Emile Roemer: complotdenker of kritisch wantrouwend?
Emile Roemer weet het zeker: die vermaledijde VVD’ers hebben met voorbedachten rade extra asielzoekers naar minidorp Oranje gebracht, in de hoop dat het tot een escalatie zou leiden. “Dan hebben ze straks een reden om de strengere maatregelen te nemen die ze toch al wilden”, aldus de SP-voorman. “Dat kan niet anders”.
Met dank aan de creatieve koppenmaker van de Telegraaf staat Emile sinds vandaag dus als complotdenker te boek. Roemer hoort bij de reaguurders die regelmatig onder mijn artikelen hun aluhoedje opzetten om een Bilderberg-conferentie te beleggen. De Lange Fransen en Tarik Z.’s van deze wereld. Het soort mensen dat beweert dat het geen toeval is dat ze altijd in de verkeerde wachtrij bij de supermarkt blijken te staan.
Uit onderzoek blijkt dat complottheorieën aantrekkelijk zijn voor mensen die niet kunnen leven met een instabiele omgeving, die bang zijn voor complexe gebeurtenissen en rampen die ze zelf niet goed kunnen bevatten. Ook zouden complotdenkers last hebben van psychologische projectie, de neiging om de eigen houding toe te dichten aan anderen. Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten en Roemer zou volgens deze theorie zélf dit soort plannen smeden als hij aan de macht is.
Aan de andere kant is de lijn tussen kritisch wantrouwen en complotdenken dun, net als die tussen genialiteit en gekte. Complotonderzoeker Stef Aupers: “Bij het boren naar gas in Groningen werd recentelijk toch duidelijk dat niet de veiligheid van burgers, maar de economische belangen doorslaggevend waren. Dit is informatie, die voedt het wantrouwen en de plausibiliteit van complottheorieën.” Ook Wikilieaks heeft laten zien dat gevoelige informatie soms bewust is achtergehouden door overheden of is er simpelweg valse informatie verspreid om een oorlog in Irak te kunnen beginnen.
En hoe gek is die suggestie van Roemer precies? Hij suggereert niet dat het voorval met die weggetrokken dikke BMW-mevrouw in scene is gezet. Wel dat de VVD bewust koos voor een oplossing met een groot escalatie-risico, omdat escalatie qua politieke framing voordelig zou zijn voor de VVD, om beleid erdoorheen te drukken.
Het is niet vreemd dat, wanneer je al jaren in Den Haag rondloopt, je dit als mogelijke optie ziet. Tussen ‘het risico voor lief nemen’ en ‘hopen dat het escaleert’ zit echter een groot verschil. En dat je het denkt is één, maar dat je het stellig beweert zónder enig bewijs te leveren is iets anders, en voedt louter de achterdocht. De hoon voor Roemer is dan ook logisch en terecht, hoewel het hem zeker geen windeieren hoeft te leggen: uit onderzoek blijkt dat juist SP-stemmers buitenproportioneel veel in complotten geloven.
