Spring naar de content

Mark Rutte, Klaas Dijkhoff en de dunne lijn tussen draaien en voortschrijdend inzicht

‘U draait en u bent niet eerlijk.’ Met die woorden wist Jan Peter Balkenende in 2006 Wouter Bos weg te zetten als een onbetrouwbare politicus. Eerst zegt-ie dit, daarna doet-ie dat. Niemand weet meer over welk onderwerp Bos zou draaien (sociale zekerheid en ouderenbeleid), maar het was voldoende reden hem af te serveren.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Edwin van Sas

Het draaikont-Bos-incident lijkt alweer een eeuwigheid geleden, tegenwoordig staat op draaien geen electorale doodstraf meer. Zo heeft onze premier het met zijn miljardentoezeggingen aan Griekenland, de hypotheekrenteaftrek en de 1000-euro belofte tot kunst verheven, en ook rookie-stas Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie, VVD) had deze week een fraai voorbeeld. De Brabander belt burgemeesters op met de vraag ‘stoer’ te zijn ten aanzien van de vluchtelingencrisis en extra opvang te regelen. In 2010 schreef hij als raadslid in Breda een opinieartikel tegen een AZC waarin hij zegt dat “ervaring leert dat een asielzoekerscentrum overlast en criminaliteit met zich meebrengt. Winkeldiefstal, rondhangen, auto-inbraken, opstootjes.”

Tegenover de mensen die draaiers per definitie afserveren zijn er ook mensen (en politici) die zeggen dat wie nooit van mening verandert, zichzelf niet ontwikkelt. Iemand die alle waarheden in marmer gebeiteld heeft staan, heeft in feite oogkleppen op. De wereld staat niet stil, wereldbeelden evenmin en wijsheid komt met de jaren. Voortschrijdend inzicht. Er zijn tal van rechtse politici die in hun studententijd lekker links waren.

Zowel de premier als de staatssecretaris stelden echter dat zij niet aan het draaien waren, maar dat zij hun uitspraken in een andere tijd deden, dat de situatie toen anders was. Er was dus geen sprake van draaikonterij hunnerzijds, maar van ‘de wereld’. Die redenering kan in veel gevallen stand houden. Simpel voorbeeld: je hebt tien koekjes die je eerlijk wilt verdelen. Je ziet tien mensen dus belooft iedereen een koekje. Als er dan toch 12 mensen blijken te zijn, kun je niet iedereen meer een koekje geven, want de achterliggende gedachte is dat je de koekjes eerlijk verdeelt. Die achterliggende gedachte, in politiek jargon ook ideologie genoemd, is dan niet veranderd maar de uitkomst wel. Klaas Dijkhoff gaf aan tegen het opnemen van asielzoekers te zijn omdat ze overlast veroorzaken. Dan kun je alleen vóór het opnemen van asielzoekers zijn als in de tussentijd is gebleken dat ze niet (meer) voor overlast zorgen. Anders is niet de wereld gedraaid, maar ben jij gedraaid. Over de redenering van de premier ten aanzien van Griekenland schreef ik al een soortgelijke analyse.

‘Stoere’ leiders durven voor een gewijzigde mening uit te komen, andere wringen zich in allerlei bochten om hun persoonlijke ontwikkeling te verdoezelen.