Fotoserie: Luchtbuks Ria, al tachtig jaar koningin van de schiettent
Bijna tachtig jaar geleden loste Ria van Dijk (1920) uit Tilburg haar eerste schot in de schiettent van de Tilburgse Kermis. Enkele weken geleden deed ze haar meest recente poging om de roos van de schietschijf te raken. En elke keer dat zij schoot, schoot de camera een foto van haar.
Het leven van Ria van Dijk wordt al dus al bijna tachtig jaar vastgelegd op kermisschietfoto’s. De eerste foto stamt uit 1936, toen ze als zestienjarige deerne naar de schietkraam toog. Een meisje dat een geweer in de hand neemt was bijzonder in het vooroorlogse Nederland, dus trok ze veel bekijks. Na een paar keer schieten raakte ze de roos, waardoor een camera met flitslicht werd geactiveerd – de foto die toen werd gemaakt mocht als trofee mee naar huis worden genomen.
Sindsdien is Ria van Dijk altijd gek geweest op schiettenten. Op elke kermis waar ze kwam moest ze een keer schieten. Altijd in de roos, en dus altijd een foto. De foto’s die ze letterlijk van zichzelf had geschoten lagen decennia lang te verstoffen op zolder. Totdat er in 2006 een tentoonstelling werd gemaakt over de Tilburgse Kermis, Een eeuw vermaak in beeld. De foto’s werden tentoongesteld in Tilburg, kwamen in een boek te staan en gingen al snel de hele wereld over. Eerst via het internet (The Telegraph, LensCulture, Pinterest), daarna via diverse fototentoonstellingen over de hele wereld.
In 2009 werd de collectie zelfs aangekocht door het Stedelijk Museum in Amsterdam. “Aan de foto’s van Ria van Dijk is onder meer prachtig te zien hoe de tijd verstrijkt, waardoor de serie bijna een conceptueel karakter krijgt. De serie is een aanwinst voor onze collectie”, zei Hripsimé Visser, conservator Fotografie van het Stedelijk Museum, destijds tegen het Brabants Dagblad.
En dat is ook de kracht van de foto’s: je ziet de tijd verstrijken. De kortgeknipte jongens en kuise meisjes van de jaren dertig, verglijden in met vetkuiven en weelderige haardossen uitgedoste jongeren van de jaren vijftig en zestig naar de hipsters van nu. De enige constante factor is Ria van Dijk zelf – al is ook zij met de tijd meegegaan. Tijd duurt één mens lang, dichtte Remco Campert al.
Update 19 juli 2020: De inmiddels honderdjarige Ria van Dijk schoot vandaag voor de 84e keer een foto in de schiettent op de kermis in Tilburg, meldt het AD.