maar de hypotheekbank, het energiebedrijf, je kinderen willen wel elke maand geld blijven zien – dan kan ook zomaar wereldvreemd zijn.
Terug naar dat nieuwe belastingstelsel dat er dus niet is.
Maar de al jaren lopende discussie erover en de rapporten met aanbevelingen die zijn geschreven maken het niet heel moeilijk om te voorspellen wat het zou moeten en dus waarschijnlijk zal omvatten.
1. De belasting op arbeid moet omlaag. Dat betekent loon- en inkomstenbelasting en misschien ook wel sociale lasten. Want je wilt twee dingen bereiken: lagere lasten voor de werkgever zodat hij weer eerder mensen in vaste dienst neemt en zijn concurrentiepositie verbetert én een hoger netto bedrag voor de werknemer. Die laatste wordt daar dan vrolijk van en gaat meer uitgeven, dat is goed voor de economie.
2. Om bij dat laatste uit punt 1. aan te haken: daar loopt die werknemer dan direct tegen de sigaar uit eigen doos aan want want de Staat geeft, neemt de Staat uiteraard ook weer. Het leven wordt duurder want een verhoging van de BTW komt er ook gelijk. Het lage 6 procent tarief gaat zeker omhoog maar een verhoging van het hoge 21 procent tarief zet het meeste zoden aan de dijk: daar pak je de meeste uitgaven mee. Daarmee krijgt de inflatie een opwaarts duwtje en dat kunnen we ons op dit moment best permitteren.
3. De vermogensrendementsheffing – dat onding dat je vermogen belast alsof je er jaarlijks 4 procent rendement op maakte – wordt afgeschaft, althans zal er worden gekeken naar werkelijk gemaakt rendement.
4. Voor die carrousel waarin jaarlijks 7 miljoen Nederlanders op de een of andere manier een uitkering ontvangen – ook huiseigenaren met hypotheekrente-aftrek vallen daaronder – wordt een alternatief bedacht maar afschaffen gaat zeker niet lukken. We houden miljoenen uitkeringen. Maar omvang en aard: daar kan wel in gesneden worden maar ook hier geldt: het zijn overwegend sigaren uit eigen doos want voor echte lastenverlichting is ergens tussen de 5 miljard (De Nederlandsche Bank) en 8 miljard (Centraal Planbureau) beschikbaar en bij een economie die ruim 600 miljard groot is, hebben we het over ca. één procent.
Ziehier: dat – zo’n nieuw belastingstelsel – hadden u en ik ook kunnen bedenken, allemaal. Nu Den Haag nog.
